ادیان نیوز: آنچه امروزه به نام عرفان حلقه مثل یک غدۀ سرطانی در کشور رشد می کند، به راستی یک مادۀ فاسدی است که آسیب های آن در حوزه های معنوی، روانی و اجتماعی قابل انکار نیست. مواردی که در این نوشتار ذکر می گردد، برآیند دهها مراجعه، مشاوره حضوری و گفتگوی تلفنی است که آسیب دیدگان عرفان حلقه در ارتباط با کارشناسان عرفان حلقه اظهار داشته اند.
در این یادداشت برآیند وضعیت دهها آسیب دیده که با ما در ارتباط بوده اند، به طور خلاصه در سه محور آسیب های روانی، اجتماعی و معنوی ذکر می گردد.
آسیب های روانی
بیشتر مراجعات در اثر برون ریزی هایی است که در اثر اتصال به حلقه های فرادرمانی و تشعشع دفاعی در دوره های سایمنتولوژی به وجود می آید. این برون ریزی ها به صورت مختلفی از سوی اتصال یافتگان تجربه می شود:
الف) اختلال دوقطبی: این افراد گاهی به شدت خوشحال و گاهی به شدت افسرده می شوند و این تغییرات (پانک-دپرسیو) به صورت دوره ای تکرار می شود.
ب) اسکیزوفرنی (توهمات دیداری و شنیداری): افراد صحنه ها یا اشباهی را می بینند و مطالبی از آنها می شنوند که گاهی هراسناک و گاهی سرورانگیز و امیدبخش است به طوری که احساس می کنند از جبرئیل این الهامات را دریافت کرده اند.
بسیاری از برون ریزی ها پس از تجربه های نوعی صرع بروز پیدا می کنند. بر اساس مراجعات اتصالاتی که محمدعلی طاهری ادعای تفویض آنها را داشته و اکنون توسط مسترهای مأذون از سوی مرکزیت عرفان حلقه تفویض می گردد، نوعی صرع مسری را به وجود آورده که چنین شکلی از این آسیب روانی تاکنون وجود نداشته است. این عارضه پس از حالتی شبیه به غش که بنابر برخی از نظریات نتیجه فشار الکتریکی شدیدی به سمت راست قشر مغزی است، دچار تصورات و توهماتی می شوند.
الف) افراد مبتلا احساس می کنند که با خدا یا شعور کیهانی که در عرفان حلقه به نام جبرئیل معرفی می شود در ارتباط هستند و الهاماتی دریافت می کنند.
ب) احساس می کنند رسالتی معنوی برای ترویج این الهامات و هدایت دیگران دارند.
ج) احساس می کنند که باید این اتصالات را به دیگران نیز تفویض کنند.
فوبی شدید نسبت به پدیده ای به نام شبکه منفی که پیامدهای ناگوار و دردناکی برای بعضی از اتصال یافتگان به حلقه های شبکه شعور کیهانی دارد.
الف) تئوری پاتولوژی عرفان حلقه این است که علت بیماری ها رسوخ موجودات غیر ارگانیک در کالبد ذهنی افراد است. موجودات غیر ارگانیک دو نوع اند نوع A که جن هستند و نوع B که ارواح سرگردان اند. افرادی که تحت تأثیر این آموزش ها و القائات قرار می گیرند، دچار توهمات شدیدی می شوند و احساس می کنند، موجودات غیر ارگانیک مربوط به شبکه منفی در آنها رسوخ کرده اند، یا در خانه و زندگی آنها حضور دارند. این موضوع منشأ ابتلاء به اسکیزوفرنی است.
ب) احساس اینکه هر گونه مخالفت، اعتراض و انتقاد از عرفان حلقه موجب حمله های شبکه منفی یعنی جن ها و شیاطین و به اصطلاح عرفان حلقه نوعی از موجودات غیر ارگانیک می شود. از این رو بسیاری از افراد که آسیب های فراوان دیده اند از اظهار آن هراسان و نگران اند. بسیار از مراجعان سعی می کنند حتی الامکان غیر حضوری و از طریق تلفن مشکلات خود را در میان بگذارند. و از اینکه مستقیما خودشان معرفی کنند، تحت عنوان اینکه یکی از بستگان یا دوستان چنین مشکلی دارد، یا با سوالات غیر مستقیم مطالب را مطرح می کنند و به تدریج به موضوع نزدیک می شوند. گاهی ترس و نگرانی در لحن صدای آنها کاملاً پیداست.
ج) در برخی از موارد نشانه هایی وجود دارد که به نظر می رسد افراد در اثر اتصال به حلقۀ فرادرمانی یا دفاعی واقعاً با جن ها در ارتباط قرار گرفته اند. گزارش های برخی از تجربه های افراد نشان می دهد که آنها مبتلا به اسکیزوفرنی نیستند و با آنچه در روایات وجود دارد، مشاهدات شان سازگار است. همچنین راه حل هایی که در روایات برای دفع شیاطین جن آمده دربارۀ آنها مؤثر واقع می شود. بنابراین نتیجه می گیریم که اتصالات عرفان حلقه در برخی از موارد براستی ارتباط با جن ها و شیاطین را برقرار می کند.
آموزش ها و نوع تلقین ها و مطالبی که از سوی محمدعلی طاهری و مسترهای حلقه القا می شود افراد را به نوعی پارانویا نسبت به روحانیون و پزشکان مبتلا کرده است. به طوری که آنها را باندبازانی سودجو دانسته که مانع ترویج معنویت حقیقی و یا روش های درمانی بدون عوارض هستند.
آسیب هایی در حوزه مهارت های زندگی
الف) تفکر انتقادی: عرفان حلقه با تولید برچسب هایی نظیر: «سوپردانا»، «قفل ذهنی»، «عضو شبکه منفی» و… افراد را از اینکه تفکر انتقادی داشته باشند و آزاداندیشانه درباب آموزش های عرفان حلقه تحقیق کنند و سخنان کارشناسان، مذهبی، روانشناسان و پزشکان وسایر افراد آگاه را بشنوند، بازمی دارند.
ب) کنترل خشم و اضطراب و استرس: در عرفان حلقه همۀ هیجانات به عنوان اثر و انعکاس شبکه شعور کیهانی معرفی می شود که افراد باید آنها را اگرچه از شبکه منفی باشند تحمل کنند و آشکارسازی یا برون ریزی کنند، تا تخلیه شوند و بتوانند با شبکه مثبت ارتباط پیدا کنند. از این رو افراد سوء رفتارهای خود را با فرافکنی به شبکه منفی به عنوان برون ریزی ارزیابی کرده و تلاشی برای کنترل آن انجام نمی دهند.
ج) مهارت خودآگاهی: افراد خود آگاهی خود را در عرفان حلقه از دست می دهند، به طوری که گاهی خود را موجودات غیرارگانیکی تصور می کنند که در آنها رسوخ یافته است. یا اینکه خود را عارف تلقی می کنند در حالیکه اولیات مسائل دینی و تقیدات شرعی را مراعات نمی کنند.
آسیب های اجتماعی
تضعیف نهاد خانواده و فروپاشی خانواده ها به علل
الف) ارتباطات مشکوک و بی ضابطه میان اعضا و مسترهای نا هم جنس که موجب بی اعتمادی میان زوجین شده است.
ب) عدم التزام شخص عضو شده در عرفان حلقه به رعایت مسائل شرعی نظیر غسل های واجب و اقامه نماز که موجب نارضایتی همسر از ادامه زندگی شده است.
ج) بحران های روانی شخص عضو شده که در عرفان حلقه با نام برون ریزی موجودات غیر ارگانیک معرفی می شود و آرامش و حیثیت اجتماعی خانواده را از بین برده و ادامه زندگی را برای همسر و فرزندان شخص غیر ممکن ساخته است.
د) برهم خوردن روابط خانوادگی و پیوندهای زوجیت در حال شکل گیری به علت انحرافات اعتقادی پیروان عرفان حلقه
از دست دادن شغل و موقعیت های اجتماعی
الف) به علت بحران های مربوط به برون ریزی
ب) به علت اشتغال به برگزاری دوره های غیر قانونی عرفان حلقه و تکیه بر درآمدهای حاصل از این طریق
ج) به علت ترویج و بیان سخنان و ایده های فاسدی که در عرفان حلقه فراگرفته می شود
انگیزه سازی و تشویق افراد به قانون شکنی و پیامدهای آسیب زای آن
الف) احساس به عهده داشتن رسالت معنوی برای برگزاری دوره ها و اتصال دادن به دیگران اگرچه غیرقانونی باشد
ب) برگزاری دوره ها با انگیزه درآمد مالی با دیدن سایر اعضا که از این طریق درآمد دارد در محفل های فرقه ای
بحران در وضعیت اقتصادی افراد
الف) در عرفان حلقه معمولاً در قبال درمانگری پول نمی گیرند اما هدیه می گیرند و گاهی افراد به صورت های مختلف و به عنوان حمایت از شبکه مثبت مبالغ میلیونی برای کمک به شبکه مثبت پرداخت کرده اند تا درمان شوند و صدالبته که نتیجه ای در کار نبوده و علاوه بر مشکلات جسمی مسائل دیگر را هم به وجود آورده است.
آسیب های معنوی
آسیب های معنوی عرفان حلقه بسیار گسترده و متنوع است اما به طور خلاصه آن را در چند گروه آسیب های یکم اعتقادی و بینشی، دوم اخلاقی و سوم التزامات شرعی خلاصه می کنیم.
یکم: آسیب های اعتقادی و بینشی
شیطان شناسی: عرفان حلقه احترام و تقدس بالایی برای شیطان قائل است، به طوری که هیچ یک از اوصاف قرآنی او را ذکر نمی کنند. بارها از مسترهای عرفان حلقه در جلسات بحث آزاد و مناظره خواسته ایم که همنوا با کلام الاهی شیطان را کافر، مستکبر، رجیم … توصیف کنند، اما از این کار اکراه دارند. آنها او را موحد می دانند، نه کافر؛ او را عامل کمال می دانند، نه خذول؛ او را مأمور و محبوب خدا می دانند، نه ملعون و رجیم و مرید؛ او را در حال انجام وظیفه الاهی تصور می کنند، نه فاسق و مستکبر؛ او را دارای مقام و منزلتی والا نزد خدا و در عالم می پندارند، نه صاغر و مذؤم و مدحور. علت این تضاد با قرآن کریم و تعالیم پاره ای از آموزه ها و تغییر بینش هایی است که در عرفان حلقه وجود دارد.
الف) عرفان حلقه بر این عقیده است که خداوند از ابلیس خواسته بود که بر کسی غیر او سجده نکند! و بعد او را در آزمونی قرار داد که هر دوسویش برای شیطان باخت بود و به این ترتیب مأموریت آزمودن انسان ها با شر را بر عهدۀ او گذاشت.
ب) شیطان پس از رانده شدن از درگاه الاهی جهان دو قطبی را آفرید و در آن جای گرفت و انسان را به دنبال خودش به اینجا کشید
ج) شیطان اولین معلم بشر است زیرا او را به درخت علم و آگاهی راهنمایی کرد و از بهشت نادانی و بی خبری بیرون آورد
د) ابلیس به عنوان ملکی که ایجاد کننده قانون تضاد در عالم است معرفی می شود. و همچنین شبکه شعور کیهانی که عرفان حلقه مدعی اتصال دادن به آن است، ملکی است که قانون تضاد را ایجاد می کند. و دارای دو شبکه مثبت و منفی است. همین شبکه شعور کیهانی یا هوشمندی الاهی به نام جبرئیل، یا رحمانیت خدا نیز معرفی می شود و نامهای مختلف برای کاربرد در شرایط مختلف و ابزاری در جهت مغالطه و انحراف افکار و باورهای مردم مورد استفاده قرار می گیرد.
ه) در سوگندنامه های رسمی عرفان حلقه افراد به تقدس و حرمت شبکه شعور کیهانی و نسبت به ترویج آن متعهد می شوند. سوگند یاد می کنند که قدرت آن را انکار نکنند. این سوگندنامه ها را در ابتدا طاهری به خط و امضاء افراد جمع آوری می کرد و بر اساس آن فرم های پایان دوره را می داد.
و) انسان از خاک و گل است و شیطان از آتش آمیختن انسان با شیطان موجب پختگی و کمال اوست.
عرفان حلقه در مورد آموزه توحید دچار اشکالات فراوانی است و همه آنها را در منابع و آموزش هایش ترویج می کند.
الف) توحید در خالقیت: عرفان حلقه معتقد است که این دنیا، برزخ، قیامت، بهشت و جهنم و مراحل و عوالم دیگر همه مربوط به جهان دوقطبی و مخلوق ابلیس (ملک خالق جهان تضاد، یا اجرا کننده قانون تضاد) است.
ب) توحید در ربوبیت: ابلیس به عنوان ملک خالق تضاد یا جاری کننده قانون تضاد در حیات دنیوی و سیر انسان به سوی کمال نقش قاطعی دارد به طوری که بدون او انسان به این دنیا نمی آمد و در بهشت ناآگاهی می ماند و به کمال نمی رسید. بنابراین نه تنها به لحاظ مادی و ظاهری ابلیس خالق و رب است بلکه به لحاظ معنوی و کمال گرایی نیز او راهنما و پیش برنده انسان است.
ج) توحید در ذات: انسان ها همه پس از گذر از دنیای دو قطبی و پایان یافتن ماجرای قیامت و بهشت و دوزخ در عرصه آزمون آخر قرار می گیرند و خداوند تمام قدرت و خدایی خودش را به آنها می دهد و همه خدا می شوند، آنگاه که دیگر نیازی به او ندارند خدا از آنها می پرسد باز هم می خواهید که با من باشید، و به یگانگی با خدا برسید، یا نه می خواهید بروید و خدای جهانی باشید که خودتان خالقش هستید. کسانی که خدایی با خدا را نمی پذیرند، جهانی دیگر خلق می کنند و رب آن می شوند و به این ترتیب جهان های موازی بی شماری پدید آمده است که ما در یکی از آنها هستیم.
بنابر مفهوم سازی های عرفان حلقه هر نفسی اله خود است که در جهان دوقطبی بالقوه است و پس از ورود دوباره به جهان تک قطبی به رب تبدیل می شود و می تواند خالق و رب جهان دیگری باشد و فرصتی را برای کمال موجودات دیگر پدید آورد.
د) انسداد باب معرفت و باب عشق الاهی: «انسان نمی تواند عاشق خداشود. زیرا از هیچ طریق قادر به فهم او نیست.» این یکی از اصول اساس نامه عرفان حلقه است. که نه تنها درک ذات بلکه انسداد مطلق باب معرفت و در نیتجه امتناع عشق و حب الاهی و لزوماً عبودیت و تسلیم او را نیز شامل می شود.
ه) روبنا دانستن اعتقادات و مناسک دینی در اساس نامه و زیر بنا دانستن شعور کیهانی بر همین اساس مفهوم تسلیم شدن در حلقه به معنای تسلیم شدن به خدا و توحید نبوده و تسلیم شدن به شبکه شعور کیهانی است که البته شرط استفاده از نیروی آن برای درمان گری و … نیز می باشد.
و) دین تعالیمی است که از سوی شعور کیهانی به انسان نازل می شود، نه از سوی خداوند. و نیز همه در دریافت وحی باهم برابراند در غیر این صورت عدالت خدا زیر سوال می رود.
ز) هر یک از اذکار مثل سبحان الله، الحمدلله و… دارای حلقه های حفاظ است که اگر این حلقه ها تفویض نشده باشند، موجب جذب موجودات غیر ارگانیک می شود. با توجه به کشف این حلقه ها از سوی طاهری تا کنون هر کس ذکر گفته موجودات غیر ارگانیک جذب کرده است. این نتیجه ای است که شرکت کنندگان در جلسات دوره دفاعی می گیرند. و از تصریح کردن به آن روگردان نیستند.
باور به معاد در عرفان حلقه با مشکلات زیادی روبروست.
الف) برپاکننده معاد و روز داوری ابلیس است. او خالق و مالک قیامت و بهشت و دوزخ است. زیرا همه این مراحل در جهان دو قطبی است که در قلمرو ابلیس است و خداوند یکتا حاکم مطلق جهان تک قطبی و هیچ قطبی است.
ب) انسان ها پس از مرگ رهسپار برزخ و پس از آن قیامت نمی شوند. مگر اینکه اتصال به شبکه شعور کیهانی را دریافت کرده باشند. در غیر این صورت ارواح مردگان که پس از مرگ به جای کالبد جسمی کالبد ذهنی دارد در افراد زنده رسوخ می کند و توسط آنها عمل می نماید. و در این دنیا باقی می ماند. این تحلیل نوعی تناسخ است که در قرن شانزدهم توسط اسحاق لوریا در اندیشه های عرفانی یهود (کابالا) مطرح شد و مبانی و نتایج ضد قرآنی دارد.
ج) دوزخ یک دالان آگاهی است که افراد با عبور از آن آموزش می بینند. مثل بچه های تنبلی که برای شان کلاس فوق العاده گذاشته می شود. آنها رنج می برند ولی در کل برای شان مفید است و موجب کمال آنهاست. پس دوزخ آنقدرهم وحشت ناک و جای بدی نیست.
د) بهشت هم موقت است تاکی می خواهیم بخوریم و بخوابیم از آنجا می گذریم و به سوی جهان تک قطبی می رویم.
ه) افراد پس از گذر از جهان دوقطبی و پشت سرگذاشتن قیامت و بهشت و دوزخ و… با آزمون آخر وارد جهان تک قطبی می شوند. آزمون آخر این است که خدا همه قدرت و خدایی خودش را به انسان می دهد و همه مثل خدا، خدا می شوند. حالا آزمون شروع می شود خدا از آنها می پرسد که می خواهید به خدایی با من بپردازید و در وحدت باشید یا اینکه خدایی بدون خدا را انتخاب می کنید. کسانی که خدایی بدون خدا را انتخاب کنند رب می شوند و جهانی موازی را خلق می کنند و چرخه جهان دو قطبی از سر گرفته می شود.
نبوت و ولایت
الف) به طور کلی در مورد قرآن معتقدند که ظاهری دارد و باطنی، باطنش با ظاهر متفاوت است نباید در ظاهر ماند و راه درک باطن رمز گشایی است که طاهری انجام داده و هرچه خودش می خواهد به صورت تأویلات واقعا بی ربط به قرآن نسبت می دهد. نظیر تأویلات مربوط به حبل الله و اتصال فردی و جمعی و…
ب) درمورد نبوت عامه به درستکاری پیامبران معتقد نیستند به طوری که کاملاً و صراحتاً حضرت سلیمان و لشگر او را بی شعور می داند زیرا به جای کمال، از خداوند ملک خواست و انحصار طلب بود.
ج) توسل و شفاعت به تمسخر گرفته می شود.
د) نقش هدایتی اهل بیت با عنوان اینکه هیچ واسطه ای بین انسان و خدانیست حذف می شود.
ه) تنها واسطه میان انسان و خدا را شعور کیهانی می دانند که همان رقص و حرکت همه کائنات است.
و) به طور کلی احترام و ارادت به اهل بیت و زیارت آنها تحت عنوان شخص پرستی، مرده پرستی و مکان پرستی نفی می شود. (این رویکرد بسیار شبیه به وهابیت است. به همین علت در برخی از مناقط نظیر روستای دهنو اصفهان کلاس های عرفان حلقه به عنوان کلاس وهابی ها معروف شده است)
ز) آنها برای اهل بیت هیچ جایگاهی قائل نیستند به طوری که اعلام کرده اند آنها نیز مثل مال و زن وفرزند ممکن است تسهیل کننده مسیر کمال باشند و ممکن است مانع در مسیر کمال باشند.
دوم آسیب های اخلاقی
شبکه منفی بخشی از پروژه کمال است و کمال ترکیبی از خیر و شر است.
الف) برخی از افراد که به عرفان حلقه گرایش پیدا می کنند. تحت عنوان برون ریزی یا در حالت های عادی تر به بدترین کارها دست می زنند و دوستانشان می گویند که آنها در حال تجربه شبکه منفی هستند و این برای کمال لازم است.
ب) انسانی که فقط شبکه مثبت را تجربه کرده ناقص است. بنابراین معصومیت را دلیلی بر نقص می دانند.
ج) برخی از افراد معتقدند که به شبکه منفی وصل شده اند و دیگران را آگاهانه و به صورت تهدید آمیزی به شبکه منفی متصل می کنند و این افراد دچار مشکلات شدید روانی و معنوی می شوند. به طوری که ظاهر آنها نیز بسیار کریه می شود. نمونه هایی از این دست هستند که با ما در ارتباط ند. و ما سعی می کنیم با برخی از دستور العمل های وارد شده در روایات برای دفع جن و شیاطین به آنها کمک کنیم.
به سادگی دروغ می گویند.
الف) در بعضی از موارد کسی ادعاهایی می کرد که همسرش می آمد و می گفت که همه آنچه گفته خلاف است. معمولا به صراحت ادعا می کنند که از زمان اتصال به حلقه اهل نماز و عبادت و عرفان شده اند و مشکلات اخلاقی شان مثل مشکلات جسمی اصلاح شده است. اما بررسی نشان می دهد که هیچ کدام از این مطالب درست نیست. حتی گاهی در اظهارات شان گریه هم می کنند.
ب) بسیاری از مسترها خودشان را استاد قرآن و کسی که پیش از این بسیار متدین بوده و نتیجه ای ندیده اما با عرفان حلقه دین را شناخته است معرفی می کنند. در حالی که همین افراد آیات مشهور قرآن را حضور ذهن ندارند و مسائل روشن قرآن را نمی دانند.
ج) گاهی توجیه دروغ گویی ها این است که دیگران هنوز به ادراکاتی نرسیده اند که حقایق را بفهمند برای آنها گفتن اسرار زیان بار است و به نفع خودشان است که عرفان حلقه و خودتان را آنطور که آنها می فهمند و دوست دارند معرفی کنید این کمکی به آنهاست تا حقیقت را انکار نکنند.
د) گاهی این اظهارات و تجلیل از شبکه شعور کیهانی و اتصالات به عنوان راهکاری برای پایان دادن به رنج ها و برون ریزی ها تصور می شود چنانکه در درسنامه ها و منابع عرفان حلقه و سوگندنامه آنها نیز به آن اشاره شده است.
سوم آسیب هایی در حوزه الزامات شرعی
ترک صلات در بین آنها بسیار رایج است
الف) با این توجیه که مقیم شدن در اتصال یعنی نماز و ما که اتصال دریافت کرده ایم اگر به اتصال توجه کنیم این نماز بهتر از نماز های بی کیفیتی است که تا کنون می خوانده ایم.
ب) کسانی که نماز بی کیفیت می خوانند شعور کیهانی ترمز دستی آنها را می کشد. آنقدر از نماز بی کیفیت و کشیدن ترمز دستی می گویند که شخص نسبت به نمازش بی رغبت می شود و تمایل به خواندن را از دست می دهد به هر حال افراد زیادی هستند که می گویند ما منتظریم تا نماز برایمان بیاید. فعلاً شعور کیهانی ترمز دستی را کشیده و منتظریم تا هنگامی که او صلاح بداند آزاد کند و ما نماز با کیفیت بخوانیم.
ج) برخی به طور گاه گاه شعور کیهانی ترمز دستی شان را رها می کند برای مثال موردی بود که می گفت: برایم آگاهی آمد که هفده روز نماز بخوانم، چه نمازی خواندم و بعد دوباره کشیده شد. فکر می کنم برای همه عمرم کافی است.
حجاب را به صورتی متافیزیکی تفسیر می کنند. می گوید کسانی که حجاب ندارند در واقع انرژی نوع دوم جذب می کنند. انرژی نوع اول با غذا تأمین می شود و انرژی نوع دوم با توجه. کسانی که بی حجاب اند نیازمند انرژی نوع دوم هستند. و این بد است. اما این حرف چند نتیجه عملی داشته است
الف) بی حجابی نوعی جذب انرژی است. کسانی که دارای ضعف های روانی هستند به این نوع انرژی نیاز دارند. ضعف های مثل افسردگی و غیره که نشانه ضعف روانی است. چنین افرادی احساس می کنند با جلوه گری می توانند انرژی نوع دوم جذب کنند.
ب) کسی هم که نیاز به جلوه گری ندارد در واقع حجاب دارد و دیگر مهم نیست که چه ظاهری دارد و لازم نیست خودش را به سختی بیندازد.
ج) مفهوم هم فازی کیهانی کاربرد جالبی در این باره دارد. شعور کیهانی به ما ثروت و قدرت و زیبایی می بخشد و ما هم باید آنچه کائنات به ما می دهد با دیگران تقسیم کنیم و مما رزقناهم ینفقون و به دیگران ببخشیم.
جمع بندی
آسیب های عرفان حلقه در قلمرو مسائل دینی بسیار زیاد است که به طور کلی تضعیف و تحریف باورهای دینی و ترک یا بی مبالاتی نسبت به مسائل شرعی را دربر می گیرد. به روشنی می توان ریشه این را در این پندار یافت: که طاهری می نویسد: اعتقادات و مناسک دینی روبنا هستند و زیربنای همۀ ادیان شعور کیهانی است.
فاطمه میرزاییان / مدیر انجمن نجات از حلقه
منبع: فرقه نیوز