بازار ۱۵۰ میلیون پوندی حج در بریتانیا نابود می‌شود؟
شکل جدید اعزام زائر و رزرو حج در بریتانیا که از سوی عربستان سعودی معرفی شده با اعتراض و خشم بسیاری از متقاضیان روبه‌رو بوده و باعث شده است که بازار اعزام زائر در بریتانیا، که حدود ۱۵۰ میلیون پوند ارزش دارد، در معرض خطر قرار بگیرد.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، شکل جدید ثبت‌نام و رزرو حج تمتع امسال که از سوی حکومت عربستان سعودی معرفی شده باعث ضربه زدن به بخش اقتصادی حج در کشورهای مختلفی از جمله بریتانیا شده است. بخش حج در این کشور ارزشی حدود ۱۵۰ میلیون پوند(۱۸۲ میلیون دلار) دارد و این باعث شده زائران در شبکه‌های اجتماعی نارضایتی خود را از این طرح جدید و ایرادهای آن را ابراز کنند.
«مُطوِّف»(Motawif) یک پلتفرم آنلاین انحصاری است که توسط وزارت حج و عمره عربستان معرفی شده تا خدمات حج را در اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا ارائه دهد. پس از اینکه این وزارتخانه آوریل(فروردین) اعلام کرد که یک میلیون مسلمان در سراسر جهان می‌توانند حج امسال را انجام دهند، ۶ ژوئن(۱۶ خرداد) به زائران اطلاع داد که بسته‌های حج ۲۰۲۲ را به‌صورت دیجیتالی ثبت نام و رزرو کنند.
به گفته مسئولان سعودی، این پلتفرم بسته‌های سفارشی را ارائه می‌دهد که کاملاً متناسب با اولویت‌ها، نیازها و بودجه‌های فردی هستند. علاوه بر درخواست ویزا، خدمات پشتیبانی و یک مرکز تماس ۲۴/۷ به چندین زبان هم در این پلتفرم ارائه می‌شود.
با این حال، زائران بریتانیایی، استرالیایی، آمریکایی و کانادایی در شبکه‌های اجتماعی از جمله توییتر، فیس‌بوک و اینستاگرام اظهار می‌کنند که این وزارتخانه به وعده‌های خود عمل نکرده است.
متقاضیان تأیید شده که از طریق قرعه‌کشی انتخاب شده‌اند، در مورد رزرو ناموفق بسته‌های حج با وجود اینکه هزینه آن از حساب‌هایشان قبلاً کسر شده است، اعتراض دارند. به گفته طرف‌های متضرر، مُطوِّف(Motawif) در نهایت گزینه‌های جایگزین را ـ از طریق تماس تلفنی ـ با قیمت‌هایی تا ۳۵ درصد بالاتر از قیمت بسته اولیه بدون جزئیات مرتبط مانند موقعیت مکانی هتل ارائه کرد.
بلوکه کردن پول زائران در عربستان
طاهر احمد، دیپلمات بریتانیایی که می‌خواست نادرستی در بسته‌های پیشنهادی را روشن کند، در توییتر نوشت: تنها شماره تلفنی که به نظر می‌رسید کار می‌کند، شماره فرانسوی بود، اما پس از ۴۰ دقیقه انتظار، تلفن به رویم قطع شد.
در حالی که بسته‌های ارائه شده شامل پرواز، اسکان، حمل و نقل و ویزا بود، سازمان هواپیمایی کشوری بریتانیا به زائران هشدار داد که اینها شامل مجوز سازمان مسافرت هوایی بریتانیا (ATOL) ـ یک طرح حمایت مالی بریتانیا برای پروازهای شرکت‌های مسافرتی ـ نیستند.
در بسیاری از این پست‌های رسانه‌های اجتماعی هشتگ و برچسب سازماندهندگان مجاز حج انگلستان (LHO) ـ یک انجمن تجاری غیرانتفاعی که ۲۰۱۶ تأسیس شد ـ دیده می‌شود اما این انجمن می‌گوید در این زمینه کاری نمی‌تواند انجام دهد.
LHO از طریق توییتر به Salam Gateway گفت: عربستان کشوری مستقل است و قوانین و مقررات خاص خود را برای حمایت از دیدگاه خود برای توانمندسازی شهروندانش دارد.
در ۱۳ ژوئن (۲۳ خرداد)، یک گروه پارلمانی فراحزبی یک جلسه در مورد حج تمتع و حج عمره در پارلمان بریتانیا برای بحث در مورد ترتیبات حج ۲۰۲۲ با سهامداران این بخش برگزار کرد. همه افراد شرکت‌کننده از سال ۲۰۲۰، اعزام به حج را با یک اپراتور تورهای حج انگلستان رزرو کرده بودند.
یکی از اعضای گروه پارلمانی در توییتی نوشت: شنیدن اظهارات تأثیر آنها باعث ناراحتی شد.
اعضای LHO در مورد تأثیر منفی این اقدام بر مشاغل انگلیسی که برای بیش از ۴۰ سال به زائران انگلیسی خدمات‌رسانی می‌کردند صحبت و نگرانی‌های خود را در مورد ورشکستگی برخی از شرکت‌ها مطرح کردند، زیرا آنها روی حج ۲۰۲۲ به عنوان راه نجات پس از دو سال از دست دادن تجارت به دلیل کووید-۱۹ حساب کرده بودند.
پول افراد متقاضی در عربستان سعودی بلوکه شده زیرا این وزارتخانه (حج و عمره) اوراق قرضه شرکت را نگه داشته و این اقدام بر نقدینگی نیز تأثیر می‌گذارد. این امر به‌طور بالقوه باعث شده که زائرانی که سال‌ها قبل رزرو حج را انجام داده بودند و اکنون مجبور به لغو سفر با آژانس مسافرتی بریتانیا شده‌اند، بدون بازپرداخت باشند.
از دیگر مسائلی که مورد انتقاد قرار گرفته می‌توان به رفاه زائران، دسترسی به راهنمایان حج و مسئولان امور شرعی وآمادگی و پشتیبانی قبل از عزیمت اشاره کرد.
عربستان ۲۰۳۰ و توسعه گردشگری دینی
بر اساس گزارش سال ۲۰۱۹ دانشگاه لیدز، آمار در مورد بخش حج بریتانیا نشان می‌دهد که تعداد زائران مسلمان بریتانیایی از ۵۷۳ زائر در سال ۱۹۶۹ به ۲۵۰۰۰ تا ۲۷۰۰۰ نفر افزایش یافته است.
شان مک‌لافلین (Seán McLoughlin) نویسنده گزارش، استاد انسان‌شناسی اسلام، در یک برنامه رادیویی گفت که قرار بود امسال ۱۲۰۰۰ مسلمان بریتانیایی به حج بروند با این حال، به دلیل تخصیص اشتباه سهمیه، این تعداد به ۳۵۰۰ زائر کاهش یافت.
مک لافلین تصریح کرد: این سیستم جدید واقعاً مردم را عصبانی کرده زیرا در روزهای پایانی ثبت‌نام حج معرفی شده است. بسیاری از زائران احساس می‌کنند که مانند خوکچه هندی در سیستمی هستند که به درستی طراحی نشده است.
پلتفرم Motawif ، از شرکت Traveeazy که مقر آن در دبی است به عنوان شریک فناوری خود نام برده است.
گروه Traveazy، که صاحب دو اپلیکیشن UmrahMe و HolidayMe نیز هست ادعا کرده که بیش از ۲۰۰ میلیون دلار فروش دارد و با استفاده از روابط خود با بیش از ۱۰۰۰۰ نماینده تجاری به بیش از ۴ میلیون مسافر کمک کرده است.
مک‌لافلین گفت که مردم خواستار بازگشت به سیستم قبلی هستند که به آنها امکان می‌داد بسته‌هایی را از سازماندهندگان محلی حج خریداری کنند.
بر اساس این گزارش، از زمانی که عربستان سعودی چشم‌انداز ۲۰۳۰ خود را ۲۰۱۶ منتشر کرد و خواستار دو برابر شدن تعداد حج به ۶ میلیون نفر شد؛ تعداد سازماندهندگان در بریتانیا با ۲۰ درصد افزایش به ۱۱۷ مورد رسید که بیشترین تعداد در غرب است.
مک‌لافلین خاطرنشان کرد که توسعه مدرن حج باید با چالش‌های مداوم عربستان سعودی در ایجاد تنوع در اقتصاد غیرنفتی این کشور درک شود.
وی تأکید کرد: منصفانه است که بگوییم آنها می‌خواهند بر حاشیه‌هایی که نمایندگان اعزام به حج در سراسر جهان ایجاد کرده‌اند، تمرکز کنند. این بخشی از تلاشی بزرگتر برای توسعه گردشگری دینی به عنوان یک منبع درآمد جایگزین است.