ردنا (ادیان نیوز)؛ محمد علی خرمی مشکانی/ تاریخ بشر در همه اعصار و زمانها شاهد کشته شدن افراد آزادیخواه و حقیقتطلب به بدترین اشکال بوده است. پیامبران توحیدی نیز که خود بزرگترین منادیان آزادی جوامع بشری بودهاند از این قاعده مستثنا نیستند. جامعه دینی چگونه میتواند مانع تکرار این تجربه تلخ باشد؟
این پرسشی است که درباره آن با موبد «پدرام سروشپور» در پنجم دیماه، سالروز درگذشت اشوزرتشت به گفتوگو نشستیم.
«پدرام سروشپور» رابط مشاور ویژه رئیسجمهور در امور اقلیت ها با جامعه زرتشتی، سردبیر دوماهنامه فرهنگی دینی اجتماعی «فروهر»، عضو هیئتمدیره انجمن موبدان و موبدیاران تهران و عضو هیئتمدیره انجمن زرتشتیان تهران است.
سروشپور در گفتوگو با ردنا (ادیان نیوز) گفت: متأسفانه همیشه افرادی بودهاند که با نگاه آموزش و آگاهی رساندن به مردم، راهی را شروع کردهاند و همیشه هم در مقابل، کسانی بودهاند که از این آگاهی و آموزشها هراس داشته و جلو این کارها را گرفتهاند. اعتقاد دارم پیامی که همه این افراد دارند، پیام آزادی و آزادگی است؛ افرادی در زمانه خودشان آزاده بودهاند، آنها توانستهاند ناراحتیهای جامعهشان را بشناسند، درک کنند و حتی به قیمت جانشان هم که شده، برای اینکه این ناراستیها به بقیه منتقل نشود، تمام تلاش خودشان را کردهاند. بعضی از آنها که تأثیرگذار بوده و نامشان باقیمانده، به دلیل همین آزادگیشان بوده است.
سروشپور با بیان اینکه دنیای امروز میتواند از چنین شخصیتهایی که برای جامعه بشری پیام صلح و آزادگی دارند بیشتر استفاده کند، گفت: نگاه مشترک داشتن به حقیقتهای بشری ارزشمند است. یک سری وجوه در همه پیامبران و منجیها مشترک است. ویژگی اصلی این منجیها هم این است که بتشکن هستند؛ این جرئت را داشتهاند که در زمان خودشان صحبتهای نادرست زمان خود را حذف کنند؛ این مهمترین پیامی است که همه باید از پیامآوران خودشان درس بگیرند.
با کسانی که قدرت، ابزار و سلاح دستشان است، با زبان گفتگو و با زبان پیامبران صحبت کردن کار سادهای نیست؛ و این بزرگترین آموزهای بوده که پیامبران برای روحانیون خودشان بهجا گذاشتهاند.
رابط مشاور ویژه رئیسجمهور افزود: لازمه ایستادن بر سر مشترکات میان ادیان این است که اولاً ما ادیان خودمان را از آنهایی که غیر ادیان هستند، جدا کنیم. ازجمله مشترکات ما گفتوگو و احترام گذاشتن به یکدیگر است. جهان به اخلاقی که بر اساس دین باشد نیاز دارد؛ لازمه این امر آن است که دین با گفتوگو و هماندیشی همراه شود که نتیجه آن آگاهی است.
او ادامه داد: دنیای امروز برنمیتابد که ما بخواهیم خودمان را با جبر یا زور بشناسانیم، اما پیدا کردن وجوه مشترک بین ادیانی که در کتابهایشان همدیگر را بهعنوان یکتاپرست قبول کردهاند، بسیار میتواند مؤثر باشد.
چرا بسیاری از نزاعها در دنیای امروز از سوی پیروان ادیان توحیدی است؟
سروش پور در پاسخ به این سؤال که چرا بخش زیادی از نزاعها در دنیای امروز از سوی کسانی است که ادیان توحیدی دارند، گفت:
امروز ما باید حقیقت پیام پیامبرانمان را از دل کتابهای مقدس بیرون بکشیم. ما از آزادگی یا راستیجویی پیامبران صحبت میکنیم، از اینکه آنها خشونت را نفی کردهاند و به دنبال جهانی پر از صلح و آرامش بودند. زمانی که خلیفه دوم نزد حضرت علی(ع) میرود و میگوید میخواهم بروم ایران را فتح کنم، حضرت میپرسد چرا؟ عمر میگوید میخواهم سنت پیغمبر را انجام بدهم، حضرت به ایشان میگوید: ملتی که فرهنگ دارد را با شمشیر نمیشود فتح کرد. این یکی از زیباترین تعابیری است که نشان میدهد باید راه فرهنگی را پیش گرفت.
عضو هیئتمدیره انجمن زرتشتیان تهران ضمن اشاره به اینکه برای اولین بار روز تولد زرتشت وارد تقویم ایران شد گفت: هرچند این کار دیر انجام شد، اما این حرکت خوبی از سوی دولتمردان بود.
این موبد زرتشتی در خصوص نقش رهبران مذهبی در گفتگو و نزدیکی ادیان گفت: نقش رهبران مذهبی بسیار میتواند مؤثر باشد، اما متأسفانه کوچکترین لغزشی هم در این زمینهها تأثیر منفی و ریسک زیادی دارد.
با کسانی که قدرت، ابزار و سلاح دستشان است، با زبان گفتوگو و با زبان پیامبران صحبت کردن کار سادهای نیست؛ و این بزرگترین آموزهای بوده که پیامبران برای روحانیون خودشان بهجا گذاشتهاند.
نقش رهبران دینی در کاهش خشونتها
سروشپور با تأکید بر نقش رهبران مذهبی در کاهش خشونتها گفت: ما در دورههای مختلف دین زرتشت فراز و نشیبهای بسیاری داشتهایم که موبدان در بسیاری از مقاطع، از آن اصل پیامبرشان فاصله گرفتهاند و خودشان را بین مردم و خدا قرار دادند.در یک کلام باید وظیفه روحانیون این باشد که آگاهی را در سطح گسترده در بین مردم گسترش بدهند؛ یعنی به دنبال این نباشند که ما میفهمیم و بقیه باید به حرف ما گوش بدهند، بلکه به دنبال این باشند که اگر ما چیزی را از دین میفهمیم، بقیه هم باید بفهمند که به آن عمل کنند. این در برخورد روحانیون با مردم بسیار مهم است.
پایان پیام/خ