مبارزه با اسلام هراسی در یونان از مدارس آغاز شود

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، با توجه به این که ۹۰ درصد از جمعیت یونان خود را به عنوان مسیحی ارتدوکس معرفی می‌کنند، تقریباً شش نفر از هر ۱۰ نفر (۵۷ درصد) برداشت منفی از مسلمانان دارند که از جمله بالاترین نرخ‌ها در اروپا به شمار می‌رود.

پس از آخرین انتخابات ملی در ژوئن ۲۰۲۳، سه حزب راست افراطی که کارزارهایی با شعارهای ضد اسلامی داشتند، برای اولین بار از سال ۱۹۷۴ تا کنون در پارلمان حضور یافتند؛ اسلام‌هراسی یک مشکل در یونان است.

الکساندروس ساکلاریو، مدرس جامعه‌شناسی در دانشگاه آزاد هلنیک، توضیح می‌دهد که این ترس از اسلام ریشه عمیقی دارد. منطقه دولت مدرن یونان به مدت ۴۰۰ سال توسط امپراتوری عثمانی مسلمان اشغال شده بود، تا این که در سال ۱۸۲۱ جنگ استقلال یونان به این منطقه رسید. بین سال‌های ۲۰۱۵-۲۰۱۶، ورود بیش از یک میلیون پناهجو ـ که بیشتر آنها از کشورهای مسلمان جنگ‌زده بودند ـ در کنار درگیری مداوم یونان با همسایه خود ترکیه، منجر به تشدید این خصومت تاریخی شد.

درباره این واقعیت توافق نظر وجود دارد که آموزش در مقابله با تعصب بسیار مهم است. دستورالعمل‌های سازمان امنیت و همکاری اروپا برای مربیان بر اهمیت آموزش در «ارتقای درک و احترام متقابل» تأکید می‌کند. شورای اروپا توصیه کرده است که حتی کشورهایی که یک مذهب در آنها غالب است، باید «به جای حمایت از یک مذهب واحد یا تشویق به تبلیغ دینی» در مورد همه ادیان آموزش دهند.

شاید یونان یکی از نخستین کشورهایی باشد که به شورای اروپا پیوسته است، اما «درک متقابل» در این کشور یک اولویت آموزشی به شمار نمی‌آید. از جمله اهداف عمومی مصوب وزارت آموزش و پرورش برای برنامه درسی آموزش دینی(RE) این است که دانش‌آموزان «اهمیت سنت مسیحی ارتدکس را بشناسند و متوجه شوند». پیمایش انجام‌شده از سوی سازمان نظرسنجی‌های یونان در خصوص مسائل عمومی در سال ۲۰۱۰ نشان داد که از هر ۱۰ یونانی، هشت نفر اعتراف کرده‌اند که اطلاعات کمی در مورد آموزه‌ها و آداب و رسوم اسلام دارند.

آنجلوس آناستازوپولوس، ۱۷ ساله، دانش‌آموز دبیرستان دولتی تسالونیکی این امر را تأیید می‌کند. او می‌گوید: «ما تقریباً هیچ چیز درباره ادیان دیگر نیاموختیم و هر آنچه در مورد اسلام شنیدیم، رنگ منفی داشت، در این راستا که مسلمانان می‌خواهند عقاید خود را گسترش دهند، از طریق جهاد به دیگران آسیب برسانند و غیره. ما چیزی در مورد فرهنگ آنها یا چیزی شبیه آن یاد نگرفتیم.»

از سوی دیگر، مسیحیت ارتدکس در آموزش یونانی همه جا وجود دارد، از برکت مقدسی که در اولین روز مدرسه توسط یک کشیش به کودکان داده می‌شود تا نمادهایی در کلاس‌های درس، دعای اجباری صبجگاهی و حضور در کلیسا. کارکرد اصلی کتب درسی برای کودکان ۱۰ ساله عبارت از آشنایی کودکان با «دنیای سنت مذهبی ما، یعنی مسیحیت و ارتدکس» عنوان شده است. اخذ معافیت از کلاس‌های دینی امکان‌پذیر، اما مملو از مشکلات بوروکراتیک است. کمتر از ۱ درصد از والدین فرزندان خود را به این کلاس‌ها نمی‌فرستند.

در سال ۲۰۱۶، دولت چپ‌گرای سیریزا برنامه درسی اصلاح‌شده کتب دینی را تدوین کرد. پروفسور آنجلیکی زیاکا، رئیس برنامه کارشناسی مطالعات اسلامی در دانشگاه ارسطو در تسالونیکی، از جمله نمایندگان و دانشگاهیانی بود که با او مشورت شد. وی گفت که متون تجدیدنظر شده «با این هدف تدوین شده‌اند که دانش‌آموزان درباره ادیان دیگر به روشی غیر مذهبی، علمی و کثرت‌گرایانه با مطالبی مناسب سن خود آشنا شوند.»

این برنامه درسی جدید تنها به مدت دو سال تدریس شد و اعتراض شدید عمومی و روحانیون مسیحی را برانگیخت که توسط رئیس کلیسای ارتدکس یونان، هیرونیموس دوم، رهبری می‌شد که کتاب‌های جدید را «مذموم و خطرناک» توصیف کرد. در پاسخ، دادگاه عالی اداری کشور، شورای دولتی، با استناد به دستور قانون اساسی آموزش و پرورش برای تمرکز بر توسعه «آگاهی دینی»، حکم به اخراج آنها داد.

در نتیجه، برنامه درسی دینی که در حال حاضر در مدارس یونان تدریس می‌شود، تا ۱۶-۱۷ سالگی دانش‌آموزان به‌ندرت از اسلام نام می‌برد. از سوی دیگر، بخشی از مطالب ناچیز اختصاص‌یافته به ادیان دیگر به نحوی گمراه‌کننده یکی از چهار آموزه اصلی قرآن را توصیف می‌کند. «… بهره‌مندی از بهشت به‌عنوان پاداش جان‌باختن در نبرد با کافران… این امر به رشد غیرت جنگ‌جویانه‌ای انجامیده است که در طول تاریخ مشخصه ارتش‌های اسلام بوده است».

ساکلاریو بر این باور است که تمرکز محدود سیستم آموزشی یونان بر ارتدکس، تعصب ملی خطرناک و منزوی را تقویت می‌کند. «فقط در مورد یک دین، به عنوان تنها دین واقعی، یاد می‌گیرید و به همین دلیل است که همه این تصورات غلط را در مورد اسلام و مسلمانان داریم. ما به یک کلاس متکثرتر در مدارس نیاز داریم.»

زیاکار نیز با این امر موافق است: «سواد دینی برای حفظ صلح عمومی در سراسر اروپا نقشی اساسی خواهد داشت. دولت یونان نباید خود را با رویکردی محدود منزوی کند.»