اولین بانوی مجتهد در جهان اسلام که بود؟ / راز عرفانی شدن بانو امین

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، اسلام در حالیکه زیبایی زن را به هیچ وجه انکار نمی کند، لیک ارزش واقعی را به پرورش روح معنوی و قلب مهربان زن می دهد و از او می خواهد که ظواهر دنیا او را از زیبایی های معنوی و انسانی غافل نسازد.

در این دین آسمانی اسلام ، حضرت زهرا (س) برترین الگوی عملی و عینی برای زنان مسلمان است که می تواند در همه زمینه ها سرمشق نسل امروز و فردا قرار گیرد. زنی که در همسرداری و برقراری زیباترین رابطه ی عاطفی و مهربانانه با همسر خود الگو است، و در تربیت فرزندان و رسیدگی به امور خانه بی بدیل است. و در کنار همه این امور، آنچنان غرق معنویات و کمالات انسانی است که گویی فرشته ای از عالم ملکوت است.

در عالم اسلام همواره زنان شایسته و متعهدی وجود داشته ‌اند که در عرصه‌ های مختلف با تأسی به شیوه و منش حضرت زهرا(س) منشأ آثار و برکات فراوانی بوده ‌اند. یکی از این بانوان ارزشمند و شایسته ، بانو “سیده نصرت بیگم امین” معروف به ” مجتهده بانو امین” است .

آیت الله خامنه ای رهبر انقلاب اسلامی ایران درباره ی این بانوی بزرگوار و عالم دینی می فرمایند: ” تجلیل از این بانوی اصفهانی (خانم امین) و ارائه شخصیت عرفانی و فقهی و فلسفی برجسته یک زن در کشور ما، کاری سودمند و در جهت احیای ارزش های اسلامی در زنان، به نظر می رسد.”

مجتهده بانو امین در سال ۱۲۶۵ه.ش در شهر اصفهان متولد شد . پدرش حاج سید محمد علی امین التجار فردی مؤمن و از بازرگانان سرشناس بود و مادرش بانویی متدین بود که او را در چهار سالگی، برای آموزش قرآن و فراگیری خواندن و نوشتن زبان فارسی به مدرسه ی قرآنی فرستاد. او از همان ابتدا علاقه خاصی به خواندن و نوشتن پیدا کرد. ایشان از خاطرات خود در این باره می گوید: “همبازی هایم به من ایراد می گرفتند که چرا تو نمی آیی بازی کنی. ولی من علاقه ام فقط درس بود.”

بانو امین همچنین در توصیف حالات خود می فرماید: “بعد از گذشتن زمان طفولیت و کودکی بلکه از اول دوران شناخت، همواره قلبم را متعلق و متوجه به شیء و امر ناشناخته (خداوند متعال) می دیدم و نفسم را طالب ادراک و فهم آن می دیدم لکن نمی دانستم حقیقت آن چیست و راه وصول و رسیدن به آن چگونه می باشد تا اینکه عطا کرد پروردگارم مرا و چشمم را به نور توحید روشن گردانید و بر قلبم درهای اشراقات الهی گشوده شد …”

دیدگاه اسلام درخصوص بانوان
نقش بانوان در تعلیم و تربیت فرزندان و در فرهنگ‌سازی جامعه، نقشی اساسی و بی‌بدیل است و اگر بانوان کشورمان به آداب و اخلاق قرآنی و اسلامی مزین باشند، به طور حتم از دامن پرمهر آنان فرزندانی باایمان و شجاع، همچون امام خمینی (ره)، علامه طباطبایی، استاد شهید مطهری و یا دیگر بزرگان و ستارگان پرفروغ سپهر علم و اندیشه، پرورش پیدا خواهند کرد.

پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «المراه ریحانه، ما اکرمهن الا الکریم، و ما اهانهن الا اللئیم؛ زن ریحانه (گلی خوشبو) است، کسی آنها را تکریم نمی‌کند، مگر انسان کریم و کسی به آنها توهین نمی‌کند، مگر انسان پست و فرومایه». حال با توجه به این ساختار وجودی بانوان که خدای متعال در خلقت، آنان را با ظرافت، مهربانی و نرم‌خویی آفریده است، اگر مزین به اخلاق اسلامی و فراگیری قرآن شوند و حتی به درجه‌ای برسند که اهل سیر و سلوک معنوی شوند، چه خواهد شد؟! در حقیقت، اینجا، همان تعبیری که استاد عزیزمان مرحوم جناب آقای دکتر احمدی، از شاگردان برجسته علامه طباطبایی همواره گوش‌زد می‌کردند، یعنی «فرشتگان وحی‌آموز» تحقق می‌یابد.

بانو امین بانویی مجتهده و نمونه
در اینجا مناسب می‌دانم به خاطره‌ای زیبا از بانوی نمونه دوران و مجتهده زمان، سرکار «بانو امین» صاحب تفسیر گرانقدر «مخزن العرفان» بپردازم. این بانوی نمونه که به مقام عالی اجتهاد رسیده بود و حتی بزرگانی از علما و فضلاء نیز در محضر ایشان تلمذ کرده‌اند و از دریای علوم و معارف وی بهره‌مند بوده‌اند، از جمله نوادری است که به خوبی می‌تواند برای بانوان در عصر ما، الگو و اسوه باشد؛ چرا که در همین چند دهه پیش در اصفهان، می‌زیست و همسرش نیز اهل کسب و تجارت بود. این بانوی مکرمه، دارای مراتب والای علمی و حوزوی بود، اما باید شوهرداری و خانه‌داری هم می‌کرد و در کنار آن به تدریس، تألیف و تحقیق و آن هم در سطوح بسیار عالی می‌پرداخت که اثر تفسیری ایشان و سایر تألیفات وی خود گواه مقام و منزلت ایشان است.

تکریم علما و مجتهدان وقت از بانو امین
در زمان حیات این بانوی بزرگ، همه علما و مجتهدان زمان، تکریم خاصی از وی داشتند و بعضاً جهت استفاده معنوی به محضرشان شرفیاب می‌شدند. از جمله کسانی که سال‌ها محضر ایشان درس خوانده و از خرمن علوم بانو امین بهره‌ها برده بود، حجت‌الاسلام والمسلمین «سیدشهاب‌الدین صفوی‌قمی» از روحانیون فاضل و از منبری‌های معروف اصفهان و از خصیصین پرورش‌یافته در مکتب بانو امین بود که بسیار گفتار دل‌نشینی داشت.

باز خبر شدن از حضور عزرائیل (ع)
استاد صفوی‌قمی، همواره از مراتب عرفانی و سیر و سلوک معنوی بانو امین در منبرها اشاره‌هایی داشتند و از جمله مطالبی که ایشان نقل می‌کردند، این بود که بانو امین گفته بودند: «هر وقت حضرت عزرائیل (ع) برای گرفتن جان کسی وارد محله ما می‌شوند، من متوجه حضور ایشان می‌شوم و می‌دانم که به کدام خانه می‌خواهند بروند و جان چه کسی را می‌خواهند بگیرند!»

راز عرفانی شدن بانو امین
ایشان به بانو امین عرض می‌کنند: «بانو! شما چگونه به این مرتبه رسیدید و اینگونه اسرار برای شما مکشوف می‌شود؟» جواب بانو امین بسیار زیبا و مهم است و باید اهالی قرآن و قرآن‌دوستان توجه کنند. بانو امین گفته بودند: «من در اثر انس با قرآن به این مرتبه رسیده‌ام و هرچه بیشتر به قرآن می‌پردازم و غرق در آیات الهی می‌شوم، این حالت بیشتر به من دست می‌دهد و حجاب‌ها برایم کنار می‌رود».

توصیه به معرفی بانو امین به جامعه
متأسفانه در معرفی الگوها کم‌کاری می‌شود و یک شخصیتی مانند بانو امین که نمونه روزگار است و به مانند علامه طباطبایی که در میان مردان و در بین علما بی‌نظیر است، بانو امین هم در بین بانوان یک چنین جایگاهی دارد؛ لیکن نسل جدید ما چقدر به جایگاه این بانوی نمونه و اسوه اخلاق، فضیلت و عرفان آگاه است؟ و حتی حوزه‌های علمیه و طلاب چقدر به منزلت این بانو آگاه هستند؟! حیف که قدر نعمات را نمی‌دانیم.

توصیه به زیارت قبر این بانوی عالمه و مجتهده در اصفهان
شایسته است که همایش‌ها و سمینارهای علمی برای این بانوی بزرگ برگزار شود و نام او در هر کوی و برزن آشنا باشد و از عزیزانی که به اصفهان سفر می‌کنند، تقاضامندم اولاً از زیارت قبر علامه مجلسی اول و دوم که در کنار هم در جوار «مسجد جامع اصفهان» مدفون هستند و ثانیاً از زیارت «تخت فولاد» اصفهان که مدفن بسیاری از علما و بزرگان جهان تشیع است، همچنین از فیض زیارت بقعه منوره بانو امین غافل نشوند.