نزدیک به یک ماه پیش جهان شاهد یک موفقیت پزشکی و علمی بود که در رسانهها خبرساز شد؛ جراحان آمریکایی موفق شدند کلیه یک خوک اصلاحشده ژنتیکی را به بدن یک بیمار مرگ مغزی پیوند بزنند.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، به موازات این دستاورد علمی، پرسشی دینی مطرح شد که آیا با وجود حرمت گوشت خوک در میان مسلمانان و یهودیان چنین پیوندی چه حکمی دارد. از آن زمان تاکنون بحث و جدل در مورد جواز استفاده از این آزمایش پزشکی در صورت موفقیت کامل و گسترش کاربرد آن ادامه یافته است.
احمد کریمه: حرمت پیوند اعضای خوک
نظرات دینی در این باره متفاوت بود؛ نخست احمد کریمه، استاد فقه تطبیقی دانشگاه الازهر بود که به ممنوعیت پیوند عضو خوک به بدن انسان، حتی اگر موضوع مرگ و زندگی در میان باشد، فتوا داد.
کریمه در برنامه «حیاه الیوم» در شبکه الحیاه مصر گفت: «پیوند اعضا از خوک به انسان به عنوان یک نص شرعی حرام بوده و این امر اجتهادپذیر نیست.»
کریمه در پاسخ به این سوال مجری که آیا وجوب حفظ جان آن را از حرام بودن خارج میکند، گفت: «فقها اتفاق نظر دارند که درمان با شیء حرام و نجس، حرام است.»
وی افزود: «خوک با تمام اعضا، مایعات، اندامها، چربیها و غیره که از آن جداشده، نجس است.»
این دیدگاه کریمه مورد حمله کسانی قرار گرفت که او را به “افراطگرایی فکری” متهم کردند و یک وکیل مصری با ارائه دادخواستی خواستار ممانعت از حضور کریمه در رسانهها و لغو مجوز سخنرانی و فتوا برای وی شد.
فتاوای مخالف نظر کریمه
در همین چارچوب فقهی و شرعی، احمد ترکی از علمای الأزهر در این باره و در برنامه «صاله التحریر» شبکه صدى البلد صحبت کرد.
ترکی با بیان اینکه قرآن بر تحریم «گوشت» خوک و نه خوک به طور مطلق تاکید کرده، گفت: «گویی خدا میداند که انسان به این حیوان نیاز پیدا خواهد کرد» و وی در این باره به چند کاربرد پزشکی مواد و بافتهای استخراج شده از خوک اشاره کرد.
ترکی گفت: «میان اسلام و هیچ حیوانی دشمنی نیست و نجاستی که با آن به خوک انگ زده میشود، مجازی و معنوی است و در نص قرآن تنها به گوشت خوک اختصاص یافته است.»
ترکی درباره پیوند کلیه خوک گفت: «موضوع به صورت علمی به دانشمندان، متخصصان و کمیتههای علمی و پژوهشی ارجاع میشود تا فواید و مضرات این موضوع و موارد دیگر را با هم مقایسه کنند.»
خالد الجندی عضو المجلس الأعلى للشئون الإسلامیه در واکنش به ممنوعیت پیوند کلیه خوک به بدن انسان توسط احمد کریمه، به وی حمله کرده و او را متحجر توصیف کرد و گفت: تعجبآور است که نظر کریمه با نظر الازهر که در آن درس خوانده، تناقض دارد.
دیدگاه دارالافتاء مصر
دارالفتاء مصر پیش از این با انتشار پستی در صفحات رسمی خود در شبکههای اجتماعی، در مورد جنجال پیرامون جواز پیوند کلیه خوک به بدن انسان اظهار نظر کرده بود و در آن نوشت: «اصل در دارو این است که باید مشروع باشد و از اعضای خوک در آن استفاده نشود، مگر اینکه جایگزینی برای آن وجود نداشته باشد و آن نیز مورد نیاز باشد. در این صورت مداوا شدن با آن اشکالی ندارد، زیرا حفظ نفس یک هدف مشروع و واجب در دین است.»