نظریه پردازش، پذیرش و پرورش دین: رویکردی نرم برای انتقال فرهنگ ایثار و شهادت

چکیده فارسی:
برای انتقال هر مفهوم ارزشی مثل ایثار و شهادت، رویکردهای متفاوتی متصور است. اما معیار درستی یک رویکرد را بایستی در خارج از آن جستجو کرد و آن چارچوبی است که آن مفهوم، در آن طرح می شود. پژوهش حاضر، تلاش می کند تا متناسب با مستندات اعتقادی، سند ملی آموزش و پژوهش های روان شناختی، ضمن ارائه تبیینی از راهبرد آموزش دین به شیوه انتقال فرهنگ ایثار و شهادت بپردازد.

بر اساس این دیدگاه، رسیدن به مفاهیم عالی تر دینی مثل ایثار و شهادت در گرو طی فرایند اصولی مراحل پردازش، پذیرش و پرورش دین است. در مرحله پردازش، مفاهیم مبنایی دین آموزش داده می شود و تاکید بر فهم و درک یادگیرنده است. در مرحله پذیرش، فرد به صورت انتخابی و اختیاری در معرض پذیرش پیام کلی (مبانی، ضرورت، اهمیت و اهداف) دین قرار می گیرد.
در مرحله بعد، نظام آموزشی ضرورت پرورش دستورات الهی در درون فرد (خودسازی) و سپس اقامه دین در سطح جامعه (جهاد) را برای یادگیرنده تبیین می نماید. بر این اساس، به میزانی که نظام آموزشی موفق می شود تا فرد را در طی مراحل یاد شده هدایت نماید، مفاهیم عالی تر دینی (مثل ایثار، شهادت یا انتظار) گسترش خواهد یافت.

چکیده عربی:
هناک مناهج لنقل المفاهیم القیمیه مثل قیم الایثار والشهاده، غیر ان المعیار فی صواب أی منهج ینبغی ان یبحث خارج هذا المجال، و ینحصر فی الاطار الذی یطرح فیه ذلک المفهوم. یحاول هذا البحث و بما یتناسب مع المستندات الاعتقادیه، عرض الوثیقه الوطنیه للتعلیم والبحوث النفسیه. و من خلال عرض تفسیری عن استراتیجیه تعلیم الدین، تناول اسلوب نقل ثقافه الایثار والشهاده. و علی اساس هذه الرؤیه فان بلوغ مفاهیم دینیه علیا مثل مفاهیم الایثار والشهاده، یتوقف علی اتباع العملیه الاصولیه لمراحل التعامل مع الدین و قبوله و تنمیته.

فی مرحله التعامل تدرس المفاهیم الأساسیه للدین مع الترکیز علی فهم المتعلم و إدراکه. و فی مرحله القبول، یوضع الشخص بشکل إرادی و اختیاری فی معرض القبول (التلقی) الکلی للرساله (الأسس، الضروریه، والأهمیه، والأهداف). و فی المرحله التالیه یطبق النظام التعلیمی فی ضروره غرس و تنمیه التعالیم والأحکام الإلهیه فی روح الشخص (بناء الذات). ثم بعد ذلک یبین للمتعلم إقامه الدین علی صعید المجتمع (الجهاد). و علی هذا الأساس، بالمدی الذی ینجح فیه النظام التعلیمی لتوجیه الفرد إلی اجتیاز المراحل المذکوره، تنتشر مفاهیم دینیه أسمی مثل (الایثار، والشهاده أو الانتظار).
 
کلید واژه: آموزش دین، نظریه پردازی، فرهنگ ایثار و شهادت