نجارزادگان: اکثریت مفسران در تفسیر یک آیه اشتباه کرده‌اند

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، حجت‌الاسلام والمسلمین فتح‌الله نجارزادگان، عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران، در نشست علمی «نشست نقد کتاب بررسی تطبیقی آموزه توحید و شرک از دیدگاه مفسران فریقین» با اشاره به تألیف کتاب تفسیر تطبیقی در شش جلد، گفت: دغدغه بنده همان سؤال همیشگی و پرتنشی بوده که از قرون قبل در جهان اسلام مطرح است و در دوره معاصر وهابیت این موضوع را مطرح کردند و آن این است که توسل‌جویی و شفاعت‌خواهی از انبیاء و اولیاء شرک محسوب می‌شود و آن را به تبعیت از ابن تیمیه پرورانده‌اند و با جدیت  با آن برخورد می‌کنند.

شرک؛ ظلمی عظیم

وی با بیان اینکه شرک گناهی نابخشودنی و ظلمی عظیم است، افزود: قرآن کریم در آیه ۱۱۶ نساء فرموده است: «إِنَّ اللَّهَ لَا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَیَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِکَ لِمَنْ یَشَاءُ وَمَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِیدًا»؛ اگر کسی به خدا شرک بورزد، خدا او را نمی‌بخشد. یعنی اگر کسی مرتکب قتل و زنا شود، امید به بخشش او وجود دارد، ولی مرتکب شرک هرگز بخشیده نخواهد شد و گناهی از این بدتر وجود ندارد و اینکه وهابیت می‌گویند شیعه مشرک است، اتهام کمی نیست و ادله اثبات آن باید محکم باشد.

استاد پردیس فارابی دانشگاه تهران اظهار کرد: اینها توسل و شفاعت را شرک در عبودیت می‌دانند و عبودیت مبتنی بر ربوبیت است. لذا باید اله و عبادت و توحید عبودی و ربوبی و شرک عبودی و ربوبی را معنا کنیم و معیار ما قرآن است. توحید در همه آیات قرآن جریان دارد و مقصد و مبدأ همه سخنان انبیاء توحید است.

وی ادامه داد: در قرآن ربوبیت خدا، فرعون، بتها، احبار و رهبان و نیز الوهیت خداوند، الوهیت بتها و … مطرح است؛ از جمله در آیه شریفه ۱۱۶ مائده «وَإِذْ قَالَ اللَّهُ یَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ أَأَنْتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِی وَأُمِّیَ إِلَهَیْنِ مِنْ دُونِ اللَّهِ قَالَ سُبْحَانَکَ مَا یَکُونُ لِی أَنْ أَقُولَ مَا لَیْسَ لِی بِحَقٍّ إِنْ کُنْتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ تَعْلَمُ مَا فِی نَفْسِی وَلَا أَعْلَمُ مَا فِی نَفْسِکَ إِنَّکَ أَنْتَ عَلَّامُ الْغُیُوبِ» فرموده است که اى عیسى، پسر مریم، آیا تو به مردم گفتى من و مادرم را همچون دو خدا به جاى خداوند بپرستید؟ گفت منزهى تو…

آیه ذر و دشواری تفسیر

نجارزادگان با بیان اینکه در این کتاب درباره ادله‌های توحید ربوبی و توحید عبادی و … بحث شده است، اضافه کرد: قرآن برای اینکه بشر را از سرزمین آلوده شرک به سمت توحید سوق دهد، با قالب‌ها و ساختارهای گوناگون مانند جدال احسن و شهود فطری و براهین عقلی و … با بشر حرف زده است؛ مانند آیه ذر «وَإِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنِی آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّکُمْ قَالُوا بَلَى شَهِدْنَا أَنْ تَقُولُوا یَوْمَ الْقِیَامَهِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِینَ» که از مهمترین و پیچیده‌ترین آیات است.

وی ادامه داد: عبادت هم ابتدا از منظر مفسران فریقین تفسیر شده و نقاط افتراق و اشتراک بیان و نتیجه‌گیری شده است و به عبادت شیطان و عبودیت غیر خدا پرداخته‌ام و حداقل ۹۵ درصد مفسران شیعه و سنی در تفسیر آیه «أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یَا بَنِی آدَمَ أَنْ لَا تَعْبُدُوا الشَّیْطَانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ» عبادت را به معنای اطاعت در نظر گرفته‌اند، ولی این همان عبادت اصطلاحی است.

ماجرای نامه‌نگاری با بن‎‌باز

نجارزادگان بیان کرد: الان شیعه از طریق وهابیت سلفی متهم به شرک است؛ آقای واعظ زاده خراسانی نامه‌ای به بن‌باز، از مفتیان وهابی، نوشت و از وی خواست که دلیلش برای مشرک بودن شیعه چیست؟ البته نامه متعلق به ۲۰ سال قبل است و در آن دوره بسیار غنی بود، گرچه الان می‌تواند غنی‌تر باشد. از جمله موضوعات مطرح شده در نامه این است که شما چرا صلح با اسرائیل را همانند صلح حدیبیه تفسیر می‌کنید. در منابع معتبرتان مانند صحیح مسلم آمده که پیامبر(ص) از روی قدرت صلح کردند نه از روی عجز و فرمودند که اگر مکیان زیر بار صلح نروند، به تعبیر خودمان بلایی بر سر آنها می‌آورم که پشیمان شوند و شما از روی عجز با اسرائیل صلح کردید. بن‌باز دو سال بعد بخش اول نامه را عالمانه جواب داد و دائما به ابن تیمیه ارجاع داده است.

وی افزود: این نامه به دست یکی از علمای شافعی مذهب رسید که کتاب تناقضات واضحه را نوشته است. وی بر این نامه تعلیقی نوشت و گفت که شما حقایق را کتمان می‌کنید. آقای واعظ‌زاده با دلیل و سند از شما جواب می‌خواهد ولی شما پاسخ مناسبی ندارید؛ بنده نامه را محضر آیت‌الله سبحانی بردم و ایشان هم به نامه بن‌باز پاسخ داد که همراه با نامه آقای واعظ‌زاده و نامه عالم شافعی چاپ شد.

نجارزادگان با بیان اینکه چون مباحث مرتبط بسیار مفصل بود، آن را در قالب دو کتاب در بیش از ۷۰۰ صفحه منتشر کردم، اظهار کرد: درباره توحید، ربوبیت، شرک، توسل، شفاعت، استغاثه و… در دو جلد بحث کردم و توحید ذاتی و صفاتی هم از دیگر مباحث است. همچنین امتیازات و نوآوری‌های این اثر در صفحه ۵۴ کتاب بیان شده، زیرا پشتوانه این کار غنی است.

وی خاطرنشان کرد: کتاب درباره توحید بسیار است و در حداقل ۱۱۰ تفسیر شیعه و ۹۰ تفسیر سنی درباره توحید به خوبی بحث شده است و بنده با این پشتوانه به مطالعه تطبیقی پرداخته‌ام و تلاش کرده‌ام که کتاب نظام‌مند نوشته شود و نوآوری داشته باشد. به نظرم تا ما ذهن مشرک را نفهمیم، در تفسیر آیه دچار اشتباه خواهیم شد. به همین دلیل ۹۰ درصد مفسران در تفسیر آیه «لَوْ کَانَ فِیهِمَا آلِهَهٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا یَصِفُونَ» دچار خطا شده‌اند، زیرا ذهنیت یک فرد مشرک را درک نکرده‌اند؛ آیه ناظر به ذهن مشرک حجازی است که تفاوت جدی با سایر مشرکین دارد.