مسائل مستحدثه را نمی‌‌توان به وضوح از عموم و اطلاقات به دست آورد
نشست رونمایی از اثر جدید حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی با حضور جمعی از استادان و صاحب‌نظران حوزه و دانشگاه برگزار شد.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، نشست علمی «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» همراه با رونمایی از دو کتاب «مکتب فقهی محقق اردبیلی» و «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه»در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب و نویسنده اثر «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» در این نشست به معرفی کتاب خود پرداخت و اظهار داشت: یکی از بخش‌های مهم کتاب «جایگاه قواعد استظهار» بخش قواعد اصولی در سیاقت جدید است. در این بخش هدف، بیان قاعده اصولی در بسته‌‌ای کوچک و شفاف است. هدف این بود که اصول فقه را از مباحث فرضی به کاربردی بکشانیم. تأکید ما بر مباحث ظهورشناسی بود. از اقسام ظهور لفظی و فعلی، تأکید بر بحث ظهور الفاظ داشتیم.
وی بیان کرد: دو منشأ برای ظهور یافتیم؛ وضع و قرینه. یکی از محورهای ایجاد نوآوری در علم اصول تجمیع بحث قرینه‌شناسی است. محور دیگر مسائل مستحدثه است. اگر فقه به سمت مسائل جهان معاصر و مسائل مستحدثه توجه کند، همگان متوجه می‌‌شوند که فقه علم زندگی است و زندگی بشر با فقه درهم تنیده است. در بحث تطبیقات مسائل مستحدثه ۷۹ مسئله مطرح شده است. در ظهورات اولیه ۵۹ مسئله و در زمینه ظهورات ثانویه ۲۰ مسئله مطرح شده است.
وی معمای تمییز بین مسائل قدیمه و مستحدثه را چنین حل کرد: با توجه به این‌که هم شریعت کامل است و هم ادله شریعت، مسئله مستحدثه تخصصاً از فقه خارج می‌‌شود و مجالی برای مطرح شدن مسئله مستحدثه به عنوان یک بحث مستقل در فقه نیست؟ در این کتاب این مسئله مورد توجه قرار گرفته و ملاک تمییز مسائل مستحدثه و قدیمه بیان شده است.
سردبیر مجله فقه درباره نوآوری کتاب بیان داشت: برخی نوآوری‌های این کتاب عبارت است از بحث قرینه‌شناسی، تفکیک بحث ظهورات، تبیین قرینه‌ها و…
وی سپس در ادامه به پاسخ نقدهای مطرح در نشست درباره اثر خود پرداخت و گفت: در مورد مسائل مستحدثه از طرفی می‌‌گوییم در فتاوا نیامده و نص عام و خاص برای آن نداریم و از طرف دیگر می‌‌گوییم هم شریعت کامل است و هم ادله شریعت و برای همین مسائل مستحدثه نداریم و این یک مسئله عویصه است. من به این نکته در کتاب پرداختم و بیان کردم که مسئله این است مسئله‌‌ای که عمومات و مطلقات به وضوح و روشنی شامل آن شود، به آن مسئله مستحدثه نمی‌‌گویند و این یک عویصه نیست. مسائل مستحدثه را به طور وضوح و روشنی نمی‌‌توان از عموم و اطلاقات به دست آورد بلکه ظهورش عویصه و خفاء دارد؛ مثلاً در مورد بیع زمانی ما نمی‌‌دانیم که دقیقاً به جعاله یا … برمی گردد. در این مسائل نهایتاً برخی فقها بیان نموده‌اند که تحت عموم قرار می‌‌گیرد ولی تطبیقات آن به وضوح نمایان نیست. من در این کتاب تعاریف مراجع و تعاریف علمای اهل‌سنت را آورده‌ام و در جمع‌بندی بیان کرده‌ام که چگونه این مسائل تحت ادله قرار نمی‌‌گیرد. در آنجا بیان کردم در نگاه بدوی این مسائل تحت ادله نیستند، اما با بحث و بررسی زیاد تحت ادله قرار می‌‌گیرند. در مورد مبانی و پیش‌فرض‌ها بنا بر ورود تفصیلی نبود بلکه هدف این بود که ذهنیت اصولیان شیعه منعکس شود.
وی در مورد بحث عدم ذکر تفاوت تاریخمندی فهم و تاریخمندی متن بیان داشت: اگر در اصول شیعه بین تاریخمندی فهم و تاریخمندی متن تفکیک نشده به این خاطر بوده است که این ذهنیت وجود نداشته است، ما خواستیم ظرفیت اصول در این مباحث بیان شود.