طالبان و مذاهب افغانستان | از انکار تکثر مذاهب تا دستور جمع آوری کتاب‌های مغایر با فقه حنفی
طالبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، بارها متهم به نقض آزادی مذاهب در افغانستان، از جمله نقض حقوق و آزادی‌های مذهبی شیعیان شده‌‌اند. اما به تازگی اظهارات و اقداماتی از سوی مقام‌ها و ادارات این گروه صورت گرفته است که به باور کارشناسان نوعی «انکار تکثر و تنوع» مذاهب افغانستان است.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، ندا محمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان به تازگی در یک سخنرانی ادعا کرده است که در افغانستان «مذاهب وجود ندارد.»
سرپرست وزارت تحصیلات عالی در یک سخنرانی در دانشگاه سیدجمال الدین استان کنر گفته است که «تمام افغان‌ها]شهروندان افغانستان[ پیرو مذهب حنفی‌‌اند.»
به گفته این مقام طالبان، «علت کامیابی» مردم افغانستان در جنگ‌ها این است که در این کشور «تنها یک مذهب» وجود دارد و آن «مذهب امام ابوحنیفه» است.
این اظهارات در حالی بیان شده است که شیعیان افغانستان، دومین جمعیت بزرگ شهروندان این کشور را تشکیل می‌دهند و در مناسبات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی این کشور نقش عمده دارند.
علاوه بر این، پیروان مذاهب حنبلی، شافعی، مالکی و اسماعیلی و اقلیت‌های دینی هندو و سیک نیز در افغانستان زندگی می‌کنند.
دستور جمع آوری کتاب‌های مغایر فقه حنفی
وزارت تحصیلات عالی طالبان که تحت مدیریت آقای ندا محمد ندیم است، در یک اقدام دیگر، خواستار جمع آوری کتاب‌های «خلاف فقه حنفی» و کتاب‌های سیاسی، از دانشگاه‌های خصوصی افغانستان شده است.
در مکتوب صادر شده از سوی این وزارت آمده است: «هدایت داده می‌شود که کتابخانه‌های تمام نهادهای تحصیلی خصوصی در افغانستان را تصفیه کنید، تمام کتاب‌هایی که مخالف فقه حنفی، سیاسی، و کتاب‌هایی که مشکلات عقیدتی ایجاد می‌کنند را از کتابخانه‌ها جمع کرده و به جای آنها کتاب‌های سیرت نبوی جایگزین کنید. البته فهرست کتاب‌هایی که جایگزین می‌‌کنید را در ابتدا با ما در میان بگذارید.»
این مکتوب را شاکرالله وحدت، رئیس دعوت و ارشاد وزارت تحصیلات عالی طالبان امضا کرده و محمد سلیم افغان، رئیس امور محصلان دانشگاه‌های خصوصی دستور ابلاغ آن به دانشگاه‌های خصوصی را داده است.
این مکتوب در حالی صادر شده است که بخش بزرگی از دانشگاه‌های خصوصی در سراسر افغانستان توسط شیعیان اداره می‌شوند.
علاوه بر این، صدها هزار دانشجوی شیعه در دانشگاه‌های مختلف دولتی و خصوصی افغانستان زندگی می‌کنند و از منابع مختلف شیعی در تحقیقات خود استفاده می‌کنند.
مشخص نیست که دامنه دستور طالبان آیا کتاب‌های تاریخ مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی و کتاب‌های ممد درسی مربوط به علوم سیاسی، روابط بین المللی، اقتصاد، هنر و ارتباطات را نیز در بر می‌گیرد یا خیر.
پیشینه محدودیت طالبان علیه شیعیان
طالبان در بیش از دو سال گذشته بارها اقدامات محدود کننده علیه آزادی مذهبی شیعیان افغانستان انجام داده‌‌اند.
این گروه تدریس فقه جعفری را در دانشگاه ولایت شیعه نشین بامیان ممنوع کرده‌‌اند و آن را از نصاب درسی دانشگاه‌های این کشور حذف کرده‌‌اند.
وزارت تحصیلات عالی طالبان همچنین درخواست شورای علمای شیعه افغانستان برای شمولیت دوباره فقه جعفری در نصاب تحصیلی دانشگاه‌ها را رد کرد.
علاوه بر این، در دهه محرم امسال، محدودیت‌های گسترده و «بی سابقه» از سوی طالبان بر عزاداری شیعیان وضع شد.
در دهه محرم، طالبان برگزاری مراسم عزاداری در شمار زیادی از مساجد و تکیه خانه‌های شهر کابل را ممنوع کردند و همچنین حضور دسته‌های سینه زنی در مکان‌های عمومی و نصب پرچم عزداری بر دکان‌ها و خانه را ممنوع اعلام کردند.
افزون بر این، در روز عاشورا نیروهای این گروه در موارد مختلف با عزداران برخورد کردند و منابع محلی گزارش دادند که در استان غزنی بر اثر شلیک نیروهای این گروه دست کم یک نفر از عزاداران شیعه کشته و شماری نیز زخمی شده‌‌اند.
اقدامات طالبان علیه آزادی مذهبی شیعیان در افغانستان، بارها مورد توجه و محکومیت نهادهای حقوق بشری بین المللی قرار گرفته است.
در ماه اسد سال جاری خورشیدی مجمع آسیایی حقوق بشر و توسعه، گفت که طالبان آزادی مذهبی شیعیان هزاره در افغانستان را «نقض» کرده‌‌اند.
شماری از کارشناسان و نهادهای حقوق بشری، از اقدامات طالبان علیه مذاهب این کشور ابراز نگرانی کرده‌‌اند و آن را برای آینده جامعه افغانستان «خطرناک» توصیف کرده‌‌اند.
چهره‌های سیاسی، علما و فرهنگیان افغانستان بارها تأکید کرده‌‌اند که این کشور تنها با همزیستی و همگرایی تمام اقوام و پیروان تمام مذاهب می‌تواند به صلح و ثبات دائمی برسد و کسانی که علیه این همزیستی اقدام می‌کنند، «دشمنان مردم» هستند.