تاریخ کشور مالی از قرن یازدهم میلادی با اسلام آمیخته شدهاست. مهمترین شخصیتهای تاریخ مالی مربوط به تاریخ اسلامی این کشور است. المراودین تحت لوای اسلام امپراتوری غنا را در سال ۱۰۷۶م. منقرض نمودند.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، تاریخ کشور مالی از قرن یازدهم میلادی با اسلام آمیخته شدهاست. مهمترین شخصیتهای تاریخ مالی مربوط به تاریخ اسلامی این کشور است. المراودین تحت لوای اسلام امپراتوری غنا را در سال ۱۰۷۶م. منقرض نمودند.
کانکان موسی امپراتور معروف مالی شهرت خود را مدیون سفر حجی است که در سال ۱۳۲۵م. انجام داد. در این سفر شصت هزار باربر از جمله پانصد برده وی را همراهی میکردند که هر کدام استوانهای از طلا به وزن دو و نیم کیلوگرم حمل میکردند. وی با اهدای پنجاه هزار دینار به سلطان مصر و توزیع بیست هزار سکه طلا میان محرومان ، قاهره و مکه را به حیرت واداشت.
بزرگترین مسجد مالی
در قرن نوزدهم نیز دولت پل در ماسینا و امپراتوری الحاج عمر با اعلام جهاد علیه بیدینان و کافران بنیانهای اسلام در این سرزمین را تحکیم نمودند. الحاج عمر رهبر فرقه تیجانیه در غرب آفریقا بود و در روستای دگیمبره نزدیک شهر باندیاگارا دفن است و مدفن وی زیارتگاه مؤمنان بسیاری است که به زیارت «امیرالمؤمنان» خود میآیند. وی به سال ۱۸۶۴ چشم از جهان فروبست.
در کشور مالی روستایی نیست که مسجد نداشته باشد ولو بسیار محقر با تسطیح قطعهای زمین و ساخت برجی گلی و قرار دادن تخم شتر مرغ روی این مناره . مسجد با عظمت و تاریخی شهر جنه شاهکار معماری سودانی است. در هر روستا و محلهای کودکان آموزش قرآن فعال می باشند. در این کشور فرقههای افراطی حضور چندانی ندارند ، فقط وهابیت حضور اندکی دارد. در مکتبخانهها طلبهها قرآن را حفظ میکنند. این طلبهها از هفت سالگی با سفر از شهری به شهر دیگر با تکدیگری امرار معاش مینمایند. هنوز هم آداب و سنن قدیمی در کنار آداب و سنن اسلامی اجرا میشود. تمامی اقوام (به غیر از تعدادی بت پرست) به خدای یگانه اعتقاد دارند.
قوم سونقوی خدا را ایرکه مینامند و دسترسی به آن را فقط از طریق واسطهها و ارواح میسر میدانند. قوم سنوفو خدا را «کولوکیاییر» مینامند و معتقدند خداوند پس از آفرینش جهان به استراحت پرداخت و امور را به ارواح و عقول سپرد. دوگونها خدا را «آما یا آمو» مینامند که جهان را از طریق رقابت سیال نر و سیال ماده که از وی صادر میشود اداره مینماید.
ارواح و عقول:
در آداب و سنن مالی ارواح و عقول نقش مهمی دارند. در این فرهنگ هر حیوان، گیاه یا جسم بی جانی دارای روح است. جهان از دو دنیای موازی و درگیر با زندگی روزمره ساخته شدهاست: دنیای پیدا و دنیای نهان.
هنوز هم مراسم سنتی به هنگام صید، کاشت، برداشت یا در موقعیتهای خاص برگذار میشود. در طی این مراسمها از انواع ارواح تقاضای حمایت و کمک و یا دور کردن نحسی و شر مینمایند. اکثر اقوام و حتی خانوادهها طلسمها و مهرههای جادویی خاص خود را دارند.
در واقع اسلام موجب حذف کامل آداب روح پرستی نشدهاست. طوارق شمال مالی مسلمانترین گروه قومی در این سرزمین به شمار میروند اما هرگز طلسم را از خود جدا نمیکنند. حتی در برخی مکانهای مقدس اسلامی آداب روح پرستی اجرا میشود. گفته میشود که در کلبه مقدس کانگابا که در آن اشیاء مقدسی از مکه آورده شدهاند نگهداری میشود هر هفت سال یکبار گریوهای مانده برای خاکروبی میآیند و پس از خواندن وردهای جادویی، سقف کلبه بر زمین قرار میگیرد تا نظافت شود. در این مراسم آدابی به کار میرود که هیچ همخوانی با تعلیمات اسلام ندارد. در واقع در این کشور اسلام و روحپرستی نوعی همزیستی با هم یافتهاند. در شهر گائو افراد معتقد به هوله (نوعی الهه ثانوی رابط میان انسان و خدا) ها هستند که میتوانند در قالب انسان یا یک برده درآیند و آینده جهان را هدایت نمایند.
سونقویها به یاد میآورند که اولین امپراتورشان «سنی علی بر» یک دالی یعنی استاد غیبگویی و پیشگویی بود. وقایع نگاران عرب وی را مسلمان پایبندی نمیدانند. او فاتحی دهشت آور بود که تمام نمازهای روزانه را یکباره به جا میآورد. علمای تمبوکتو هم او را متهم به خیانت میدانستند.
امروزه اساتید جادوگری هنوز فعالیت دارند. هنوز هم گروههای سری وجود دارد که شاگردان پس از طی سالها آموزش و تهذیب سخت به آنها راه مییابند. گروههای سری جادوگری کومو در قوم بامبارا به ویژه در منطقه بلدوگو هفت دوره آموزشی دارد که هر دوره هفت سال تمام به طول میانجامد به نحوی که اگر جوانی تمرین جادوگری را از هفت سالگی آغاز کند طی چهل و نه سال بر جادوگری و غیبگویی مسلط میشود و فقط پس از پنجاه و شش سالگی میتواند استاد اعظم شود.
مذاهب و آداب:
اسلام: ۹۰٪
مسیحیت :۵٪
سایر ادیان بومی: ۵٪