چکیده :
در مقدمه مقاله قبل گفتیم که مدافعانِ سکولاریزم در مجموع دو دیدگاه مختلف اتخاذ کرده اند: سلبى و ایجابى.
گاه تلاش مى کنند راه هاى دخالت دین در شئون دنیایى بشر را به نقد کشند, و گاه سعى مى کنند استدلال هاى مستقلّى اقامه کنند که دین نمى تواند و نباید در شئون دنیایى بشر دخالت کند. در مقاله قبل تا حدّى دیدگاه سلبیِ سکولاریست ها را بررسى کردیم, و اکنون نوبت به دیدگاه ایجابى مى رسد. البته چنان که در طى بحث ها روشن خواهد شد, این دو نظر کاملاً از یکدیگر مستقل نیستند. با این حال, طرح بحث به این صورت, به برجسته تر شدن دعاوى طرفین و نقد آن ها کمک خواهد کرد.