اتمام تولید «مثل سایه، مثل خیال»؛ مستند زندگی مارکو گریگوریان، هنرمند ایرانی-ارمنی

وی ادامه داد: «فیلمبرداری این مستند را که با سرمایه گذاری اینجانب و شورای خلیفه گری ارامنه تهران انجام شد از خرداد ماه سال گذشته شروع و تا اسفند ماه گذشته با تصویربرداری قسمت های ارمنستان، تمام کردیم و از ابتدای امسال نیز تدوین آن آغاز شده است.»

این مستندساز اضافه کرد: «برای ساخت این مستند با هنرمندان معروف زیادی به گفت و گو نشستیم که خیلی از آن ها هم‌دوره مارکو بودند و برخی نیز از شاگردان او محسوب می‌شدند که امروز خودشان در مقام استاد قرار گرفته‌اند. آیدین آغداشلو، صادق تبریزی، محمد احصایی، جواد مجابی، حسین محجوبی، مهدی حسینی و رضا بانگیزاز جمله این هنرمندان هستند که تمامی مصاحبه‌هایی که با این افراد انجام دادیم را به صورت گزارشی در این مستند آورده‌ایم.»

کارگردان مستند «ایستاده پریدن» با ذکر اینکه ۷ ماه کار پژوهشی برای تولید این مستند انجام داده است گفت: «پژوهش برای این مستند توسط من و یکی از دوستانم به نام آلبرت کوچاریان که متاسفانه در اواسط این پروژه به علت بیماری جان خود را از دست داد، صورت گرفت. ناگفته نماند که طرح اصلی فیلم را هم آلبرت به من پیشنهاد کرده بود.»

وی افزود: «مارکو کسی را در ایران نداشت و تنها دختر او به نام «سابرینا» پیش از خودش دارفانی را وداع گفته بود. فقط چند خواهرزاده داشت که آن ها هم ساکن آمریکا بودند و ما نمی توانستیم با آنان گفت و گو کنیم از این رو تحقیقاتمان را بیشتر با مصاحبه گرفتن از دوستان او از جمله خانم ژانت لازاریان و آقای لئون آهارونیان یکی از دوستان او به علاوه با استفاده از تحقیقات میدانی و کتابخانه‌ای و مطالعه کتاب هایی که راجع به سینما و هنر مدرن بود کامل کردیم.»

وی با اشاره به این که آثار به جا مانده از مارکو گرگوریان در موزه های مختلف دنیا از جمله موزه هنرهای مدرن رم، موزه هنرهای مدرن نیویورک، متروپولیتن، موزه هنرهای معاصر تهران و موزه ملی ارمنستان و مجموعه های شخصی  نگهداری می شود افزود: «در این فیلم از تمامی آثار مارکو چه آن آثاری که در ایران هستند و چه آن هایی که در موزه ملی ارمنستان نگهداری می شوند فیلمبرداری کردیم و تقریبا یک فیلم پرتره کامل ۸۰ دقیقه‌ای از مارکو گریگوریان را ارائه کردیم که به نظر من این مستند یک منبع جامع تصویری برای دانشجویان رشته هنر به خصوص هنرهای تجسمی خواهد شد.»

زینالی در ادامه این گفت و گو به فعالیت های هنری مارکو گریگوریان اشاره کرد و توضیح داد: «مارکو در زمینه‌های مختلف هنری فعالیت داشت. پیش از انقلاب در ۸ فیلم با عنوان های «حرفه ای»، «مردی در طوفان»، «شهر بزرگ»، «آخرین گذرگاه»، «طلای سفید»، «کلید»، «گرگ صحرا» و «آرامش قبل از طوفان» ایفای نقش کرده بود. به علاوه او مجسمه ساز و نقاش نیز بوده که یکی از شاخص ترین کارهایی که انجام داده احیا کردن نقاشی قهوه خانه ای در ایران بوده است.»

وی ادامه داد: «به گفته برخی از منتقدان مارکو نخستین شخصی بوده که هنرهای خاکی (هنر ساخت اشیای زینتی چیدمان با استفاده از کاهگل و خاک) را در دنیا کار کرده است اما بعضی نیز بر این باورند که او دومین نفر بوده زیرا پیش از آن یک هنرمند ایتالیایی در این زمینه فعالیت داشته که البته بنا بر عقیده خانم ژانت لازاریان (یکی از دوستان مارکو گریگوریان) شخص ایتالیایی به دلیل فراهم بودن شرایط سریعتر توانسته خود را در این کار معرفی کند اما واقعیت این است که مارکو ابداع کننده این هنر بوده است.

این مستندساز در پایان در مورد زمان پخش مستند «مثل سایه، مثل خیال» گفت: «اولین جشنواره‌ای که برای نمایش این مستند در نظر داشتم جشنواره زردآلو طلایی ارمنستان بود اما به دلیل اینکه هزینه های فیلم را خود من و شورای خلیفه گری ارامنه پرداخت می کردیم و سرمایه گذار بزرگی نداشتیم کار خیلی کند و سخت پیش رفت و متاسفانه فیلم به فراخوان این جشنواره نرسید. اما قصد دارم اولین بار این مستند را در جشنواره بین المللی فیلم فجر امسال اکران کنم و بعد از آن به جشنواره فیلم های ایرانی لندن و جشنواره ای در ایتالیا بفرستم.»

گفتنی است؛ از دیگر عوامل فیلم می توان به گودرز بهزادی به عنوان دستیار کارگردان و صدابردار اشاره کرد.