چگونه سال ۱۴۰۱ برای حوزه دین تمام شد؟

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، سال ۱۴۰۱ آبستن رویدادها و تحولات مهم و تاثیرگذار زیادی در صحنه سیاسی و اجتماعی و اقتصادی جهان بود. اخبار مربوط جشنواره‌های دینی، جوایز کتاب‌های دینی و… از جمله اتفاقاتی که شما مخاطبان در این گزارش با چند و چون آن آشنا می‌شوید. برخی از مهم‌ترین رویدادهای خبری حوزه دین که در سال ۱۴۰۱ به پوشش آنها پرداختیم به شرح زیر است؛

بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم

بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم در فضایی به مساحت بیش از ۴۰ هزار مترمربع بخش‌های بسیار خوبی تدارک دیده شد و مهمتر از همه اینکه بازدیدها در این نمایشگاه، خانوادگی است و همه با خانواده حضور پیداکردند. بعد از دو سال وقفه، برپایی این نمایشگاه یک روح قرآنی در شهر دمید. نمایشگاه قرآن یک نمایشگاه خانواده‌محور است و این یک حُسن بزرگ نمایشگاه به حساب می‌آید که در تقسیمات و بخش‌های نمایشگاه هم دیده می‌شود. بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم با شعار «قرآن کتاب امید و آرامش» از ۲۷ فروردین تا ۹ اردیبهشت ۱۴۰۱ در مصلی امام خمینی(ره) برگزار شد.

کاخ گلستان در ماه مبارک رمضان میزبان نمایشگاهی از آثاری منحصر به فرد شد.مجموعه‌ای از آثار شامل قرآن‌های خطی نفیس، قرآن‌های طوماری به خط غبار مربوط به قرن نهم هجری‌قمری و… در قالب نمایشگاه «گلستان نیایش» به نمایش گذاشته شد. به گفته آفرین امامی (مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان) قدیمی‌ترین قرآن‌های به نمایش گذاشته شده مربوط به ورق‌های قرآنی مشهور به بایسنقری دوره تیموری با خط محقق جلی و سه قرآن طوماری به ابعاد ۱۰ متر مربوط به قرن نهم و دوازدهم هجری‌قمری است.

نمایشگاه هزار سال کتابت قرآن کریم

این نمایشگاه به همت گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری برگزار شد. ۴۰ اثر از نفیس‌ترین و تاریخی‌ترین اوراق قرآن کریم از سده چهارم هجری قمری تا دوران معاصر در این نمایشگاه درمعرض دید علاقمندان قرار گرفت.

آثار به نمایش درآمده به خط کوفی، ثلث، نسخ، توقیع، رقاع، ریحان، محقق، نستعلیق، به رقم خوشنویسی یاقوت مستعصمی، احمد نیریزی، احمد شاملو، عبدالغفار، محمد هاشم، سید عباس احمدیان، میرعماد حسنی قزوینی و … بود. نمایشگاه هزار سال کتابت قرآن کریم از ۲۹ فروردین تا ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۱در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد موزه میرعماد برقرار بود.

نمایشگاه کتاب در استانبول و آنکارا

این نمایشگاه در ماه مبارک رمضان هر سال برگزار می‌شود و میزبان صدها ناشر است که آثار نویسندگان و دانشمندان مشهور را در زمینه‌های مختلف از جمله ادبیات، هنر و فرهنگ اسلامی به نمایش می‌گذارد.
نمایشگاه کتاب و فرهنگ که سی و نهمین دوره آن از سوی بنیاد ترکیه دیانت آغاز شد، در سه مکان مختلف، دو مکان در استانبول و یکی در آنکارا آغاز به کار کرد. این نمایشگاه بین ۹ تا ۲۷ آوریل در حیاط مسجد احمد حمدی آکسکی در آنکارا و حیاط مسجد چاملیجا و مسجد فاتح در استانبول برگزار شد. این نمایشگاه در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به دلیل همه‌گیر شدن به حالت تعلیق درآمد.

این نمایشگاه با مشارکت بیش از ۱۰۰ ناشر در فضایی بسته به مساحت تقریبی ۲۵۰۰ متر مربع، به محلی برای انجام فعالیت‌های فرهنگی مختلف و نیز برنامه‌های گفت‌وگو و امضا تبدیل شد. نمایشگاه امسال برای اولین‌بار فضای ویژه‌ای را به نشریات و ناشران خارجی زبان اختصاص داد.

اولین نمایشگاه کتاب رمضانی در سال ۱۹۸۳ در آنکارا و سال بعد در آنکارا و استانبول برگزار شد. هدف از برپایی این نمایشگاه این بود که در صحن مسجد، ناشر، نویسنده و کتابخوان را در ماه رمضان گرد هم بیاورد. همچنین هدف دیگر آن، تشویق عشق به کتاب و القای عادت کتاب‌خوانی در جامعه بود.

مرکز ملی ترجمه قرآن کریم در بیست و‌نهمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم رونمایی شد.

نمایشگاه «مطلع نور»

مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران به مناسبت ماه مبارک رمضان، نمایشگاه «مطلع نور» شامل ۹ جلد نسخه خطی قرآن کریم از گنجینه ارزشمند این موزه متعلق به سده‌های دهم تا سیزدهم هجری قمری است برای نخستین بار در معرض دید علاقه‌مندان قرار داد. این آثار که به رقم استادان چیره‌دستی چون احمد نیریزی، محمد شفیع تبریزی، عبدالله هروی، وصال شیرازی، زین‌العابدین قزوینی، محمد ابراهیم قمی و … کتابت شده، مزین به هنر کتاب‌آرایی، تذهیب، تشعیر و تجلید است. همچنین در برخی از این کتاب‌ها از رنگین‌نویسی و مطلانویسی استفاده شده و طرح‌های لچک و ترنج، نیم‌ترنج، گل ریسه‌ای، اسلیمی و ختایی در آنها به زیبایی به اجرا در آمد. این نمایشگاه از ۱۴ فروردین ۱۴۰۱ تا پایان ماه مبارک رمضان، ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۱ در موزه کتابخانه اختصاصی نیاوران برپا بود.

هفتمین دوره جشنواره خاتم برگزیدگان خود را شناخت

هیئت داوران بخش بزرگسال و بخش کودک و نوجوان هفتمین دوره جشنواره خاتم برگزیدگان هر بخش را معرفی کرد که در بیانیه هیئت داوران بخش بزرگسال هفتمین دوره جشنواره خاتم آمده است: جشنواره خاتم به یاری خداوند متعال هفتمین دور‌ه خود را پشت سر گذاشت. در این دوره از جشنواره؛ همچون سه دوره گذشته، در خلال یک سال برگزاری جلسات هفتگی نقد و بررسی در فضای مجازی، ضمن نقد و بررسی ویژگی‌های فنی داستان‌های منتخب دوره‌های پیشین، ابعاد مختلف سیره پیامبر(ص) در روند داستانی مورد بررسی قرارگرفت و شرکت‌کنندگان در این جلسات علاوه بر آشنایی بیشتر با فنون داستان‌نویسی درباره سیره پیامبر اکرم(ص)، با شیوه نشان دادن سیره و سلوک آن حضرت در قالب داستان کوتاه، آشنا شدند. اما با وجود آموزش‌های صورت گرفته و تلاش نویسندگان شرکت کننده در جشنواره برای نشان دادن تصویر یا تاثیر یا توصیف پیامبر در داستان‌هایشان، هنوز فاصله زیادی با داستان خلاقانه چالش برانگیزی که خواننده را به کشف و شهود در جهان داستان بکشاند داریم.

کنگره بین‌المللی «اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری»

این کنگره به همت مرکز حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث جامعه‌المصطفی‌العالمیه برگزار خواهد شد. محورهای این همایش شخصیت و سیره قرآنی آیت الله خامنه‌ای، مرجعیت قرآن، قرآن و اهل بیت، علوم قرآنی، تفسیر و معارف قرآن، ترجمه، تدبر و انس با قرآن، قرائت و حفظ قرآن، فعالیت‌های قرآنی، سبک زندگی قرآنی، قرآن و نظام سازی و تمدن آفرینی، مبانی قرآنی بیانیه گام دوم انقلای اسلامی، قرآن و انقلاب، دولت و جامعه سازی، مبانی قرآنی حکومت داری و رهبری آیت الله خامنه‌ای، قرآن، هنر، رسانه و فرهنگ، قرآن و علوم طبیعی و انسانی، مبانی قرآنی اندیشه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آیت الله خامنه‌ای، قرآن و مستشرقان و غرب، مبانی قرآنی شعارهای انقلابی، استکبار ستیزی و مقاومت در اندیشه حضرت آیت الله خامنه‌ای، روش شناسی تفسیر و زن و خانواده است.

از جمله اهداف همایش عبارت است از: شناخت اندیشه‌های کلی امام خامنه‌ای (دام‌ظله) در مباحث قرآنی؛ کشف نوآوری‌های قرآنی امام خامنه‌ای (دام‌ظله)؛ بیین شخصیت قرآنی امام خامنه‌ای (دام‌ظله) در راستای ترویج فرهنگ قرآنی و تحکیم حکومت اسلامی؛ ارائه اندیشه‌های امام خامنه‌ای (دام‌ظله) در مباحث تفسیری، علوم قرآنی، علوم انسانی با صبغه قرآنی و… و تبیین نقش اندیشه‌های قرآنی امام خامنه‌ای (دام‌ظله) در سبک زندگی. این اهداف در ۱۲ کارگروه دنبال خواهد شد. تاریخ ارسال چکیده مقالات ۳۰ دی ماه ۱۴۰۱ و تاریخ ارسال اصل مقالات ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ است. این اجلاسیه آبان ماه ۱۴۰۲ برگزار می شود.

چهارمین رویداد ملی فهما رسما آغاز به کار کرد

«حمیدرضا ناطقی» از آغاز به کار چهارمین رویداد ملی فهما با رویکرد تحولی خبر داد. سرپرست معاونت فرهنگی ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور، نگاه تخصصی و کیفی در فعالیت‌های میدانی کانون های مساجد را از اهداف اصلی چهارمین رویداد فهما اعلام کرد و افزود: این رویداد با توجه به محوریت امام جماعت در فعالیت مسجد و بر اساس بیانیه گام دوم، رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی و همچنین تجربه برگزاری سه رویداد قبلی و استفاده از نظرات تخصصی کارشناسان و کانون‌های فعال تدوین شده است؛ ضمن اینکه چهارمین دوره این رویداد همانند سال گذشته در سه شبستان و دوازده رواق برگزار شد. چهارمین رویداد فهما از تاریخ ۲۱ خرداد ماه همزمان با میلاد امام رضا(علیه السلام) آغاز شد و کانون‌های برتر در دهه فجر انقلاب اسلامی معرفی شدند.

مراسم بزرگداشت «ویلفرد فردیناند مادلونگ» اسلام شناس برجسته آلمانی

انجمن آثار و مفاخر فرهنگی چهارشنبه هجدهم خردادماه ۱۴۰۱ مراسم بزرگداشت «ویلفرد فردیناند مادلونگ» اسلام شناس و شیعه شناس مشهور آلمانی را در فضای مجازی برگزار کرد. در این برنامه حسن بلخاری رئیس انجمن آثار و مفاخرفرهنگی، مهدی محقق رئیس هیأت مدیره انجمن، سید کاظم موسوی بجنوردی رئیس دائره المعارف بزرگ اسلامی، سید احمد رضا خضری استاد دانشگاه تهران، عباس احمدوند استاد دانشگاه شهید بهشتی و سعید طاوسی استاد دانشگاه علامه طباطبائی به ایراد سخن پرداختند

ویلفرد فردیناند مادلونگ در سال ۱۹۳۰ میلادی در اشتوتگارت آلمان متولد شد. او در سال۱۹۵۳ میلادی دوره لیسانس تاریخ و ادبیات اسلامی خود را در دانشگاه قاهره گذراند و در ادامه درجه دکتری خود را در مطالعات اسلامی از دانشگاه هامبورگ تحت نظر «برتولد اشپولر» اخذ نمود.

وی بیست سال عهده‌دار کرسی عالی مطالعات اسلامی دانشگاه آکسفورد بود و به عنوان استاد مدعو در بسیاری از دانشگاه‌های امریکا و اروپا از جمله دانشگاه کلمبیا تدریس کرد.

استفاده از منابع و روایات اصیل شیعی، تفکیک موضوعی و روشی منابع، توجه به فضا و تاریخ حوادث و آموزه‌ها، فهم آموزه‌ها در راستای یک نظام فکری و شناخت دقیق از دانشمندان و آثار معتبر آن‌ها، از مهمترین ویژگی‌هایِ پژوهش‌های این استاد آلمانی است. «مکتب‌ها و فرقه‌های اسلامی در سده‌های میانه» و «جانشینی حضرت محمد(ص)» دو کتاب مهم اوست که به زبان فارسی ترجمه شده‌اند.

رونمایی از کتب تفسیری رهبر معظم انقلاب

مراسم رونمایی از چهار عنوان کتاب از تفاسیر رهبر معظم انقلاب روز روز چهارشنبه، ۱۸ خردادماه در مشهد برگزار شد. این آثار را انتشارات انقلاب اسلامی منتشر کرد. مراسم رونمایی از کتب تفسیری رهبر معظم انقلاب(مدّظلّه العالی) توسط دفتر نمایندگی حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای(مدّظلّه) در مشهد با حضور استاد و مفسر قرآن کریم؛ حجت الاسلام و المسلمین قرائتی برگزار شد. در این مراسم چهار کتاب تفسیری سوره حمد، بقره، حشر و جمعه رونمایی شدند. این عناوین، از مجموعه چند جلدی تفاسیر رهبر معظم انقلاب منتشر شده است. ویژگی این تفاسیر، ساده و قابل فهم بودن آن است.

جلسات تفسیر سوره حمد در دوران رهبری رهبر معظم انقلاب با حضور دانشجویان از پانزدهم اسفند ۱۳۶۹ تا هجدهم اردیبهشت ۱۳۷۰ در حسینه‌ امام خمینی (ره) برگزار شد و کتاب «تفسیر سوره حمد» برآیند جلسات مذکور است. کتاب با فصل‌بندی و دسته‌بندی موضوعی، تلاش دارد مطالب را منظم و در چهارچوب نظم خاصی ارائه دهد.

کتاب «تفسیر سوره جمعه» نیز از دیگر عناوین این مجموعه تفسیری است. این اثر متن ویراسته‌ جلسات تفسیر این سوره است که در دوران مسئولیت ریاست جمهوری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در جمع پاسداران و اعضای دفتر ریاست جمهوری در هشت نوبت از اواخر سال ۱۳۶۱ تا اردیبهشت ۱۳۶۲ صورت گرفته است. همچنین کتاب «تفسیر سوره حشر» نیز متن ویراسته‌ جلسات تفسیر ایشان در دوران مسئولیت ریاست جمهوری معظم‌له در جمع پاسداران و اعضای دفتر ریاست جمهوری طی ۱۰ جلسه از هجدهم تا بیست و سوم مهرماه ۱۳۶۱ است.

اختتامیه اولین جشنواره شعر نمازجمعه و اختتامیه دومین جشنواره عکس شکوه جمعه با حضور محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی‌ و حجت‌الاسلام و المسلمین محمدجواد حاج علی اکبری رییس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه یک‌شنبه ۸ خردادماه برگزار شد.

مراسم اختتامیه سوگواره بین‌المللی ملت امام حسین(ع)

مراسم اختتامیه سوگواره بین المللی ملت امام حسین(ع) با حضور رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در تالار سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد. این سوگواره از اول محرم ۱۴۰۰ آغاز شد و ۱۱ هزار و ۸۰۰ اثر در بخش ملی به این جشنواره ارسال شد که ۴ هزار و ۱۲ اثر در بخش مردمی و ۶ هزار و ۹۹۶ اثر در بخش حرفه‌ای می‌باشد و با حضور داوران تخصصی مورد ارزیابی واقع شده است.

این مراسم با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین واعظی «رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم» و دکتر اسماعیلی «وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی» و یکی از مدیران ارشد صداوسیما روز سه شنبه ۱۰ خردادماه ۱۴۰۱ برگزار شد.

نخستین رویداد علمی «اربعین پژوهی» فراخوان داد

فراخوان ارسال مقالات به دبیرخانه «اولین رویداد علمی اربعین پژوهی» به همت پژوهشکده بین المللی امام رضا اعلام شد.
اساتید و طلاب جامعه‌المصطفی نمایندگی خراسان در موضوعات مرتبط با اربعین حسینی می‌توانستند آثار خود را به دبیرخانه «اولین رویداد علمی اربعین پژوهی» ارسال کنند. امتیازات شرکت در این رویداد تقدیر از مقالات برگزیده و چاپ مقالات در ویژه نامه اربعین بود.

فراخوان هشتمین جایزه جهانی اربعین

دبیرخانه هشتمین جایزه جهانی اربعین جهت دریافت آثار زائران اربعین حسینی در موضوعات عکس، فیلم، سفرنامه، فعالان فضای مجازی و تألیف و ترجمه، اعلام فراخوان کرد.سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با توجه به ظرفیت معنوی بی‌نظیر و ارزشمند اربعین سید و سالار شهیدان، حسین‌بن‌علی(علیه‌السلام) که با راهپیمایی میلیونی شیفتگان آن حضرت از سراسر جهان همراه است، در سال ۱۳۹۳ تصمیم به برگزاری مسابقه‌ای فرا ملی گرفت تا جلوه‌های این رویداد عظیم فرهنگی، دینی و بین‌المللی را به نحوی شایسته به جهانیان معرفی کند.

بر این اساس، دبیرخانه جایزه جهانی اربعین در این سازمان ایجاد شد و نخستین دور این جایزه با موضوع عکس برگزار شد. در پی استقبال گسترده شیفتگان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) از این جایزه، در ادوار بعدی، با افزوده شدن موضوعات عکس، فیلم، سفرنامه، فعالان فضای مجازی و تألیف و ترجمه، جایزه جهانی اربعین در ابعاد گسترده‌تری معرفی شد.

برگزیدگان هشتمین جایزه جهانی اربعین نیز دوشنبه ۱۷ بهمن‌ماه با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تجلیل شدند. دبیرخانه هشتمین جایزه جهانی اربعین در این دوره نیز، پررونق‌تر از دوره‌های قبل، آثار ارزشمندی را در پنج رشته عکس، فیلم، سفرنامه، فعالان فضای مجازی و کتاب به شرح ذیل از کشورهای مختلف دریافت و مورد بررسی قرار داد: دریافت تعداد ۴۷۳۲ اثر در سه رشته عکس، فیلم و سفرنامه، از ۵۳۲ شرکت کننده، شامل؛ ۴۵۶۰ اثر از ۴۲۶عکاس، ۱۳۱ فیلم از ۶۵ فیلمساز و کارگردان و ۴۱اثر از ۲۶راوی؛ شناسایی و بررسی ۸۴۰۰ محتوای منتشر شده در بیش از ۴۰۰۰ صفحه مجازی در بخش فعالان فضای مجازی؛ دریافت یا شناسایی ۸۶ عنوان کتاب از صاحبان تألیف در بخش کتاب.

آئین نکوداشت دانشمند فرزانه علامه حسن‌زاده آملی هم‌زمان با نخستین سالگرد رحلت ایشان با معرفی پایگاه اینترنتی و کتاب الکترونیکی «سالک توحیدی» یادنامه حضرت علامه حسن زاده آملی عصر روز سه شنبه ۲۹ شهریورماه با حضور آیت‌الله صادق آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، علی‌اکبر ناطق نوری عضو سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام، علی لاریجانی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، حجت‌الاسلام عبدالله حسن‌زاده آملی، آیت الله علی اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر غلامرضا اعوانی استاد ممتاز فلسفه، سید عباس صالحی مدیر مؤسسه و مدیرمسئول روزنامه اطلاعات، غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان شعر و ادب فارسی، علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی و جمعی از اساتید و فضلای حوزه و دانشگاه و مسئولان فرهنگی کشور برگزار شد. آیت‌الله صادق آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در این آئین نکوداشت، علامه حسن‌زاده آملی را عارف، فیلسوف، مفسر قرآن و عالم به ریاضیات و نجوم توصیف کرد و گفت: او مصداق بارز حدیث پیامبر است که می‌فرمایند بزرگان امت، حاملان قرآن و شب زنده‌داران هستند.

پنجمین همایش بین‌المللی اربعین

پنجمین همایش بین‌المللی اربعین حسینی با عنوان جهانی شدن مقاومت و تحولات فراملی، ۱۴ شهریور ۱۴۰۱ به همت دانشگاه علامه طباطبائی و با حضور دانشمندان جهان اسلام برگزار شد.

محورهای این همایش عبارتند از: اربعین؛ فراملی شدن و تحولات جهان اسلام، اربعین و سبک زندگی، اربعین و هویت، اربعین؛ فرهنگ، هنر و رسانه، اربعین؛ گروه‌ها و سرمایه اجتماعی، آسیب‌شناسی اربعین و اربعین و نیازهای معنوی، روانی و تربیتی.

برگزاری اولین همایش «قرآن و علم»

اولین همایش «قرآن و علم» با محوریت تبیین اعجاز علمی آیات ۶ و ۷ سوره طارق (راز صلب و ترائب) از سوی موسسه فرهنگی قرآن و عترت امام رضا(ع) تهران و موسسه فرهنگی و خیریه شهیدان تقی‌زاده با سخنرانی قاسم ساکی، فلوشیپ جنین‌شناسی بالینی، حجت‌الاسلام والمسلمین علی رجبی، کارشناس علوم قرآن و حدیث، فاطمه زهرا روستایی، کارشناس علوم آزمایشگاهی و ریحانه افشردی، هماتولوژیست پنج شنبه ۱۰ شهریورماه برگزار شد.

سومین کنگره بین‌المللی امام رضا(ع) و علوم روز

سومین کنگره بین‌المللی امام رضا(ع) و علوم روز در سالی که توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی با نام تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین نام‌گرفته است، برگزار شد.
این رویداد بین‌المللی در محورهای مختلف علوم مبتنی بر سیره و تعالیم عالم آل محمد(ص) از جمله اقتصاد، مدیریت، علوم تربیتی و روانشناسی، علوم پزشکی، علوم اجتماعی، علوم سیاسی، فرهنگ و ارتباطات و همچنین بخش ویژه امام رضا (ع) و تحول دانش‌بنیان برگزار شد.
تدارک پنج نشست علمی با حضور نخبگان و پژوهشگران ملی و بین‌المللی، برپایی سه کارگاه تخصصی در زمینه مهارت‌های مطالعه و پژوهش در علوم و معارف امام رضا(ع)، حمایت و تقدیر از کتب و پایان‌نامه‌های برتر، چاپ مقالات برتر در مجله امام رضا(ع) و علوم روز و سایر مجلات پژوهشی و نمایه‌سازی در پایگاه‌های علمی از جمله اقدامات و برنامه‌های این کنگره است.

آغاز اجرای طرح پالایش کتاب در کتابخانه‌های مساجد سراسر کشور
این طرح با هدف خارج کردن کتاب‌های فرسوده و بلا استفاده از کتابخانه‌های مساجد و جایگزین سازی کتاب‌های جدید و مورد نیاز مخاطبین در کشور اجرا شد. طی اجرای این طرح، به منظور مناسب‌سازی کتب موجود در کتابخانه‌های مساجد با نیازهای مناطق، ۷۲ هزار جلد کتاب به این کتابخانه‌ها اهدا شد. اجرای این طرح همزمان با هفته کتاب و کتابخوانی در سراسر کشور آغاز و در گام نخست، اهدای کتاب در شش استان انجام شد.

کتابخانه‌های مساجد استان‌های اردبیل، چهارمحال و بختیاری، کرمان، جنوب کرمان و کرمانشاه در این مرحله کتاب دریافت کردند. این کتاب‌ها بیشتر با محور موضوعاتی نظیر دفاع مقدس، کتب دینی و کتاب‌های ویژه رده سنی کودک و نوجوان تهیه شده‌اند. هم‌اکنون ۷ هزار باب کتابخانه مخزن دار در مساجد کشور در حال فعالیت هستند. تجهیز این کتابخانه ها به آثار جدید و مورد نیاز مخاطبان، یکی از بهترین راه حل‌ها برای جذب نوجوانان و جوانان به حضور در مساجد و همچنین ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه به شمار می‌رود.