حجت‌الاسلام‌ محمود صلواتی: آخرت آباد از دنیای آباد پدید می‌آید

به گزارش خبرنگار ردنا (ادیان نیوز)، حجت‌الاسلام‌والمسلمین «محمود صلواتی» مفسر و مترجم قرآن و نهج‌البلاغه با رد نظر کسانی که معتقدند سالک الی الله فقط برای آخرت خود دعا می‌کند تصریح کرد: کسانی آخرت آبادی دارند که دنیای آبادی داشته باشند و زندگی سالم در دنیا متضمن سعادت آخرت است.

این پژوهشگر دینی هم‌زمان با فرارسیدن «لیله الرغائب» در گفتگو با «ادیان نیوز» بر جایگاه ویژه این شب در تعالی روحی و معنوی انسان‌ها تأکید کرد و گفت: از نگاه اسلام شب جمعه، یک‌شب خاص برای دعا و نیایش و قرب به حضرت حق است و از سوی دیگر ماه‌های رجب، شعبان و رمضان نیز جزء ماه‌های خاص برای تزکیه نفس به شمار می‌آیند، لذا این دو موضوع سبب تبدیل‌شدن اولین جمعه ماه رجب به یک‌شب خاص و ویژه شده است.

صلواتی افزود: این سه ماه در همه مذاهب و فرق اسلامی جایگاه ویژه و خاصی دارد. علاوه بر شیعیان اهل سنت نیز تلاش می‌کنند که در این ایام به خداوند نزدیک شوند. انجام عمره، دعا و عبادت در بین این گروه از مسلمانان نیز در این سه ماه پررنگ‌تر شده و بسیاری از آنان نیز در این سه ماه به روزه‌داری می‌پردازند.

این پژوهشگر دینی درباره لیله الرغائب گفت: رغائب دو معنا دارد یکی رسیدن به آرزوهاست و یکی به معنای چیزی است که موردنظر و مطلوب است. یعنی چون این شب مطلوبیت دارد به این نام نامیده شده است. البته هر دو معنا نیز درست است. ما آرزوهایی را در نظر داریم که برای آن دعا می‌کنیم. این شب آرزوهای بلند است. در سلوک نیز مرحله‌ای را برای آرزو در نظر گرفته‌اند؛ بعدازآنکه سالک تصمیم می‌گیرد روح خود را به تعالی برساند، نیت می‌کند. بعد از نیت مرحله قیام برای کار است و بعدازآن که قیام کرد آرزوهای بلندی را دارد.

ارزش هرکسی به آرزوهای اوست

وی افزود: آرزوهای بلند و ارزشمند سبب می‌شود که انسان زحمت بکشد، وقت بگذارد و تلاش بیشتری کند. آرزو به انسان جهت می‌دهد. ارزش هرکسی به آرزوهای اوست و هرچه آرزو بلندتر باشد ارزش کار انسان بیشتر است.

صلواتی گفت ادامه داد: لیله الرغائب شب آرزوهای ارزشمند و بلند است و انسان‌های عارف با توجه به سیر خود درخواست بلندی از خداوند دارند. ممکن است انسانی آرزو ثروت کند، دیگری آرزوی قدرت داشته باشد و فرد دیگری آرزوی فرزند دار شدن داشته باشد اما آنکه پا در مسیر سلوک می‌گذارد آرزو دارد به مرحله‌ای برسد که چون مولای عارفان، حضرت علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام خداوند را بشناسد و در سایه این وصول و معرفت خدا را به خدا را به خاطر خودش بپرستد. به‌عبارت‌دیگر، کسی که اهل سلوک است آرزو می‌کند که مصداق این بیان حضرت علی علیه‌السلام شود که خطاب به حضرت حق فرمودند: ما عبدتک خوفا من نارک و لا طمعا فی جنتک لکن وجدتک أهلا للعباده فعبدتک. یعنی خدایا من به خاطر ترس از آتش جهنم و یا به طمع بهشت تورا عبادت نمی‌کنم؛ بلکه تو را شایسته پرستش یافته‌ام.

دنیا در جهت آخرت است و نباید آن را از آخرت جدا کنیم

این پژوهشگر دینی تصریح کرد: انسانی که روح بلند دارد، در دنیا توقف نمی‌کند بلکه آرزوهای او نیز به اهداف بلندی را نشانه رفته و تقدس دارد. البته این به معنای بی‌توجهی به دنیا نیست. دنیا در جهت آخرت است و نباید آن را از آخرت جدا کنیم. کسی که دنیای آبادی دارد، آخرت آباد دارد. در این شب و در این ماه‌های استجابت دعا باید رفع مشکلات جامعه را از خداوند بخواهیم. از خداوند بخواهیم که قلب‌های ما را به هم نزدیک کرده و بین حاکمیت و مردم الفت ایجاد کند. از خدا بخواهیم به ما کمک کند که بر حق خود قانع باشیم و هرگز دست به ظلم و تعدی نزنیم.

وی تصریح کرد: اگر ما زندگی سالمی داشته باشیم، قطعاً به اطراف خود و اتفاقات پیرامون خود نیز بی‌توجه نیستیم و اصلاً زندگی سالم داشتن از دغدغه‌مندی اجتماعی جدا نیست. انسان باید تصفیه روح خود و دیگران را از خدا بخواهد. همه این‌ها به صلاح و فلاح جامعه کمک می‌کند و می‌تواند در شب آرزوها محقق شود.

صلواتی به مضامین بلند دعاهای ماه رجب اشاره کرد و گفت: دعاهای ماه رجب خواسته‌های بلندی را از خداوند متعال مطرح می‌کنند و خود این موضوع نشان‌دهنده جایگاه ویژه این ماه است و از سوی دیگر راه صحیح دعا کردن را به ما می‌آموزاند. دریکی از این دعاها که به نقل از امام صادق علیه‌السلام بیان‌شده آمده است: وَاَجْدَبَ‏ الْمُنْتَجِعُونَ اِلاَّ مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَکَ، بابُکَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبینَ، وَخَیْرُکَ‏ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبینَ، وَفَضْلُکَ مُباحٌ لِلسَّآئِلینَ، وَنَیْلُکَ مُتاحٌ لِلأمِلینَ. راغبین همان رغبت کنندگان و رغائب هستند. این افراد آرزوهای بلندی دارند و معتقدند که درهای رحمت الهی برای کسانی که از این درگاه طلب دارند باز است. در شرایطی که درهای رحمت الهی باز است،  درخواست‌های ما هم باید عظیم و بزرگ باشد. کسانی که طالب باشند به خیر خداوند دسترسی پیدا می‌کنند. فضل خداوند برای خواهندگان قابل وصول است.

لیله الرغائب، پیمودن راه صدساله در یک شب

وی تصریح کرد: دعاهای ماه رجب انسان را خاضع کرده و درهای رحمت الهی را به‌سوی او می‌گشاید. در لیله الرغائب درهای رحمت الهی از سایر شب‌های این ماه گشوده‌تر است؛ پس این شب یک‌شب استثنائی برای وصل است و بساکه راه چند صدساله را در آن می‌توان یک‌شبه پیمود.

صلواتی درباره اعمال لیله الرغائب گفت: عمده اعمال این شب، در کتاب شریف مفاتیح‌الجنان که در بین توده جامعه نیز جایگاه خاص دارد، آمده است. اما در همه این اعمال آن چیزی که بیش از همه باید موردتوجه باشد، نفس توجه به ذات اقدس الهی است. انسان در عبادت باید متوجه حضور آن حضرت باشد و عبادت با همین توجه است که معنا و ارزش پیدا می‌کند. انسان باید در این شب برای ارتباط باخدا وقتی بگذارد و باخدا راز و نیاز کند. این چند ماه فرصت مناسبی برای تزکیه روح است و باید از آن بهره برد. باید بار طول سال را در این چند ماه بست و بدا به حال کسی که پیش از ماه رجب و شعبان و رمضانش، با پس‌ازآن فرقی نداشته باشد.

خبرنگار: محمدعلی خرمی مشکاتی