نصب مجسمه یک قدیس کلیسای ارتدوکس روسیه در قزاقستان جنجالی شد

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، الکساندر نوسکی، یک شاهزاده روس در طول حمله مغول به روس کی‌یف ( یک دولتی قرون وسطایی اروپایی) بود که بعدها کلیسای ارتدوکس روسیه او را یک قدیس دانست.

به گزارش بی بی سی، این مجسمه یادبود تابستان گذشته سفارش داده شده بود و انتظار می‌رفت که پاتریارک کیریل، رهبر کلیسای ارتدوکس روسیه در مراسم افتتاحیه آن حضور داشته باشد، اما واکنش شدید ساکنان آلماتی مقامات را مجبور کرد که چنین مراسمی را متوقف کنند.

مجسمه یادبود الکساندر نِوسکی، جنگ‌سالار قرون وسطایی روسیه که در آلماتی، بزرگ‌ترین شهر قزاقستان رونمایی شد، شکاف قابل توجهی را در نحوه نگاه قزاق‌ها به همسایه شمالی خود و سیاست‌های آن در پرتو حمله کرملین به اوکراین، آشکار کرده است.

مجسمه یادبود ۵ متری الکساندر نوسکی، قدیس کلیسای ارتدکس روسیه و چهره بسیار مورد احترام در روسیه، قرار بود حدود یک سال پیش در شهر نصب شود.

در روسیه و اروپا کلیساهای بسیاری به نام این قدیس کلیسای روسیه نام‌گذاری شده است.

وب‌سایت Zakon.kz در همان روز گزارش داد: «جشن رونمایی از بنای یادبود الکساندر نوسکی در ۱۳ ژوئیه در آلماتی برگزار شد. این مجسمه یادبود در داخل محوطه کلیسای جامع در منطقه ترکسیب [آلماتی] که نام او را بر خود دارد، نصب شد».

مفسران مستقل اصرار داشتند که این رویداد میزان نفوذ سیاسی کرملین در این جمهوری سرشار از منابع انرژی آسیای مرکزی را نشان می‌دهد.

دفاع از مجسمه یادبود به عنوان نشان دوستی

به گزارش وب‌سایت خصوصی Orda.kz، در مراسم رونمایی، ولادیمیر مدینسکی، دستیار پوتین، نوسکی را به خاطر اینکه «اولین حاکم روسی است که توانست با رهبران ‘اردوی زرین’ کنار بیاید» و به این وسیله آینده‌ دوک‌نشین‌های روسیه در آن زمان را تضمین کند، ستایش کرد.

به گفته دکتر نورلان آتیگایف از کمیسیون بناهای تاریخی و فرهنگ آلماتی، هیچ اشکالی وجود ندارد که مجسمه نوسکی در شهر پدیدار شود زیرا نمادی از «روابط نزدیک سنتی بین مردم قزاق و روسیه» است.

وب‌سایت Zakon.kz به نقل از مصاحبه‌ای با آتیگایف گفت: «من نیز مانند اکثر شهروندان قزاقستان، جنگ کنونی روسیه علیه اوکراین را محکوم می‌کنم. اما در عین حال، تاریخ مشترکی وجود دارد که مردمان استپ بزرگ و روسیه را به هم نزدیک‌تر می‌کند و شخصیت‌های تاریخی خاصی نیز در این تاریخ مشترک دخیل بودند. بنابراین، مجسمه‌های یادبودی برای چنین افرادی می‌توان و باید برپا کرد.»

مجسمه نشانی از «امتداد جهان روسی»

اما توراربک کوساینوف، فعال مدنی، فکر می‌کند که مجسمه نوسکی «تجسم موضع امپریالیستی روسیه» در قبال اقمار شوروی سابق، از جمله قزاقستان است.

او در گفت‌وگوی خود با وب‌سایت Ulysmedia.kz تأکید کرد: «طبق تاریخ، دوک الکساندر نوسکی یک رعیت عامی اردوی زرین بود، اما او از اجداد کوچ‌نشین ما متنفر بود و مجبور شد در برابر قدرت سیاسی آنها تسلیم شود. مورخان همچنین می‌گویند که او یک امپریالیست واقعی و متعصب مذهبی بود. چرا باید از مجسمه یادبود ستیزه‌جوی امپریالیستی مانند الکساندر نوسکی که کرملین و پوتین او را قدیس می‌دانند، در ، آلماتی، پایتخت جنوبی قزاقستان، رونمایی کرد؟»

به گفته روسلان توسوپبکوف، وکیل، قزاق‌ها باید این اثر هنری جدید در آلماتی را «یک سیلی به صورت» خود تلقی کنند.

وب‌سایت خصوصی Bes.media به نقل از توسوپبکوف گفت: «بله، می‌توان گفت: بگذار هر کاری می‌خواهند بکنند، همانطور که می‌گویند، هر بازیچه‌ای که کودک را مشغول کند خوب است. ولی می‌شود گفت که مگر هیچ کس دیگری جز او وجود نداشت؟ نکته این است که همه این روایت‌های ساختگی به هدف تحقیر ما قزاق‌ها است. این نمادی است از ایجاد مفاهیم و معانی جعلی.»

این وب سایت به نقل از عظمت مایتانوف روزنامه‌نگار افزود: «ما این واقعیت مشهور تاریخی را به یاد داریم که دوک الکساندر نوسکی گماشته اردوی زرین بود (که قزاقستان خود را میراث‌دار آن می‌داند) و از سرزمین‌های روسی برای‌شان مالیات می‌فرستاد. طنز شریرانه تاریخ است که رونمایی از این بنا برای رئیس روسی نشان می‌دهد که قزاقستان حالا گماشته و مزدور بالفعل روسیه و متحد نظامی‌اش شده است.»

به نوبه خود، تالگات ژوماگانبتوف، مورخ، تردید دارد که نوسکی بی شک سزاوار این است که در قزاقستان توجه بسیاری به او شود.

او به وب سایت Exclusive.kz گفت: «اما در حال حاضر، آنچه در حال وقوع است (منظورم نصب مجسمه یادبود است) ادامه تبلیغات روسیه در خاک قزاقستان و ترویج به اصطلاح ‘جهان روسی’ است که در حال حاضر بسیار مخدوش شده است. بالاخره همه می‌دانند که کلیسای ارتدوکس روسیه از جنگ در اوکراین حمایت می‌کند. بنابراین، این مجسمه اکنون بی‌فایده است و با زمانه، وضعیت و عواطف جامعه ناسازگار است.»

به گفته دیماش آلژانوف، کارشناس سیاسی، این رویداد بار دیگر میزان وابستگی قزاقستان به متحد دیرینه‌اش را نشان داد.

آلژانوف در فیس‌بوک نوشت: «نِوسکی مریم باکره نیست بلکه نماد امپریالیسم روسیه است. کلیسای ارتدوکس روسیه یک نهاد مذهبی خودمختار نیست بلکه بخشی از رژیم استبدادی است که از جنگ حمایت می‌کند و خواستار قتل مردم است. وضعیت پیش آمده بابت نصب مجسمه یادبود به وضوح نشان می‌دهد که قزاقستان کشوری است که از کرملین استقلال کامل ندارد، به ویژه به دلیل صفات نخبگان حاکم و سیاست‌های [رئیس‌جمهور قاسم جومارت] توقایف.»