کتاب “سلوک اهل خرد” به چاپ رسید

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، کتاب «سلوک اهل خرد» اثر ایمان ضرابی با موضوع تفاسیر (سوره رعد) اخلاق اسلامی- جنبه های قرآنی به همت انتشارات مه میترا در ۱۹۷ صفحه به چاپ رسید.

نویسنده در مقدمه این کتاب آورده است: خداوند عالم بندگان خاصی دارد که از آنها در قرآن شریف به خاصان الهی تعبیر می کند و در مورد این می فرماید: وکانوا لنا عابدین و تنها فرستنده ما بودند. این بندگان خاص الهی هر یک به نحوی به معرفت توحیدی ذات احدیت دست پیدا می کنند و به حقیقت بندگی و عبودیت نایل می شوند. گروهی از این بندگان نه از طریق آموختن و درس خواندن و داشتن آموزگار بلکه از طریق حقیقتی که در درون شان بود، معرفت توحیدی را به آنها اضافه کرد و حقیقت توحید را به آنها نشان داد.

این ودیعه الهی در وجود این گروه از انسان ها موجب رسیدن آنها به عالی ترین مرتبه انسانی گردید، چنانکه قرآن از بزرگی آنها در آیات متعدد سخن به میان می آورد و رشادت های رشک برانگیز آنان در مسیر یکتاپرستی را درسی برای تمام جوامع بشری به منصه ظهور می گذارد.

استاد ضرابی در بخش “خرقه خرد” کتاب سلوک اهل خرد به معرفی دو گروه در قرآن می پردازد و می گوید: خداوند متعال در قرآن مجید این مادبه الهی بشر را مجموعا به دو گروه تقسیم نموده است و تمام فضایل و رذایل اخلاقی را در این دو گروه از افراد بشر می توان یافت. گروه اول: کسانی هستند که به دنبال هوای نفس و پوچی هستند و هدفی تکاملی و سیری الهی را دنبال نمی کنند و تعبیر آیه شریفه قرآن در خصوص این افراد این است که می فرماید «واقئدتهم هواء» درون آنها تهی است و جز هوای نفس چیزی در آن یافت نمی شود.

و گروه دوم کسانی هستند که عرفان و پی بردن به حقیقت و کسب معرفت ناب توحیدی را از روی تعقل و تفکر به دست می آوردند و آنها کسانی نیستند جز خردمندان و آگاهان که بلندترین تعابیر قرآنی در خصوص این افراد نازل شده است، چنانچه خداوند سبحان می فرماید «کل من عند ربنا و ما یذکر الا اولو للباب» قرآن از جانب پروردگار ما آمده و به این دانش پی نبردند مگر خردمندان و این نوع از افراد بشر کسانی هستند که از تدبیر و تعقل در کنار تکوین و تببین و درس گرفتن از این دو کتاب سیر تکاملی خود را طی کرده و به مقام قرب الهی نایل می گردند که «فی مقعد صدق عند ملک مقتدر» در صدق و حقیقت نزد فرمانروای مقتدر متنعم اند.

جایگاه عقل و تدبر در فرهنگ شیعه

همچنین استاد ضرابی در این کتاب به بررسی جایگاه عقل و تدبر در فرهنگ شیعه پرداخته و اشاره می کند: عقل در فرهنگ غنی اسلام از جایگاهی بس بزرگ برخوردار است، چنانچه در روایات اسلامی عقل و تفکر را موجب هدایت به سوی کمالات می داند که حضرت علی (ع) می فرماید «فکرک یهدیک الی الرشاد»، فکر تو، تو را به سوی راستی هدایت می کند.

سرمایه انسانیت

نویسنده همچنین در این بخش از کتاب به سرمایه انسانیت اشاره دارد و تصریح می کند: انسان مجموعا دارای چهار قوه است که این چهار قوه جوهره آدمی را تشکل می دهد که عبارتند از قوه عاقله، قوه شهریه، قوه غضبیه و قوه وهمیه. مهمترین قوا در انسان همان قوه عاقله است و تنها خصیص انسان نسبت به بقیه موجودات همین قوه عاقله می باشد، بقیه قوا با این قوه درگیرند و هیچ تضاد و اصطحکاکی در بین دیگر قوا وجود ندارد و زمانی آدمی به کمال خود نایل می گردد که همه قوا توجه تامه به عقل و قوه عاقله پیدا کند و در صورتی که دیگر قوا بر عقل غلبه گردند، انسان به درکه هلاکت نایل می شود، چنانچه در روایت آمده است عبدالله بن سنان می گوید از امام صادق (ع) سوال کردم آیا ملائکه برترند یا بنی آدم؟ پس حضرت فرمود امیرالمومنین علی (ع) فرمودند همانا خداوند عزوجل در موقع خلقت ملائکه قرار داد در آنها عقل بدون شهوت و همچنین قرار داد در حیوانات شهوت بدون عقل و قرار داد در بنی آدم عقل و شهوت را با هم؛ پس اگر عقل آدمی بر شهوتش غلبه پیدا کند از ملائکه بهتر و برتر خواهد بود و زمانی که شهوتش بر عقلش غلبه پیدا کند، بدتر و پست تر از حیوانات خواهد بود.

جایگاه قطع رحم در قرآن و سنت

در کتاب “سلوک اهل خرد” اهمیت صله رحم در اسلام هم مورد بررسی قرار گرفته است و نویسنده اشاره می کند: خداوند متعال در قرآن شریف می فرماید: «فَهَلْ عَسَیْتُمْ إِنْ تَوَلَّیْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ وَ تُقَطِّعُوا أَرْحامَکُمْ أُولئِکَ الَّذِینَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ» پس آیا امید بسته اید که اگر سرپرست مردم شدید در زمین فساد کنید و روابط خویشاوندی خود را از هم بگسترید. اینان کسانی هستند که خداوند آنان را لعنت کرده و گوش و چشمانشان را کر و کور گردانیده و همچنین در روایتی از رسول خدا وارد شده: هنگامی که علم آشکار شود ولی به آن عمل نشود، زبان ها یگانه و دل ها متفرق شود، مردم قطع رحم نمایند. در این هنگام خداوند آنان را لعنت کرده، آنان را طرد نموده و دیدگانشان را کور می نماید.

اقامه کنندگان نمازند

استاد ضرابی در فصل “اقامه کنندگان نمازند” به اهمیت حضور قلب در نماز می پردازد و می گوید: عوامل مختلفی می تواند حضور قلب انسان را در موقع نماز از انسان بگیرد مثل گناه و یا بی توجهی به مقدمات نماز مانند وضو هر انسانی که می خواهد در نمازش توجه تام به ذات اقدس خدا داشته باشد، اولین و مهمترین دستوری که باید به آن توجه کند، مراقبت ویژه از اعمال خویش است که گناهی نکند و واجبی از او سلب نگردد.

عواقب سبک شمردن نماز

خداوند سبحان پیامدهای دوری از یاد خدا که مصداق بارزش نماز است را اینگونه بیان می کند هر کس از یاد من دل بگرداند در حقیقت زندگی اش تنگ شود و در روز قیامت نابینا محشورش سازم. پیامبر خدا در پاسخ دخترش فاطمه زهرا که پرسیده بود ای پدر مردان و زنانی که ننمازشان را سبک می شمارند چه جزایی دارند، فرمود ای فاطمه هر کس از مران و زنان نمازش را سبک بشمارد خداوند او را به ۱۵ خصلت گرفتار می کند؛ شش خصلت در دنیا، سه خصلت هنگام مرگ، سه خصلت در قبر، سه خصلت در قیامت هنگامی که از قبر بیرون می آید اما آنچه در دنیا به او می رسد:

۱. خداوند برکت را از عمرش برمی دارد

۲. خداوند برکت را از روزی اش بر می دارد

۳. سیمای صالحان را از چهره اش می زداید

۴. به هر عملی که انجام می دهد، پاداشی داده نمی شود

۵. دعایش به آسمان نمی رسد

۶. برای او در دعای صالحان نصیبی نیست.

آنچه در هنگام مرگ به او می رسد:

خوار می میرد
گرسنه می میرد
تشنه می میرد
آنچه در قبر به او می رسد:

خداوند فرشته ای می گمارد تا او را در گور آشفته سازد.
قبرش را بر او تنگ می کند
و آنچه در روز قیامت به او می رسد:

خداوند فرشته ای می گمارد تا او را با صورت روی زمین بکشد در حالی که مردم به او می نگرند
از او به سختی بازخواست می شود.
خداوند به او نمی نگرد و پاکش نمی سازد و عذابی دردناک دارد.
فهرست مطالب کتاب:

در خرقه خرد

وفای به عهد و پیمان

اتصال به کسانی که خدا امر کرده

خشیت الهی

ترس از بدی حساب

صبر برای رضای خدا

اقامه کنندگان نمازند

انفاق

پاکسازی اعمال ناپسند با اعمال پسندیده

منزلگاه نیکو.

مشخصات کتاب

نام کتاب: سلوک اهل خرد

نویسنده: استاد ایمان ضرابی

ناشر: مه میترا

نوبت چاپ: اول ۱۴۰۲

شمارگان: ۵۰۰ نسخه

شابک: ۹۷۸-۶۲۲-۹۲۶۰۷-۷-۷

منابع و ماخذ:

قرآن
نهج البلاغه
صحیفه سجادیه
ابطحی اصفهانی، محمد باقر، جامع الاخیار والآثار، موسسه امام مهدی (عج) ۱۳۶۹ ش، چاپ اول، قم
ابن طاووس، علی بن موسی، لهوف، انتشارات رضی، ۱۴۲۱ ق، چاپ اول.
ارشادی، ابراهیم، اسرار فروع دین، انتشارات درخت زندگی، ۱۳۹۷ ق، چاپ اول، تهران.
جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، نشر اسراء، ۱۳۸۷ ش، چاپ اول، قم.
پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، انتشارات جاویدان، ۱۳۲۴ ش، چاپ دوم، تهران.
حسن عسکری، تفسیر منصوب به امام حسن عسکری (ع)، موسسه امام مهدی (عج)، ۱۴۱۲ ق، چاپ چهارم، قم.
ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، دار صادر، ۱۴۱۴ ق، چاپ سوم، نجف.
جعفر بن محمد بن الصادق (ع)، مصباح الشریعه، موسسه الاعلمی المطبوعات، ۱۴۰۰، ق، چاپ اول، بیروت.