نخستین کنفرانس «نقش ادیان الهی در برقراری صلح و امنیت جهانی» در ایام میلاد حضرت عیسی (ع) و به همت خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در پیشاور با مشارکت کلیسای ارتدکس پیشاور، با حضور مسئولانی از سفارت ایران و چهره های برجسته مذهبی در شهر پیشاور پاکستان برگزار شد.
به گزارشردنا (ادیان نیوز)، نخستین کنفرانس «نقش ادیان الهی در برقراری صلح و امنیت جهانی» با حضور حمیدرضا قمی، سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در پیشاور، مهران اسکندریان، رئیس خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در پیشاور، روح الله مدنی، وزیر اسبق امور مذهبی ایالت خیبرپختونخوا، علامه عابدحسین شاکری، معاون حوزه علمیه شهید عارف حسینی، مولانا شعیب، رئیس شورای علما و مشایخ پاکستان، علامه مقصود احمد سلفی، رئیس جماعت اهل حدیث ایالت خیبرپختونخوا، هَمفری سرفراز بیتر، کشیش کلیساهای پاکستان، شهرزاد مراد، کشیش کلیسای ارتدکس، ارنست جیکوب، کشیش کلیسای ارتدکس پیشاور، سهیل پَیترُک، کشیش کلیسای کاتولیک پیشاور، هارون سَرَبدیال، رئیس هندوان ایالت، دکتر صاحب سیک، معاون رئیس سیک های ایالت، آگستن جیکوب، مدیر اجرایی انجمن حمایت از اقلیتهای دینی و دیگر حاضران از ادیان مختلف درسالن امام خمینی (ره) خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در پیشاور برگزار شد.
این مراسم با تلاوت آیاتی چند از قرآن کریم، انجیل و دیگر کتب دینی اقلیت های مذهبی آغاز شد.
نگاه سختگیرانه و خشن به دین، جفای به دین و دینداری است
پس از قرائت قرآن در ابتدا، ویدئوی سخنرانی دکتر قهرمان سلیمانی، سرپرست مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگ ها و ترجمه آن برای حضار پخش شد.
دکتر قهرمان سلیمانی، سرپرست مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگ ها، ضمن تبریک سال نو میلادی و آرزوی سلامتی، خوبی و نیکی برای شرکت کنندگان در کنفرانس گفت: در سال گذشته جامعه جهانی به دلیل بیماری فراگیر کرونا بحران بزرگی را با دشواری پشت سرگذاشت، این بیماری برای همه دینداران، مسئولیت اجتماعی بزرگی را به همراه داشته، اما خوشبختانه جامعه جهانی با همدلی توانسته از این مرحله عبور کند.
دکتر سلیمانی تصریح کرد: جامعه جهانی، جامعه چندصدایی و تکثرگرایی بوده و همه ما باید به نقش خود در این امر واقف باشیم و این امر دستور دینی ما مسلمانان است.
وی با بیان آیه شریفه «إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثی وَجَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَاللَّهِ أَتْقاکُمْ»، گفت: تقدیری که خداوند برای ما مقدر فرموده و همه انسان ها را به صورت قبایل و شعوب و عقاید گوناگون آفریده، یکی از لطایف عالم خلقت است. ما باید قدردان هدیه چند صدایی، تکثرگرایی و چند گونگی فرهنگی از سوی خداوند باشیم.
سرپرست مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگ ها بیان کرد: متاسفانه جهان شاهد یک تجربه تلخ در تاریخ بوده که دین را به عنوان ابزاری برای اعمال خشونت به کار بسته است. درتجربه بشری، خشونت، خونریزی و ایجاد موانع و مشکلات به واسطه تعصبات دینی کم نبوده است. اما این بزرگ ترین دستاورد بشری است که بشر در قرنهای اخیر به این نتیجه رسیده که بایستی بیشتر با گفتگو، تشریک مساعی و همراهی و همدلی مسائل خود را حل و فصل کند.
وی گفت: نگاه سختگیرانه و خشن به دین، جفای به دین و دینداری است. غرب آسیا در چند دهه گذشته درگیر بزرگترین مناقشات دینی بوده و متاسفانه هنوز هم آثار آن در گوشه و کنار منطقه مانده که امیدواریم هرچه سریعتر این وضعیت خاتمه پیدا کند.
سلیمانی با قدردانی از رئیس خانه فرهنگ ایران، برای ایجاد ارتباط با کلیساهای پیشاور تأکید کرد و گفت: ایران و پاکستان خویشاوندان تاریخی همدیگر بوده و ما عمیقاً بر این باوریم که روح آسیایی چند صدایی و تکثرگرایی است و بایستی با کمک یگدیگر این واقعیت تبدیل به شیوه رفتاری همه ما شود. برادران مسیحی و مسلمانان باید با گفتگو، همزیستی و مدارا و مسالمت جویی مسائل خود را حل و فصل کنند. امیدواریم این همراهی و همدلی به نتایج خوبی منجر شده و شاهد آثار نیک آن در منطقه غرب آسیا باشیم.
وی در پایان گفت: کلیسای پاکستان یکی از مراکز مهم همکاری بوده و مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگ ها، در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی درطول سه دهه فعالیت های خود با بزرگ ترین کانون های دینی و آیینی جهان گفتگو داشته و از گفتگو با کلیساهای پاکستان نیز استقبال می کند. امیدواریم برگزاری این کنفرانس منجر به دستاوردهای خوبی شده و نتایج آن در حیات معنوی جامعه پاکستان سودمند باشد.
رسیدن به صلح جهانی و عدالت اجتماعی در سایه اشاعه تعلیمات ادیان الهی
مهران اسکندریان، رئیس خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در پیشاور ضمن خیرمقدم به شخصیتها و مهمانان شرکتکننده در کنفرانس «نقش ادیان الهی در برقراری صلح و امنیت جهانی» و تبریک میلاد باسعادت حضرت عیسی مسیح(ع) و حلول سال نو میلادی، گفت: آموزههای دینی، پیامهای الهام بخشی در زندگی و سعادت بشری داشته و هدف ادیان الهی، برقراری حق، عدالت، آزادی و صلح در جهان هستند که بایستی از این امکان در ترمیم آسیبها، مشکلات و مقابله با جنبههای منفی نظیر محرومیت، قحطی، گرسنگی، افراطی گری و مقابله با بلاهای طبیعی به درستی بهره جُست.
وی با بیان مثالی گفت: پیروان ادیان الهی مسافران کشتی این جهان بوده و هرگونه صدمه به این کشتی سبب غرق شدن تمام مردم در آبهای متلاطم بیهویتی خواهد شد. نمونهای از این صدمات، افراطگرایی، مقاومت در پذیرش و تحمل یکدیگر و عدم احترام متقابل است که موجب ضربه زدن به اصل و اساس دین و دوری از وحدت و همدلی در بین ادیان الهی میشود.
اسکندریان تصریح کرد: جنگ و توسعهطلبی در جامعه بشری از ابتدای خلقت تاکنون به دلیل حرص و طمع، موجب خسارات بشری بیشماری شده است لذا ظهور پیامبران الهی، مصلحان و نزول کتب آسمانی جهت هدایت و راهنمایی بشر و جلوگیری از خشونت، اختلال در زندگی اجتماعی، تجاوز به حریم و مال و اموال یکدیگر بوده است. در واقع پیامبران، پرچمدار برقراری صلح و امنیت جهانی، عدالت اجتماعی، همیاری و دوستی در بین مردم بودهاند.
وی بیان کرد: بنابراین امروزه بیتوجهی به این موضوع، جامعه بشری را دچار چالشها و مشکلات اجتماعی کرده و آن را به فساد و تباهی کشانده است؛ ازاینرو برای مقابله همهجانبه با این پدیدههای شوم، بهرهمندی بیشازپیش از ظرفیت ادیان الهی بسیار راهگشا و ضروری به نظر میرسد.
رئیس خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در پیشاور تأکید کرد: تنها راه رسیدن به صلح و امنیت جهانی و برقراری عدالت اجتماعی استفاده از تعلیمات ادیان الهی و توجه به نقش انکارناپذیر رهبران دینی و همراهی و هم سویی پیروان آنهاست.
اسکندریان یادآور شد: رهبران مذاهب و ادیان توحیدی در این زمانه، در راستای گسترش صلح و امنیت، اخلاق و معنویت، حفظ کرامت و حرمت انسانها، اتخاذ تدابیر حکیمانه برای سعادت جامعه بشری و آزادی ملتهای دربند، وظایف بسیار سنگینی بر دوش داشته و نقشآفرینی دینی و معنوی آنان موجب روشنگری افکار عمومی جهان، برای رسیدن به جهانی مملو از صلح و امنیت بر اساس عدالت اجتماعی و برگرفته از آموزههای ادیان الهی، خواهد بود.
وی در پایان گفت: امیدواریم با اهتمام به سه اصل تحقق رسالت دین در دنیای معاصر، مقابله با چالشهای مشترک جهانی و همزیستی مسالمتآمیز در سایه هماندیشی و مشارکت مؤثر متفکران دینی، به جهانی سرشار از صلح و امنیت دست یابیم.
اسلام مروج صلح و امنیت
روحالله مدنی، وزیر اسبق امور مذهبی ایالت خیبرپختونخوا در بخشی از سخنان خود گفت: با درس گرفتن از وقایع تلخ تاریخی جنگهای اول و دوم جهانی و با در نظر گرفتن پیشرفتهای جوامع بشری در تمام شئون زندگی اجتماعی و غیره به نظر میآمد تمامی جنگها و توسعهطلبیها در سراسر جهان به پایان برسد؛ اما متأسفانه قرن ۲۱ با جنگ و تجاوز به برخی کشورهای اسلامی از سوی مستکبران جهانی آغاز شد که این موضوع نشانگر دوری و فاصله جامعه جهانی از تعلیمات آسمانی ادیان الهی است.
مدنی گفت: در هیچیک از کتب آسمانی و منابع اصلی ادیان ابراهیمی و غیر ابراهیمی سفارشی به جنگ و خونریزی، خشونت، تجاوز و غارت اموال دیگران یافت نمیشود؛ بلکه تمامی ادیان در آموزهها و دستورات خود، مردم را به رعایت اخلاق نیکو، احترام به حقوق یکدیگر، برقراری صلح و ثبات و تمام صفات پسندیده دعوت کردهاند.
وی بیان کرد: بنابراین امروزه بیتوجهی به این موضوع، جامعه بشری را دچار چالشها و مشکلات اجتماعی کرده و آن را به فساد و تباهی کشانده است؛ ازاینرو برای مقابله همهجانبه با این پدیدههای شوم، بهرهمندی بیشازپیش از ظرفیت ادیان الهی بسیار راهگشا و ضروری به نظر میرسد.
رئیس خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در پیشاور تأکید کرد: تنها راه رسیدن به صلح و امنیت جهانی و برقراری عدالت اجتماعی استفاده از تعلیمات ادیان الهی و توجه به نقش انکارناپذیر رهبران دینی و همراهی و هم سویی پیروان آنهاست.
اسکندریان یادآور شد: رهبران مذاهب و ادیان توحیدی در این زمانه، در راستای گسترش صلح و امنیت، اخلاق و معنویت، حفظ کرامت و حرمت انسانها، اتخاذ تدابیر حکیمانه برای سعادت جامعه بشری و آزادی ملتهای دربند، وظایف بسیار سنگینی بر دوش داشته و نقشآفرینی دینی و معنوی آنان موجب روشنگری افکار عمومی جهان، برای رسیدن به جهانی مملو از صلح و امنیت بر اساس عدالت اجتماعی و برگرفته از آموزههای ادیان الهی، خواهد بود.
وی در پایان گفت: امیدواریم با اهتمام به سه اصل تحقق رسالت دین در دنیای معاصر، مقابله با چالشهای مشترک جهانی و همزیستی مسالمتآمیز در سایه هماندیشی و مشارکت مؤثر متفکران دینی، به جهانی سرشار از صلح و امنیت دست یابیم.
اسلام مروج صلح و امنیت
روحالله مدنی، وزیر اسبق امور مذهبی ایالت خیبرپختونخوا در بخشی از سخنان خود گفت: با درس گرفتن از وقایع تلخ تاریخی جنگهای اول و دوم جهانی و با در نظر گرفتن پیشرفتهای جوامع بشری در تمام شئون زندگی اجتماعی و غیره به نظر میآمد تمامی جنگها و توسعهطلبیها در سراسر جهان به پایان برسد؛ اما متأسفانه قرن ۲۱ با جنگ و تجاوز به برخی کشورهای اسلامی از سوی مستکبران جهانی آغاز شد که این موضوع نشانگر دوری و فاصله جامعه جهانی از تعلیمات آسمانی ادیان الهی است.
مدنی گفت: در هیچیک از کتب آسمانی و منابع اصلی ادیان ابراهیمی و غیر ابراهیمی سفارشی به جنگ و خونریزی، خشونت، تجاوز و غارت اموال دیگران یافت نمیشود؛ بلکه تمامی ادیان در آموزهها و دستورات خود، مردم را به رعایت اخلاق نیکو، احترام به حقوق یکدیگر، برقراری صلح و ثبات و تمام صفات پسندیده دعوت کردهاند.
کشیش کلیساهای پاکستان گفت: به نظر میرسد ایجاد صلح و امنیت جهانی امری بسیار دشوار و سخت بوده اما با تعهد و احساس مسئولیت و همچنین تشریکمساعی همه بزرگان ادیان در سراسر جهان، میتوان برای رسیدن به این هدف مقدس گام مؤثری برداشت.
ضرورت تقریب ادیان و مذاهب برای حصول صلح و امنیت جهانی
علامه عابد حسین شاکری، معاون حوزه علمیه شهید عارف حسینی با خواندن این شعر معروف از سعدی شیرازی «بنیآدم اعضای یک پیکرند/ که درآفرینش ز یک گوهرند/ چو عضوی بدرد آورد روزگار/ دگر عضوها را نماند قرار» و تفسیر آن، گفت: ازآنجاییکه اسلام برخى از اماکن، زمانها و ماههای چهارگانه حرام (رجب، ذیقعده، ذیحجه و محرم) را امن اعلام نموده است، این امر نشانه اهمیت و امنیت در نگاه اسلام است.
علامه شاکری گفت: در نگاه اسلام هرچند آزادى محترم و مقدس است، اما این آزادی داراى حدومرزهایی بوده که یکى از مهمترین این مرزها موضوع امنیت است. به این معنا که آزادى افراد در نظام اسلامى و جامعه دینى تا آنجایی محترم شمرده میشود که امنیت جامعه و نظام در معرض خطر و تهدید قرار نگیرد. اسلام با علل و عوامل تهدیدکننده امنیت، سخت مخالف بوده و نسبت به آن عکسالعمل نشان داده است.
وی یادآور شد: در یک نگاه، بسیارى از اموری که در اسلام تحریم و منع شده، به دلیل جلوگیری از به مخاطره افتادن امنیت فردى و اجتماعى است. البته بایستی توجه داشت که در تمامی ادیان، برخی افراد و گروههای متعصب و تندرو با استفاده از نام دینداری، امنیت جهانی را با چالشهای فراوان روبرو کرده، درحالیکه همه ادیان درس احترام، همبستگی و برقراری صلح و امنیت را به پیروان خود آموختهاند.
معاون حوزه علمیه شهید عارف حسینی افزود: برای حصول صلح و امنیت جهانی، تقریب ادیان و مذاهب امری ضروری بوده و برای محقق شدن این امر بایستی با برقراری ارتباطات، تعاملات، گفتگو و احترام به مقدسات یکدیگر با تکیه بر آموزههای راستین ادیان در جهت رسیدن به جهانی امن گام برداشت.
تأکید بر نقش رهبران دینی در تحقق صلح و امنیت جهانی
ارنست جیکوب، کشیش کلیسای ارتدکس پیشاور ضمن سپاسگزاری از اهتمام ویژه رئیس خانه فرهنگ ایران در پیشاور و تأیید سخنان وی گفت: جهان پر از آشوب برای تحقق صلح و امنیت جهانی و اخلاق و معنویت انسانی، بیش از هر زمان دیگر، تلاش و مساعدت مضاعف همه رهبران مذاهب و ادیان را میطلبد.
ارنست جیکوب، در ادامه تصریح کرد: مهمترین نقش اساسی رهبران دینی در جهت رسیدن به هدف صلح جهانی پیادهسازی تعلیمات دینی در جوامع بشری بوده و ایراد سخنرانی در مجامع بینالمللی، ارتقای آگاهی، تشویق و ترغیب پیروان ادیان به مهرورزی و توجه دادن آنان به اهمیت و آموزهای معنوی را به دنبال دارد.
کشیش کلیسای ارتدکس پیشاور با اشاره به چالشهای جهانی امروز گفت: تمامی نزاعهای موجود در دنیای امروز، حاصل طمعورزی مادی، سیاسی و دیگر انگیزههای نفسانی بشر بوده و هیچ ارتباط و سنخیتی با اصل و اساس ادیان نداشته زیرا روح و پیام تعلیمات دینی بر ستون عدل و عدالت، صلح و دوستی استوار است.
علامه شعیب، رئیس شورای علما و مشایخ پاکستان نیز با اشاره به آیه شریفه «إنا خلقناکم من ذکر وأنثى وجعلناکم شعوبا وقبائل لتعارفوا» گفت: وجود اقوام و مذاهب مختلف فرصت و مزیتی برای همزیستی مسالمتآمیز بوده و مبنای اسلام نیز بر پذیرش تنوع مذهبی، قومی و فرهنگی است؛ لذا پیروان ادیان الهی نیز بایستی به این مقوله به عنوان فرصت بنگرند.
رئیس شورای علما و مشایخ پاکستان افزود: اسلام دین صلح و دوستی بوده و شاهد آن، برخورد پیامبر مکرم اسلام(ص) با اسیران پیروان ادیان دیگر در جنگهای صدر اسلام است. امروزه گروههای افراطی با پیروی از دستورات فتنهانگیز آمریکا، اسرائیل و برخی کشورهای غربی موجبات برهم زدن صلح و امنیت جهانی را فراهم آورده و دینداری را عامل خشونت و جنگطلبی معرفی میکنند.
دکتر صاحب سیک، معاون رئیس سیکهای ایالت خیبرپختونخوا، در سخنان خود با تأکید بر اینکه امنیت، خواسته اساسی و بنیادین بشر بوده که زمینهسازی تأمین آن از مهمترین وظایف رهبران دینی است، گفت: امنیت در تمام ابعاد فردى، اجتماعى، سیاسى، فرهنگى، اقتصادى و غیره نیاز ضروری فرد و جامعه بوده و آحاد ملت، دولتها، پیروان و رهبران دینی باید در ایجاد و گسترش آن، از تمام امکانات و توان خود استفاده کنند.
دکتر صاحب سیک گفت: تمام ادیان جهان چه الهی و چه بشری، درس امنیت و صلح را به بشر میآموزند و بابا گرونانک(بنیانگذار آیین سیک) نیز در تعلیمات و حتی در سفرهای خود به ایران، عربستان سعودی و افغانستان به عنوان پرچمدار صلح، ندای صلح و امنیت را به تمام اقشار مردم رسانده است. تمام سیکها باید با پیروی و تبلیغ آموزههای وی نقش خود را در زمینه صلح و امنیت جهانی ایفا کنند.
هارون سَرَبدیال، رئیس هندوهای ایالت خیبرپختونخوا گفت: همه انسانها مخلوق یک خالق بوده و به منزله اعضای یک خانواده هستند. لذا آسیب زدن، شرارت و جنگافروزی از جانب برخی از اعضای این خانواده بزرگ، از نگاه عقلانی مذموم است. ازاینرو صلح و امنیت جهانی نه تنها مورد تأیید ادیان بوده بلکه در عقل و فطرت انسانها نیز نهفته است.
رئیس هندوهای ایالت خیبرپختونخوا تصریح کرد: از نخستین تعلیمات آیین هندو، کنترل منویات نفسانی بوده و در سایه این تعلیمات تمام مردم جامعه میتوانند در صلح و آرامش در کنار یکدیگر زندگی کنند؛ همانگونه که مهاتما گاندی گفته است: «برای منافع جامعه هندو میتوانم جان خود را فدا کنم اما نمیتوانم جان کسی را بگیرم».
هارون سَرَبدیال با اعلام درخواست از خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در پیشاور، مبنی بر تشکیل انجمن گفتگوی ادیان و مذاهب افزود: تشکیل چنین انجمنی در راستای برقراری ارتباط اقلیتهای دینی دو کشور برادر ایران و پاکستان، نقش مهمی خواهد داشت.
سخنرانان دیگر نیز با اشاره به وضعیت ناامنی امروزه جهان گفتند: بسیاری از مشکلات جهان امروز ناشی از یکجانبهگرایی و زیر پا گذاشتن مقررات بینالمللی توسط قدرتهای جهانی بوده و این مشکل حل نخواهد شد، مگر اینکه ابرقدرتهای جهان به باورها و اعتقادات دینی بازگردند.
آنها گفتند: اگر قدرتهای جهانی دست از طمع و حرص برداشته و پایبند قوانین و مقررات بینالمللی و تعلیمات دینی شوند، نخستین پیامد آن برقراری صلح و امنیت جهانی خواهد بود.
در پایان نیز بیانیه این کنفرانس پس از امضای شخصیتهای شرکتکننده، توسط آگستن جیکوب، مدیر اجرایی انجمن حمایت از اقلیتهای دینی برای حاضرین نیز قرائت شد.