تحلیل وقایع طبیعی و بلایا از منظر معنویت‌گرایی «عصر جدید» (۱)

پی یر دوشاردن (۱۸۸۱-۱۹۵۵) متفکر و عارف کاتولیک فرانسوی بود که به رغم تولد و رشد در خانواده ای کاتولیک، در هنگام بلوغ فکری به دلیل دیدگاه ها، باورها و تجربیات معنوی اش که بعد از مرگ او با عنوان « پدیداری انسان» چاپ شد، مورد بی مهری نهاد کلیسای کاتولیک و روحانیت مسیحی این نهاد واقع شد.

در احوال او می‌نویسند که او آینده خویش را به چشم دل دیده بود و این امر بخاطر قرار گرفتن در یک زمان پر اضطراب و بلا مانند جنگ جهانی اول برای او رخ داد. «در این جنگ او به عنوان مامور حمل برانکار در خط مقدم جبهه خدمت میکرد و بر دلهای سربازان بی شماری که واپسین دم زندگی را می گذاراندند با پیام دین مرهم می نهاد.» تیادریسم یا مکتب فکری و عرفانی تیاردوشاردن امروز از مکاتب مطرح درجهان است.

یکی از ابعاد فکری دوشاردن که مورد توجه است دیدگاه او در رابطه علم و دین و مساله تکامل است. او معتقد بود که « درکی که از تکامل دارد کاملا با ادیان منزل و یا وحیانی سازگار است و رسالت او پذیراندن این معنا به دیگران است.»

دوشاردن در سخنرانیها و مقالات خود که بعدها با عنوان « آینده انسان » به چاب رسید، سعی کرد از پیش بینی هایش در باره آینده سخن بگوید. از نظر او « اعتقاد به پیشرفت آدمی، نظریه آسایش بحش و دل خوش کننده نبود که پیروان آن می پنداشتند. او از جنگ جهانی به مثابه درد زایمانی تعبیر کرد که پیش از تولد نظام نوین انسانی عارض شده است.

آنچه دراین نوشته با توجه به شیوع ویروس کرونا در ایران و سراسر جهان مد نظر است نگاه عرفانی دوشاردن به حیات روی کره زمین است. او در مورد آینده کره زمین دیدگاه خاصی داشت و در این نگاه بلایا تحلیل و تیین میشد. او در پاسخ به این سوال فرضی که دنیا یک میلیون سال دیگر چگونه خواهد بود؟ از دو امکان سخن میگوید.
امکان نخست آنکه تراکم شدید بشر روی کره خاک آنچنان انفجاری در کیهان اینجاد کند که نسل آدمی به کلی منقرض شود.

امکان دوم این که اگر ارزشهای روحانی و معنوی پیروز شوند، به موازات سرد شدن فیزیکی کره زمین، گرمی روانی و روحی آنچنان افزایش پیدا کند که سر انجام نوع بشر از زمین برکنده شود و به اتحاد جانها در « نقطه امگا» واصل گردد. این بود تصویر وجد و از خود بیخود شدنی که تیار آن را به چشم دل میدید: « انفجار حیات قلبی و درونی » و استغراق روح و جان آدمی در ذات ایزدی که عارفان مسیحی در طی دو هزار سال مراقبه و مکشافه در آروزی آن بسر برده بودند.

پی‌نوشت: هنری استوارت هیوز در کتاب «راه فروبسته» از مجموعه سه گانه اش در باره تحولات تفکر اجتماعی در غرب ، بخشی را به دوشاردن اختصاص داده است.( صفحات ۲۳۲ تا ۲۴۵ ). عنوان جالبی را برای این بخش برگزیده است(پیر دوشاردن: رویت عرفانی آینده ) که الهام بخش عنوان این نوشته ام شده است.