دفتر سوم فرهنگ بهدینان شریف‌آباد اردکان یزد منتشر شد
دفتر سوم فرهنگ بهدینان شریف‌آباد با عنوان «گرمابه» به قلم و پژوهش دکتر مهرداد قدردان با پیشگفتار استاد دکتر کتایون مزداپور در انتشارات فروهر چاپ و روانه بازار شد.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، دفتر سوم فرهنگ بهدینان شریف‌آباد با عنوان «گرمابه» نوشته و پژوهش دکتر مهرداد قدردان در چاپ نخست با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه به پشتیبانی انجمن زرتشتیان شریف آباد مقیم مرکز (اشا) زمستان ۱۴۰۲ منتشر شده است. دفتر سوم فرهنگ بهدینان شریف‌آباد اردکان یزد در ۲۷۳ رویه (:صفحه) به بررسی حمام‌های شریف‌آباد (قدیم و نو) می‌پردازد. پیشگفتار کتاب، به قلم نگارنده کتاب و پژوهشگر ارزشمند هازمان زرتشتی، دکتر مهرداد قدردان، است، وی در معرفی کتاب می‌نویسد: «کتاب پیش رو به بررسی حمام‌های شریف‌آباد می‌پردازد. دو سازه‌ی مفیدی که یکی در سال ۱۳۲۴ خورشیدی و دیگری پس از پایان کارکرد اولی در سال ۱۳۵۷ خورشیدی به بهره‌برداری می‌رسند. مرزبان دینیار بهدینان بنیادگذار حمام شناخته‌شده به حمام قدیم و اردشیر خدابخشی بنیادگذار حمام شناخته‌شده به حمام نو شریف‌آباد هستند.
حمام مرزبان دینیار با معماری سنتی و جالب توجه در روزگار خود نوین بود افزون بر صحن شستشوی بدون خزینه عمومی آفت‌زا از دوش بهره می‌برد و سیستم آب‌رسانی و گرم‌کن منحصربه‌فردی داشت که با آب‌گیری از آب قنات در دیگ مسی بزرگی آب گرم شده و با چهار شیر در صحن شست‌وشو در اختیار استفاده‌کنندگان قرار می‌گرفت و پس از آن دوش آب گرم تکمیل‌کننده شست‌وشو بود دید ژرف مرزبان دینیار با همت و همراهی فرزندش دینیار بهدینان و برادرزاده‌اش رستم مرزبانی این پاکیزه‌بنیاد سودبخش را به بهدینان شریف آباد هدیه داد. اما با پایان یافتن کارایی حمام مرزبان رادمردی دیگر کوشید و حمامی نوین و درخور برابر استانداردهای بهداشتی با مصالح درجه یک و تجهیزات مدرن آن روزگار برای شریف‌آباد بنیاد نهاد اردشیر خدابخشی برای رفع مشکل مردم ظرف مدت شش ماه با سرپرستی جمشید دینیاری حمام جدید را ساخت.
مرزبان علاوه بر ساخت هزینه نگهداری و تعمیر حمام را بر عهده خود و وارثان قرار می‌دهد و فرزندش دینیار این کار تا سال ۱۳۴۳ خورشیدی بر عهده داشته است و در این سال حمام تحویل کانون زرتشتیان شریف آباد اردکان یزد می‌شود. کانون هم با نقش سازنده‌ای که در مدیریت اماکن زیارتی و همگانی شریف آباد دارد از هیچ گونه تلاشی فروگذاری نمی کند البته باید از همراهی و مساعدت انجمن زرتشتیان شریف آباد و توابع و شخص رییس آن رستم بلیوانی نیز یاد کرد. در این کتاب با بررسی و خوانش بالغ بر ۱۰۰ سند کار کرد حمام مورد کاوش قرار گرفته و در معرض دید خوانندگان گرامی قرار داده شده است.
اما با پایان یافتن کارایی بهینه حمام مرزبان و بروز مشکلاتی در این زمینه رادمردی دیگر کمر همت بر می‌بندد و حمامی نوین و درخور برابر استانداردهای بهداشتی با مصالح درجه یک و تجهیزات مدرن آن روزگار برای شریف‌آباد بنا می‌نهد. اردشیر خدابخشی برای رفع مشکل مردم ظرف مدت شش ماه با سرپرستی جمشید دینیاری حمام جدید را می‌سازد و فروردین ۱۳۵۷ خورشیدی به آن را به بهره‌برداری عمومی می‌رساند و تمامی هزینه‌های نگهداری و تعمیر حمام را تا تحویل آن به انجمن زرتشتیان شریف‌آباد (سال ۱۳۹۶ خورشیدی به مدت ۴۰ سال بر عهده می‌گیرد.
این پایمردی و تلاش شایسته به مانند حمام پیشین نقطه عطفی در ساخت بناهای عمومی و عام‌المنفعه قلمداد می‌شود. برای آگاهی از چگونگی ساخت حمام نو نیز ۸ صفحه صورت ریز هزینه و ۱۱ نمونه فاکتور خرید در کتاب آورده شده که گواه این سازندگی است. اردشیر خدا بخشی این مرد وارسته هر کجا احساس نیاز نموده در انجام خیراندیشی پیشگام بوده و این کار بزرگ ایشان اقدامی ارزشمند و تاریخی است که هنوز پابرجا و قابلیت استفاده دارد.»
در بخش سخن نخست کتاب، دکتر کتایون مزداپور، زبان‌شناس و پژوهشگر زبان‌های باستانی ایرانی، درباره‌ی ارزشمندی پژوهش دکتر قدردان، نوشته است: «شرحی که دکتر مهرداد قدردان درباره این بزرگواران و یادنویسی از اقدامات سرشار از سود و برکت آنان در حفاظت و نگهداری از فرهنگ بهدینان شریف‌آباد اردکان یزد و بهسازی طرز زندگانی بهدینان در دست تالیف و جمع‌آوری و نگارش دارد واجد ارج و بهایی نمایان و درخشان است معرفی این کارهای پرخیر و برکت خود اقدامی است ضروری و بزرگ و کردار و کاری است با قدر و ارزشی درخشان و نمایان امید آن است که این گام بلند و ارجمند خود سرآغازی بلند و راهگشا باشد که از روی این مثال و نمونه دیگر کارهای سودمند و ضروری به فراوانی انجام پذیرد و پژوهش دکتر قدردان سرنمونی و سرآغازی باشد برای به نگارش درآمدن و گردآوری شدن این قبیل آگاهی‌ها و اطلاعات این تلاشی آغازگر و راهنمون است که امید است موجب گردد و سرآغاز فرخنده باشد برای نگارش درآمدن آثاری نظیر خود چنین نوشته هایی موجب خواهد بود تا آن رشته از اقدامات گذشتگان که تاثیری در پایداری و نوگشتن جامعه ما داشته است در خاطر تاریخ بماند. امید آن است که این سرآغاز فرخنده یک نمونه گرانبها و موثر باشد برای پیدایش و خلق یک رشته بلند و طولانی از نظایری بسیار و پرشمار.»
دکتر مزداپور با اشاره به تلاش‌های دکتر مهرداد قدردان در پژوهش و نگارش این کتاب، در بخش دیگری از سخن نخست نوشته است: «بایستگی و الزام آن هست که فرزندان توانمند نازنین و ارجمند ما به کار بپردازند و بکوشند تا نمایی روشن و واضح از زندگانی در جهان پیشین را در حیطه‌های گوناگون و مختلف اجتماعی به ثبت و ضبط در آورند و به جهانیان معرفی کنند. در قرن گذشته شرایطی تازه در جهان و نیز در جامعه زرتشتی پدید آمد. در این اوضاع و احوال نوین و دیگرگون بود که نهادهای اجتماعی و گروهی تازه‌ای پدید آمد و امور و مسایل جدیدی شکل گرفت که تازگی داشت چنین شد که ناگهان چهره کهن و قدیمی جامعه دستخوش دگرگونی و تغییراتی بسیار گشت در این اوضاع و شرایط جدید است که کسانی به کار پرداخته‌اند و به عمل دست زده‌اند که کارشان ارجی بلند و درخشان دارد اینان شناختگانی گرانقدر و کسانی نامبردار در نزد جماعتی کوچک بوده‌اند و هستند و اما در گذار زمانه البته به‌زودی خاطره و یادشان به دست فراموشی می‌افتد و گذشت ایام، نه تنها نام و شرح کردارشان را بلکه به‌ویژه ارج و تاثیر آن زحمات را نیز به دست باد فنا خواهد سپرد.»
سه دفتر با دهش مهندس سهراب سلامتی به چاپ رسیده و همه حقوق برای انجمن زرتشتیان شریف‌آباد مقیم مرکز (اَشا) محفوظ است. دکتر مهرداد قدردان، نگارنده‌ی کتاب، همراهی فرهیختگان در پدیداری این اثر را ارج می‌نهد و در پایان پیشگفتار آورده است: «با سپاس قلبی از همراهان قلبی از همراهی دلسوزانی که اسناد و مدارک در اختیار نهاده‌اند، شایسته دانسته است از استاد فرهیخته و دانشمند سرکار خانم دکتر کتایون مزداپور به واسطه نوشتن پیش‌گفتاری وزین بر این کتاب و نیز از خیراندیشی سهراب سلامتی که در چاپ و نشر فرهنگ بهدینان شریف آباد اردکان یزد از هیچ کوششی فروگذاری نکرده اند، سپاسگزاری ویژه داشته باشد.»
در دفتر یکم کتاب فرهنگ بهدینان شریف آباد اردکان یزد، با ۳۶۲ رویه، دکتر مهرداد قدردان به بررسی آداب و رسوم کهن و گویش زرتشتیان شریف‌آباد پرداخته است.
در دفتر دوم به استناد ۳۵۰ سند بخشی مصور رنگی و با جدول و نمودار به سرگذشت و کارآمدی دبستان جمشیدی به عنوان خاستگاه فرهنگی تاثیرگذار بر پیشرفت مردمان روستای شریف‌آباد اردکان پرداخته شده است.