بررسی و تحلیل آیین و باورهای ارمنیان اصفهان
به گزارش ادیان‌نیوز؛ اعظم تیموری، دانشجوی رشته الهیات و معارف اسلامی گرایش ادیان و عرفان دانشگاه کاشان به “بررسی و تحلیل باورها و آیین ارمنیان اصفهان در سده اخیر” پرداخت.
بر اساس این تحقیق، گرچه روابط فرهنگی ایرانیان و ارمنیان، پیشینه بیست و هشت سده تاریخ همجواری دارد، اما سابقه زندگی آنان در محدوده ایران کنونی به حدود چهار صد سال قبل باز می‌گردد، زمانی که شاه عباس اول به دلایل نظامی و اقتصادی آنان را به منطقه اصفهان فرستاد و در جوار پایتخت مأوی داد. سکونتگاه جدید به یاد موطن قدیم، جلفا نام گرفت. از آن زمان سرفصل تازه‌ای در هویت فرهنگی و دینی ارمنیان در ایران آغاز شد.
مطابق با این تحقیق، ارمنیان ساکن جلفای اصفهان و دیگر مناطق ایران از آن زمان تاکنون همواره در تعاملی سازنده با محیط فرهنگی میزبان بوده‌اند و در داد و ستد با مسلمانان ایران سپری کرده‌اند.
این پایان نامه به بررسی و تحلیل دگرگونی‌های عقیدتی و آیینی ارامنه جلفا و دیگر نقاط ایران به ویژه در سده اخیر پرداخت. پژوهش با روشی کتابخانه‌ای، مصاحبه با صاحب نظران ارمنی و حضور در مراسم آیینی آنان، انجام و عقاید و آیین‌های ارمنیان از نظر محتوایی و ساختاری بررسی و کارکردهای آن مورد تحلیل قرار گرفت.
این تحقیق در پی یافتن پاسخی برای این پرسش که “آیا تحولات آیین و باورهای ارمنیان ایران ساختاری است یا محتوایی؟” است. همچنین میزان اقبال یا عدم اقبال عمومی ارامنه نسبت به این آیین‌ها را مورد بررسی قرار داد و عوامل موثر در این تحولات نیز بیان شد.
نتیجه بررسی‌ها مشخص کرد که حیات دینی ارمنیان اصفهان در مواردی تحت تاثیر محیط اجتماعی و فرهنگی اصفهان، مدرنیته و انقلاب اسلامی قرار گرفته است. این موارد شامل آیین‌هایی چون قربانی کردن، برپایی مجالس ختم برای مردگان، روزه گرفتن، پوشش مذهبی، معماری کلیساها و.. متأثر از محیط اجتماعی و فرهنگی و همزیستی ارمنیان با مسلمانان است.
همچنین در این تحقیق مشخص شد که انقلاب اسلامی ایران منجر به مهاجرت بخش عظیمی از نخبگان ارمنی به کشورهای اروپایی و آمریکایی شد، که این خود عامل اصلی کمرنگ شدن فعالیت‌های فرهنگی، هنری، سیاسی و اجتماعی ارمنیان است. پایبندی کمتر به خانواده و آداب ازدواج، افزایش ازدواج‌های مختلط و سقط جنین، کمرنگ شدن مرجعیت دینی اسقف‌ها و کشیشان، تبدیل اعیاد باشکوه به جشنی مختصر، همه از تاثیرات مدرنیته و سکولاریزم است.
این پایان نامه با راهنمایی حسین حیدری در دانشگاه کاشان دفاع شد.