امام موسی صدر: واقعیت دین در عصر ما اسف‌بار است
به گزارش ادیان نیوز (ردنا)، کتاب «دین در جهان امروز» بیانگر رویکرد امام موسی صدر به برخی از مسائل دین در دنیای مدرن است. در نگاه او یکی از مسائل مهمی که مومنان همواره باید پاسخگویی آن باشند، حفظ دلیل دین‌داری با نظر به تحولات جهان و انسان است. ویژگی سخنرانی‌های امام موسی صدر این است که او برای طرح مطلب خود دلایل مخالف دیدگاهش را به طرز عجیبی همدلانه بیان می‌کند؛ به گونه‌ای که شنونده یا خواننده احساس نمی‌کند امام موسی صدر این دیدگاه را قبول نداشته و قصد مخالفت با آن را دارد، از همین رو، او دلایل متعدد کنار گذاشتن دین در عصر کنونی را بازگو می‌کند، اما امام موسی صدر هیچ واهمه‌ای از لیست کردن دلایل مخالفت با دین در عصر کنونی ندارد و برخلاف بسیاری از سخنوران این کار را تبلیغ امر ضد دینی نمی‌داند اما او در ادامه نقد خود را نسبت به دیدگاه آنها بیان می‌کند.
امام صدر در جایگاه روحانی شیعه همواره می‌کوشد به پرسش‌ها از منظر اسلام و تشیع پاسخ گوید، اما به اقتضای مسائل مشترک ادیان و فضای متکثر دینی لبنان، گاه بینظر به اسلام و بانظر به معنای کلی دین سخن رانده و قلم فرسوده است.
ویژگی اندیشه‌ای نگاه موسی صدر این است که مخاطب، شنونده و خواننده خود را به تفکر دائمی دعوت می‌کند؛ او با طرح چالش‌های فکری مخاطبان خود را دغدغه مند می‌کند و بیان او به نحوی نیست که گویا حقیقت مطلق در ید وی موجود است، و مخاطب باید بی‌چون و چرا ادعاهای گوینده را پذیرا باشد. برای مثال وی در این کتاب به روش‌های مختلف دغدغه نسبت دین و دنیای معاصر و تکنولوژی زده و غرق در علم مدرن را مطرح می‌کند و این چالش جدی را برای مخاطبان مومنان خود ایجاد می‌کند که به راستی چرا باید در دنیای کنونی که بسیاری از ترس‌ها، نگرانی‌ها و ابهامات بشر به واسطه پیشرفت علم و تکنولوژی برطرف شده است، همچنان مومن و دیندار باقی ماند؟ سوالی جدی که می‌تواند سال‌ها ذهن یک مومن را به خود مشغول دارد و در آخر از همه مخاطبان می‌خواهد سوالات و نقطه نظرات خودشان را مطرح کنند.
کتاب «دین در جهان امروز» در واقع گردآوری مجموعه‌ای از سخنرانی‌های امام موسی صدر در موضوع دین است. سخنانی خواندنی، پرکشش و جذاب که هریک می‌تواند، سوالاتی جدی پیش روی مخاطب خود قرار دهد. امام صدر یکی از سخنرانی‌های خودش در پاسخ به این سوال که دین در دنیای جدید چه کاربردی دارد می‌گوید: «با اجازه حاضران باید بگویم که واقعیت دین در عصر ما واقعیت اسف‌باری است. این اعترافی دردناک است. اما حقیقت دارد و اگر واقعیت را قبول نکنیم، نمی‌توانیم آینده را بسازیم. واقعیت دین در زمان ما در عرصه ایمان، به تعبیر منطقی تصور است نه تصدیق. تابلویی است زیبا اما بی روح که در دل دیندار پرتو نوری نمی‌تاباند. ایمان در بهترین حالت به آرام بخشی در هنگام مواجهه با رنج‌ها و سختی‌ها مبدل شده است. نه محرک و مشوقی برای فائق آمدن بر آنها. غالبا ایمان نقش حائل و مانع را بین افراد بشر دارد.»
امام موسی در ادامه سخنرانی خود می‌گوید: «حال اگر از موقعیتی که در آن هستیم رضایت نداریم، باید مواظب باشیم که تحت تاثیر محیط قرار نگیریم و ناخواسته به خالی کردن دین از زندگی زمینی دعوت نکنیم…. اگر جلوی تاثیر دین در کارهای روزمره را بگیریم، ایمان ضعیف می‌شود و ضعف آن موجب می‌شود که دین انگیزش و اثرگذاری خود را از دست بدهد. اگر دین نقش خود را در زندگی از دست بدهد دیگر نه با توسعه دادن کلیساها و مساجد، و نه با بزرگداشت شعارهای دینی و نه با محترم داشتن بزرگان دین نمی‌توان جای آن را پر کرد. چرا که دین هیچکدام از اینها نیست.»
این کتاب در واقع یکی از مجموعه آثار منتشر شده درباره اندیشه و آراء امام موسی صدر است که راهی بازار نشر شده است.
موسی صدر در روز ۱۴ خرداد سال ۱۳۰۷ در محله “چهارمردان” شهر قم به دنیا آمد. موسی صدر در سال ۱۳۲۲ به حوزه علمیه قم وارد شد و نزد استادان مشهوری از جمله سید حسین طباطبایی بروجردی، شیخ عبدالجواد جبل عاملی، محمد حجت کوه‌کمری تلمذ کرد و فلسفه را نزد علامه سید محمدحسین طباطبایی و سید رضا صدر فرا گرفت. وی در در روز نهم شهریور ۱۳۵۷ به طرز مشکوکی در سفر به لیبی ناپدید شد و از آن پس گزارش های ضد و نقیضی در مورد زنده بودن یا مرگ وی منتشر شده است، به این معنی که از یک سو گزارش های متعددی از کشته شدن او حکایت دارد و برخی گزارش ها نیز حاکی از این است که وی در زندان های لیبی بوده است. ماجرای ربوده شده این روحانی شناخته شده در ایران، لبنان و عراق هر روز ابعاد پیچیده تری به خود می‌گیرد به طوریکه هنوز بعد از بیش از چهل سال خبری از وضعیت این روحانی سرشناس بدست نیامده است.