اقامت در آسمان‌خراش‌هاى مشرف به کعبه
به گزارش ادیان نیوز، حمیده امیریزدانی؛ دکترای مطالعات تطبیقی ادیان و کارشناس مدیریت جهانگردی، در سی‌امین شماره از سلسله یادداشت‌هایش با نام «یادداشت چمدانی» چنین نوشت:
این روزها بحث هتل‌های لوکسِ مشرف به کعبه و هزینه‌های نجومی آن در شبکه‌های اجتماعی داغ است. در طی سالهای گذشته در این شهر برج‌های آسمان‌خراشی ساخته شده‌اند تا میزبان مسلمانانِ ثروتمندى باشند که حاضرند برای چند شب اقامت در آنها ده‌ها هزار دلار بپردازند و در ازای آن تجربه‌ای منحصربه فرد را از آن خود کنند: داشتنِ چشم‌اندازِ بیست‌وچهارساعته مسجدالحرام در اتاق هتل در حین لذت بردن از گرانقیمت‌ترین نوشیدنی‌‌ها و خوردنی‌ها، اقامه نماز در نمازخانه‌ی مشرف به کعبه در طبقه بیست و نهم برج و عکس گرفتن از این تجربه‌ها و به اشتراک گذاشتنشان در اینستاگرام تنها شماری از این موارد است که شیخ‌های مهمانِ این هتل‌ها در کنار حاجی شدن فرصت تجربه آن را دارند.
عربستان قصد دارد درآمدهای غیرنفتی خود را افزایش دهد و بهترین گزینه در این زمینه را تمرکز بر توسعه «گردشگری مذهبی» می‌داند و در صدد است مکه را تا سال۲۰۳۰ به بزرگترین پایتخت گردشگری مذهبی جهان تبدیل کند. اما به نظر، سعودى علاوه بر آن که تفاوت بنیادى میان “زیارت” و ” گردشگرى مذهبى”را نمى داند، درک روشنی هم از مفهوم «گردشگری مذهبی» ندارد.
دو دلیل برای این ادعایم بیان می‌کنم:
نخست آن که هتل‌های سربه‌فلک‌کشیده‌ی مشرف به کعبه که فرهنگِ مصرف‌گرائی را ترویج می‌کنند، در مطالعات گردشگری ذیل گونه «گردشگری انبوه» اند. این گونه از گردشگری افزون بر آن که با مصرفِ انبوه و بی‌رویه اثرات مخربی بر محیط زیست، فرهنگ و اجتماع به دنبال دارد، چهره مکه را دچار تغییری اساسی می‌کند و “روح” این مکان مقدّس را با کم‌کردن شکافِ میانِ امر قدسی با امر عرفی تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
دیگر این که یکی از اقداماتی که عربستان برای پیشبرد این برنامه در سر دارد تبدیل کردن جزیره‌های ریاض به مناطق توریستی است که این اقدام هم ذیل گردشگری سرگرمی و گردشگری تفریحی قرار می‌گیرد و به خودى خود منجر به برندسازى مکه به عنوان پایتخت گردشگری مذهبی نمى شود .
پ.ن. هرچند گردشگری مذهبی هم همانند تمامی گونه‌های گردشگری به اقامت‌گاه، مراکز خرید و تفریحی نیاز دارد، و هر چند به یک معنا نسخه تقلیل یافته‌ای از زیارت در معنای سنّتی آن است، با این حال در این گونه از گردشگری همانند زیارت، دغدغه‌ها و اهداف مشخصی دنبال می‌شود که یکی از اصلی‌ترین آنها ارتزاق معنویِ افراد و تجربه حضور در مکان مقدّس است.