فرهنگ فارسی به عبری سلیمان حییم که هم اکنون مقدمات انتشار آن از طرف انجمن کلیمیان تهران فراهم شده یکی از گنجینههای فرهنگ یهودیان ایران محسوب میشود.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، لازم به یادآوری است که فرهنگ عبری به فارسی سلیمان حییم در سال ۱۳۶۰ به وسیله انجمن کلیمیان تهران آماده و منتشر شده است.
فرهنگ فارسی به عبری سلیمان حییم که هم اکنون مقدمات انتشار آن از طرف انجمن کلیمیان تهران فراهم شده است گنجینه گران بهای ادبیات فارسی است که مرحوم سلیمان حییم با آن آشنایی کامل داشتهاند. میتوان گفت موفقیت سلیمان حییم در کار فرهنگنویسی بیشتر ناشی از تسلط او بر زبان فارسی بوده است، سلیمان حییم در کار جمعآوری مجموعه امثال و زبان مردم کوچه و بازار و ترجمه آن به زبان انگلیسی نیز توانائیهای قابل تحسینی از خود نشان داده است. آرینپور در کتاب «از نیما تا امروز»
که شرح حال نویسندگان و همچنین تحولات شعر و زبان فارسی را در آن مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است در باره سلیمان حییم میگوید:
«در سال ۱۳۳۴، مجموعهای به نام امثال فارسی – انگلیسی، به همت سلیمان حییم، مؤلف فرهنگهای فارسی – انگلیسی و انگلیسی – فارسی، منتشر شد. این کتاب عبارت از دو قسمت است.
قسمت اول امثال و تعبیرات مثلی، اصطلاحات مثلی میباشد. در مقدمهای که مؤلف به فارسی و انگلیسی نوشته از مقام و معنی امثال و حکم در ادبیات ملی سخن گفته و غرض از تألیف کتاب را بیان نموده است. قسمت اول کتاب در حدود چهار هزار مثل و تمثیل را دربر دارد که مؤلف در نتیجه بیست و پنج سال زحمت و کوشش در تألیف کتب لغت آنها را جــمعآوری نموده است، و چنان که خــود در همان مقدمه اظهار میدارد، اکثر این ضربالمثلها را از زبان مردم ساده و عادی برگرفته است. همچنین، در این قسمت، کلمات پندآموز زیادی از ادبیات کلاسیک ایران با اشاره به مأخذ آنها ضبط شده است.
قسمت دوم کتاب شامل بیش از سه هزار و پانصد اصطلاح و تکیه کلام و کلمات قصار و حتی افعال مرکبه است. در این قسمت امثال و حکم فولکلوری از امثال سایره تفکیک شده و گونههای مختلف امثال هم ذکر گردیده است.
هر چند این قسمت کتاب اصطلاحات و عبارات مصطلحه نام دارد، مثلها و تمثیلها و امثال سایره زیادی از تالیفات سعدی و حافظ و شعرای دیگر در آن راه یافته و چنان که ذکر کردیم، در این قسمت افعال مرکب هم گنجانیده شده در صورتی که وجود آنها در این مجموعه محلی ندارد، زیرا آنها را نه جزو اصطلاحات میتوان به حساب آورد و نه جزو عبارات اصطلاحی.
ایراد دیگری که به این کتاب میتوان گرفت این است که در ترجمه امثال، و مخصوصا در مواردی که به جای ترجمه عینی معادل و مترادف آنها از زبان انگلیسی نقل شده، مولف اصالت آنها را حفظ نکرده است».