بهشت روی زمین؛ تنوع فرهنگ و مذهب در کشمیر
جامو و کشمیر ترکیبی متنوع از فرهنگ‌های مختلف است. مردم از آیین‌های مذهبی و اجتماعی مختلف – مسلمانان، هندو، سیکها و بوداییها – فرهنگ ترکیبی از ایالت را ایجاد کرده‌اند که کشمیریات نامیده می‌شود.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، منطقه “کشمیر” مورد ادعای دو کشور متخاصم هندوستان و پاکستان است. هر دو کشور به‌طور جداگانه بخش‌هایی از این منطقه را اداره می‌کنند و این مناطق توسط خط کنترل از هم جدا شده‌اند. هر از گاهی نیز جنگهای کوتاه مدت بین این دو کشور یا اعتراضاتی از سوی “مسلمانان کشمیر هند” برگزار می شود.
“جامو و کشمیر” به کشمیر هند اطلاق می شود و یک قلمرو اتحادیه در شمال غربی هندوستان است. مرکز تابستانی این قلمرو شهر “سرینگر” و مرکز زمستانی آن شهر “جامو” است. این قلمرو اجتماع پرتحرکی از هندوها، سیکها و بوداییها را داراست؛ اما ۶۷ درصد جمعیت این قلمرو پیرو اسلام هستند و در دره کشمیر این آمار به ۹۵ درصد می‌رسد. شیعیان نیز جمعیت زیادی از مردم کشمیر را تشکیل می دهند که علاقه زیادی هم به امام خمینی(ره)، ایران و انقلاب اسلامی دارند.
نوشته زیر، آشنایی کوتاهی با این منطقه زیبا است که به قلم یکی از اهالی آن نگاشته شده است:
کشمیر و فرهنگ آن
منطقه “کشمیر” – که به دلیل طبیعت زیبایش آن را “بهشت روی زمین” یا “ونیز شرق” لقب داده اند – از زمان استقلال هندوستان و تقسیمش در سال ۱۹۴۸ م. همیشه یک سرزمین مورد مناقشه دو کشور هند و پاکستان بوده است. کشور چین نیز که از شمال و شرق با این منطقه همسایه است در این درگیری ها شرکت داشته است.
بخش هندی کشمیر که “ایالت جامو و کشمیر” نام دارد و پایتخت آن “سرینگر” است. منطقه تحت کنترل پاکستان “کشمیر آزاد” نام دارد و پایتخت آن “مظفر آباد” است.
اگرچه برخی اوقات، مسافرت به این ایالت به دلیل تنش های سیاسی و برقراری مقررات منع رفت و آمد تعطیل است، اما گردشگران همچنان برای لذت بردن از زیبایی های طبیعی و آب و هوای مطبوع به این مکان سرازیر می شوند.
فرهنگ و ادیان در کشمیر
“جامو و کشمیر” ترکیبی متنوع از فرهنگ‌های مختلف است. مردم از آیین‌های مذهبی و اجتماعی مختلف – مسلمانان، هندوها، سیکها و بوداییها – ترکیبی را ایجاد کرده‌اند که “کشمیریات” نامیده می‌شود.
پیروان اهل بیت(ع) جمعیت زیادی از مسلمانان کشمیر هند را تشکیل می دهند. بیشترین جمعیت شیعه در شهرهای “کارگیل”، “لداخ”، “بدگام”، “باره مولا” و “سرینگر” زندگی می کنند.
اماکن مذهبی کشمیر
“درگاہ حضرتْ بال” یا “درگاه شریف” مسجد معروفی است که در بین مسلمانان کشمیر از احترام بالایی برخوردار است. یکی از معانی بال در زبان کشمیری “مو” است. بر اساس باورهای محلی، موی مقدس حضرت محمد(ص) در این مکان قرار دارد. این مسجد – که با نام های مختلف دیگری مانند “عصار شریف” نیز شناخته می شود – مظهر عشق و ارادت مسلمانان این ناحیه به پیامبر خاتم(ص) است.
“مسجد جامع” یا “مسجد اعظم” سرینگر که در “نوهاتا” در وسط بافت قدیمی این شهر واقع شده است نیز یکی از مهم ترین اماکن دینی کشمیر محسوب می شود. این مسجد یک مرکز مهم برای زندگی مذهبی-سیاسی در سرینگر است که هر جمعه مسلمانان برای نماز و عبادت در آن جمع می شوند.
“دستغیر صاحب” زیارتگاه دیگری با قدمت ۲۰۰ سال است که در “خنیار” واقع در منطقه سرینگر قرار دارد. در این زیارتگاه، قرآنی قدیمی وجوددارد که گفته می شود به خط امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) نوشته شده است. این بنا در سال ۱۸۰۶ م. ساخته شد و در سال ۱۸۷۷ توسط «خواجه سنا الله شال» گسترش یافت.
جاذبه های گردشگری معروف
دره کشمیر یکی از برترین مقاصد گردشگری هند است. این منطقه دارای چندین دره زیبا مانند دره کشمیر، دره چناب، دره سند و دره لیدر است که آن را “بهشت روی زمین” ساخته است.
برخی از جاذبه های توریستی مهم جمو و کشمیر عبارتند از: سرینگر، باغ های مغول، گلمارگ، پاهالگام، پاتنیتوپ و جمو. گولمرگ، یکی از محبوب ترین مقاصد پیست اسکی در هند، همچنین خانه مرتفع ترین زمین گلف سبز جهان است.
جمو و کشمیر همچنین به خاطر زیبایی های منظره، باغ های گل، مزارع سیب و غیره معروف است. این شهر به دلیل صنایع دستی منحصربفرد و شال های کشمیری معروف، گردشگران را به خود جذب می کند. دال دریاچه ای در سرینگر، پایتخت تابستانی جامو و کشمیر، هند است. این مکان جدایی ناپذیر از گردشگری و تفریح در کشمیر است و “دریاچه گل” نامیده می شود. این دریاچه همچنین منبع مهمی برای عملیات تجاری در ماهیگیری و برداشت گیاهان آبی است.
البته به دلیل درگیری های مستمر، گردشگری این منطقه در طول سی سال گذشته آسیب های زیادی دیده و هنوز هم در آشفتگی است. افراد مرتبط با گردشگری و سایر مشاغل خصوصی با چالش‌های بالقوه مواجه هستند و به دلیل وضعیت بی‌سابقه در قلمرو، متحمل خسارات زیادی شده و می‌شوند.
غذاهای کشمیری
کشمیر غذاهای واقعاً لذیذی دارد. بخشی از این غذاها گیاهی و بخشی نیز غیر گیاهی است. برخی از غذاهای غیر گیاهی عبارتند از: کباب کشمیری، پاساندا، سیون آلو، یخنی و متی کیما. اما گیاهخواران نیازی به نگرانی ندارند زیرا غذاهای بی شماری مانند راجمه، شری پولائو، لادیار تسامان و نادر یخاین برای آنها در دسترس است. این غذاهای خوش طعم با استفاده از سبزیجات تازه و پنیر تهیه می شود تا خوشمزه تر شود. کشمیر یک مقصد شگفت انگیز برای هر کسی که عاشق دسر است، خواهد بود. حتماً باید غذاهای لذیذی مانند پھرنی کشمیری و بسیاری موارد دیگر را امتحان کنید که واقعاً روز شما را می سازد.
کشمیری ها به مهمان نوازی شهرت دارند و با چای داغ و کاهوا از مهمانان خود پذیرایی می کنند. یکی دیگر از غذاهایی که غذای اصلی خانواده کشمیری است، پولو مخصوص است. علاوه بر این هاک یا کرم از غذاهایی است که در منطقه مورد علاقه است و مخصوصاً در عصرهای سرد زمستان برای تامین گرما تهیه می شود.
مشاغل کشمیر
مردم “جامو و کشمیر” بیشتر به کشاورزی مشغول هستند و کشمیری ها بزرگترین تولیدکنندگان میوه در هند هستند؛ زیرا خاک آن بسیار حاصلخیز و سازگار با رشد میوه هایی مانند سیب، زردآلو، گیلاس و آجیل، بادام و گردو است.
دره کشمیر تنها محل تولید زعفران در کشور هند است. بیشتر کشاورزان، علاوه بر بخش زراعت، در استحصال درآمدهای تکمیلی نیز مشارکت دارند.
بسیاری از مردم نیز در بخش گردشگری مشغول به کار هستند؛ زیرا همانطور که در بالا آمد، مکان های توریستی بکر و خیره کننده زیادی در آن وجود دارد.
پوشش مردم کشمیر
لباس‌های جامو و کشمیر به دلیل گلدوزی و طرح‌های پیچیده خود که نشان‌دهنده غنای فرهنگ و چشم‌انداز منطقه است، به خوبی شناخته شده‌اند.
فرم لباس برای مقابله با آب و هوای سرد منطقه طراحی شده است. بیشتر لباس ها از پشم، ابریشم با گلدوزی های پیچیده و پنبه ساخته شده اند. “فرن” که یک لباس زیبا برای زنان کشمیری است، معمولاً زری، گلدوزی روی سجاف، دور جیب و بیشتر در ناحیه یقه دارد.
پوشیدن “بورگا” در تابستان و “فرن” در پاییز ترجیح داده می شود.
ازدواج در کشمیر
برای ازدواج در این منطقه، “هم کفو بودن” بسیار مهم است؛ یعنی بر تطبیق و تناسب پیشینه، وضعیت و شهرت خانواده عروس و داماد تأکید می شود. سنت های عروسی کشمیری نیز مملو از مراسم شاد و سنتی است.
هنر و صنایع دستی کشمیر
کشمیر مرکز برجسته ای برای هنرها و صنایع دستی مسحورکننده است. کشمیر با “شال های پشمینه” خود معروف است که به دلیل بافت و کیفیت شگفت انگیز خود در جهان شناخته شده هستند. آنها به خصوص به دلیل نرمی و گرمی که ارائه می دهند مشهور هستند. این شال ها علاوه بر این نمادی از سلطنت هستند.
یکی دیگر از هنرهای برجسته کشمیر، قالیچه های دستباف و همچنین فرش های پشمی است که دارای نقش و نگارهای گلدار هستند.
علاوه بر اینها، برخی از صنایع دستی دوست داشتنی کشمیر شامل کاغذ ماشه، حصیری، مبلمان حکاکی شده از گردو و ظروف نقره است.
دولت کشمیر همچنین روی هنرها و صنایع دستی این مکان سرمایه گذاری کرده است، زیرا آنها به عنوان یک جاذبه توریستی بزرگ عمل می کنند. اگر کسی به کشمیر سفر کرد، باید صنایع دستی پیچیده را به عنوان سوغات بخرد.