«دیوار ندبه» دیوار بُراق مسلمانان تا هیکل غول آسا و مقدس یهودیان

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، چندی پیش در ادامه تحرکات سیاسی و فعال اخیر رضا پهلوی علیه جمهوری اسلامی، وی با حضور پر ابهام در سرزمین‌های اشغالی با نخست وزیر رژیم صهیونیستی و برخی از مقامات کابینه و افسران اطلاعاتی اسرائیل دیدار کرد. این دیدار شاید بیش از پیش از آن جهت مبهم و عجیب‌تر بود که این سفر مقارن با تحولات و اعتراضات گسترده مردمی علیه سیاست‌های دولت نتانیاهو صورت گرفت. جایی که بیم فروپاشی کابینه بیش از هر زمانی محتمل است و از سوی دیگر شخص اول کابینه هم با اتهامات گسترده‌ای روبروست.

اما در حاشیه این سفر بنظر می‌رسد حضور رضا پهلوی در محل دیوار ندبه و ادای احترام به آن به عادت سایر میهمانان تراز اول و عالی‌رتبه نخست وزیری رژیم صهیونیستی از جایگاه متفاوت و پر اهمیتی برخوردار است چرا که رضا پهلوی در تراز با سایر مقامات کشورها از پایین ترین سطح دیپلماتیک و سیاسی برخوردار بوده و معلوم نیست دقیقا حضور وی در این شرایط ویژه و ملتهب سرزمین‌های اشغالی چه دست آوردی می‌تواند برای طرفین به همراه داشته باشد.

به این بهانه تلاش کردیم اطلاعات جالب و البته خواندنی از دیوار مقدس یهودیان یعنی ندبه با خوانندگان به اشتراک بگذاریم.

در ویکی پدیا آمده: دیوار غربی، مقدس‌ترین مکان مذهبی یهودیان است که یهودیان آن را دیوار ندبه (به معنای تضرع و مویه) میخوانند بر روی «تپه موریا» در شهر اورشلیم قرار دارد. به باور یهودیان دیوار ندبه از آخرین باقی‌مانده‌های هیکل سلیمان و دومین پرستش‌گاه بیت المقدس و مرکز دعا و منبع الهام برای یهودیان در اسرائیل (سرزمین‌های غضب شده)و سراسر جهان می‌باشد. مسلمانان آن را دیوار بُراق (به عربی: حائِط ح) می‌خوانند و معتقدند پیامبر اسلام مرکب خود را در شب معراج به آن بست. در نماز سه‌گانه روزانه یهودیان جهان، مختصات این مکان به عنوان قبله استفاده می‌شود.

به اعتقاد یهودیان، این دیوار بخش باقی‌مانده از دیوار هیکل سلیمان یا معبد باستانی یهودیان است که در بیت المقدس ساخته شده‌بود و بعد‌ها توسط رومی‌ها، ویران شد. سندیت و تحقق تاریخی دیوار ندبه با سنت، تاریخ، و تحقیقات باستان‌شناختی تأیید شده‌است. قدمت این دیوار به سدهٔ دوم پیش از میلاد بازمی‌گردد هرچند قسمت فوقانی آن در ادوار پسین‌تری بدان اضافه شده‌است.

اسناد و متونی که به بقای این دیوار اشاره می‌کنند متفاوت هستند: برخی بر آنند که خداوند این پاره از دیوار را برای قوم یهود نگه‌داشته، برخی برآنند که وسپاسیان، امپراتور روم در ۷۰ میلادی، آن را بعنوان یادآوری دردناک از شکست استان یهودیه از رومیان جاگذاشته‌است. یهودیان هر روز جمعه در جلو آن گرد می‌آمده‌اند و بر ویرانی بیت‌المقدس شیون و ندبه می‌کرده‌اند. این رسم از سدهٔ نخست میلادی سابقه داشته‌است.

این دیوار بر روی یک تپه به اسم موریا در شهر اورشلیم قرار داره. بنابر اطلاعات موجود در تورات و قرآن، در مکان فعلی مسجد‌الاقصى، ساختمانی بوده به نام معبد سلیمانکه توسط سلیمان نبی پادشاه و پیامبر بنی‌اسرائیل ساخته شده بود و تابوت عهد که محل نگهداری لوح ده فرمان موسی بود، در اون‌جا نگهداری می‌شد.

در حدود ۲۶۰۰ سال پیش (سال ۵۸۷ پیش‌ازمیلاد) این معبد توسط نَبوکَدنَصَر پادشاه بابل تخریب شد. نَبوکَدنَصَر اورشلیم رو فتح کرد، ۳ هزار یهودی رو به اسارت به بابل برد (که بعدها توسط کوروش_بزرگ آزاد شدند و به اورشلیم برگشتند) و بعد تمام شهر از جمله معبد سلیمان رو تخریب کرد. تنها چیزی که از این معبد باقی موند، همین دیواری است که به دیوار ندبه مشهوره.

از سوی دیگر برخی روایت‌ها حاکیست تقریباً از قرن ۱۰ بود که تلاش‌هایی برای تصرف آن صورت می‌گرفت که اوج آن در سده‌ی ۱۳ بود. تا حدی که در شهریور ۱۳۰۱، یهودیان با مسلمانان، بر سر تصاحب دیوار درگیر شدند. طی این جریان که به انقلاب براق مشهور است- عده‌ای از دو طرف، کشته شدند. در آن زمان، قیمومیت فلسطین در دست انگلستان بود و به همین خاطر، انگلستان درباره‌ی این موضوع داوری نمود.

نتیجه این شد که دیوار براق، در دست مسلمانان بماند، اما یهودیان، به شرطی که از وسایل ویژه‌ی عبادت خود استفاده نکنند، می‌توانند از آن زیارت کنند. سال‌ها بعد، در پی اشغال بیت‌المقدس به وسیله‌ی نیرو‌های اسراییلی در سال ۱۳۴۶، سربازان، خانه‌های اطراف دیوار را خراب کردند و محوطه‌ای جهت انجام مراسم عبادی یهودیان ساختند.

از آن زمان تا کنون، اداره‌ی دیوار براق در دست اسراییل است. اعتقاد یهودیان در متون کهن یهودی نام «دیوار غربی معبد» ذکر شده است، اما شک وجود دارد که این دیوار یاد شده، همین دیوار غربی امروز است یا دیوار دیگری در محدوده‌ی معبد. در گذشته از همین دیوار که امروزه وجود دارد، به عنوان دیوار غربی نام استفاده کرده‌اند. البته نام دیوار ندبه از نام عربی آن (المبکئ) به معنی مکان گریستن گرفته شده است، اما اکنون مسلمانان به آن دیوار براق می‌گویند.

در حال حاضر، اداره‌ی دیوار ندبه در دست حکومت مرکزی اسراییلی به نام بنیاد کوتل است که زیر نظر وزارت امور مذهبی اسراییل فعال است. گفتنی است در تمام روز‌های سال و در تمامی ساعات شبانه‌روز، تمامی افراد، چه مسلمان و چه یهود و …، می‌توانند از آن دیدن کنند.

روایت جالب دیگر از اختلافات بر سر این دیوار مقدس حاکیست بعد از اسلام، پیامبر اسلام نخستین‌بار، قبلهٔ مسلمانان را در این مکان تعیین کرد و در ماجرای معراج پیامبر اسلام به آسمان، بر پایهٔ احادیث شیعه و سنی، مَرکب خودش رو به دیوار ندبه بست و به آسمان پرواز کرد. ولی بعدها چون یهودی‌ها مسلمانان رو مسخره می‌کردند که قبلهٔ شما همون قبلهٔ مقدس ماست، پیامبر تصمیم گرفت کعبه رو جایگزین این منطقه که حالا مسجدالاقصی نامیده می‌شد، قرار بده و قبلهٔ مسلمین، کعبه شد.

بنابراین دلیل اختلاف دائمی بین مسلمانان و مسیحیان و یهودیان درمورد بیت‌المقدس همین مسائلی است که گفتیم. یهودیان اونجا رو ساخت سلیمان یهودی می‌دونند، مسیحیان اون‌جا رو محل تولد عیسی می‌دونند، و مسلمون‌ها اون‌جا رو نخستین قبله‌گاه اسلام و محل معراج پیامبر می‌دونند. (اصلا اختلاف بر سر این سرزمین قرن‌ها بعد باعث به‌وجود اومدن جنگ‌های صلیبی شد)

ساختمان فعلی مسجدالاقصی توسط عبدالملک بن مروان خلیفهٔ بنی‌امیه ساخته شد (حدود هزار و سیصد و خورده‌ای سال قبل). در جریان ساخت مسجد، به دیوار ندبه آسیبی نرسید و گذاشتند کنار مسجد باقی بمونه.

نبض سحر به قلم یک منتقد مذهبی شیعه چندی پیش درباره روایت‌ها و دیدگاه های تند مذهبیون یهودی نسبت به این دیوار می نویسد:

مطلبی که می خوام بگم، عمل خاصی هست که یهودی ها درباره این دیوار انجام میدن. اونها آرزوها و دعاهاشون رو توی تکه ای از کاغذ می نویسن و لای درزهای این دیوار میذارن. سالانه بیش از یک میلیون تکه کاغذ لابلای درز های این دیوار قرار میگیره و قرار بر این شده که بانک الکترونیکی ایجاد بشه و متن این دعاها و نیایش های مردم رو حفظ کنه.

بحثم اینجاست: هیچ کجا شما درباره اینکه این دعا نوشتن ها خرافاته و خشک مذهبیه و به دردنخوره؛ نه چیزی میخونید و نه چیزی می شنوید. برعکس، با غرور و مباهات از این مکان نام برده میشه و از مقامات درجه اول دنیا تا یهودی های معمولی، با احترام با این مکان برخورد میکنن و بهش اعتقاد دارن. عکس هایی که در ادامه میذارم، نشون میده دیوار ندبه یکی از مکان های یه که سران کشورها برای نشون دادن احترامشون به یهود، قطعا از اون بازدید میکنن و گاها (مثل روسای جمهور امریکا) دعا می نویسن و لابلای درز این دیوار قرار میدن؛ خیلی شیک و باکلاس!

حالا رسانه ها و جوامع تحت یوغ همین اسرائیل، چه ها که برای زیارت گاه های شیعه نگفتن و نمیگن! و گاهی بعضی از روشنفکرنماهای کشور خودمون چه مته ای که به خشخاش این مباحث نمی ذارن! از زیارت و دعا خوندن و تبرک گرفتن ها…

اونقدر که خود ما مذهبی ها گاهی خجالت می کشیم تبرک بگیریم از بارگاه این معصومین {که مبادا ببینن و بگن فلانی اُمّله!}

این دیوار تنها قطعه ی باقی مونده از معبد حضرت سلیمان هستش، تاریخچه ش به صدها سال قبل از ائمه معصوم ما بر میگرده. ببینید چطور روسای عالی رتبه ی دنیا رو وادار به احترام و اعتقاد به این دیوار میکنن، اونوقت من و شما باید بابت زیارت ضریح امام ها مون به هر کسی (حتی وهابی و یهودی) جواب پس بدیم!”