کالاش؛ قومی آریایی با فرهنگی عجیب در میان کشوری مسلمان

به گزارش ادیان نیوز (ردنا)؛ «کالاش» قوم هندوایرانی ساکن ایالت خیبرپختونخواه در شمال غربی پاکستان و زبان «هندو ایرانی شاخه داردی» است.
کالاش‌ها آخرین جامعه‌ای هستند که کیش کهن آریایی را زنده نگه داشته‌اند.
جمعیت قبیله کالاش زمانی به ۲۰۰ هزار نفر می رسید، ولی در زمان کنونی به چهار هزار تن کاهش یافته است.
مردم کالاش در ۱۲ روستای ایالت خیبرپختونخواه زندگی می کنند و آداب و رسوم غنی و باستانی آنها سینه به سینه از نسل های گذشته به نسل کنونی منتقل شده است.
زبان مردم منطقه کالاش، کالاشی نام دارد و از گونه زبانهای هند و آریایی است و آنها به دلیل نژاد و گویش و طرز زندگی و مذهب درکانون توجه مردم پاکستان و جهان قرار گرفته اند.
کالاشی ها بر اساس اعتقادات مذهبی معتقد به شیاطین و ارواح مختلف هستند، مردم قدیم منطقه نورستان در افغانستان که در گذشته به کافرستان نیز شهرت داشتند نیز همانند مردم کالاش به پرستش مظاهر طبیعی و ارواح می پرداختند اما در قرن نوزدهم میلادی همه آنها به دین اسلام گرویدند، هرچند گفته می شود که مردم آن بسیاری از آداب و رسوم آن دوران را نیز هم اکنون زنده نگه داشته اند.
فرهنگ و دین منحصر به فرد مردم کالاش در منطقه چیترال در شمال غربی پاکستان باعث شده است تا سازمان جهانی «یونسکو» این فرهنگ و آداب و رسوم را در فهرست میراث جهانی قرار دهد.
طی سالیان اخیر هر ساله هزاران نفر گردشگر از نقاط مختلف جهان برای دیدار با این مردم و آشنایی با فرهنگ و مذهب مردم کالاش به این منطقه سفر می کنند.
مردم کالاش سفید پوست با چشمانی آبی و موهایی زرد و قرمز هستند و گفته می شود از بازماندگان لشکر اسکندر مقدونی هستند که پس از حمله به شبه قاره هند در اینجا ماندگار شدند.
باستان شناسان معتقدند که نژاد کالاش هند و آریایی و هند و اروپایی است.
در تحقیقات اخیر دانشمندان اروپایی DNA آنها را آزمایش کردند و دریافتند که نژاد آنها به یونانیان بسیار نزدیک تر است.
اما دکتر قاسم ایوب محقق پاکستانی با آزمایش DNA تعدادی از ساکنان کالاش به این نتیجه رسید که نژاد آنها به نژاد «آریایی ها» باز می گردد.

 آیین های مذهبی و آداب و رسوم مردم کالاش

هر سال دو نوع مراسم مذهبی در بین قبیله کالاش برگزار می شود، یکی از این آیین ها به فستیوال های مذهبی و فرهنگی شباهت دارد زیرا در آن ساز و آواز و رقص وجود دارد اما نوع دیگر آن کاملا مذهبی است و به صورت جدی و اعتقادی برگزار می شود.
بر اساس اعتقاد مرسوم در این قوم هیچ نوع محدودیتی بین مرد و زن وجود ندارد و زنان از آزادی زیادی در جامعه کالاشی برخوردارند، زنان کالاشی، لباس های بلند و گشاد و راحت و بلوز رنگارنگ و بی آستین می پوشند.
این زنان همچنین گردنبندهای حاوی دانه ها و مهره های رنگارنگ به گردن آویزان می کنند و این سنت دیرینه، آنها را نسبت به دیگر زنان و بانوان در منطقه چیترال متمایز می کند.
دختران کالاشی معمولا با موهای بافته شده در حالی که کلاه رنگی و گلدوزی شده بر سر دارند در معابر عمومی ظاهر می شوند، اما مردان کالاش لباس ویژه ای ندارند که بر تن کنند و معمولا همان شلوار و قمیص مردان پاکستانی را بر تن می کنند البته بیشتر آنها ترجیح می دهند کلاه مخصوص مردم شمال پاکستان را بر سر بگذارند.
مراسم ازدواج در منطقه کالاش به گونه ای است که مرد در هنگام عروسی مبلغی به عنوان مهریه به زن می پردازد و این اقدام نشانه ازدواج و رسم همسری است.
البته مردان میانسالی که زنان مطلقه را به همسری بر می گزینند، در زمان عروسی باید مقدار وجه را دو برابر بپردازند.
همانند همه مذاهب دیگر جهان مردم کالاش از عقاید و سنن و تشریفات مذهبی خاصی برخوردارند.
مردم کالاش همچنین مردگان خود را به خاک نمی سپارند، بلکه آنها در گورهای رو باز رها می کنند تا طعمه حیوانات درنده و پرندگان شوند.
آنها معتقدند روح مردگان زمانی که بدن آنها دوباره به طبیعت باز می گردد شاد می شود، لذا به همین دلیل برخلاف سنتهای طبیعی و انسانی در جهان آنها به جای گریه کردن با حضور در مقبره های باز به رقص و پایکوبی می پردازند تا در خوشی مردگان شریک شوند.
ابزار موسیقی مردم کالاش طبل های بزرگ و کوچک و فلوت است و زمانی که شاعران شعر می سرایند زنان و مردان کالاشی به دست زدن مشغول می شوند و نوازندگان نیز با دمیدن به فلوت و کوبیدن بر طبل اظهار شادی می کنند.

جشنواره های کالاش

مردم کالاش هر ساله سه جشنواره یا عید را برگزار می کنند، جوشی عیدی است که در ماه می و در آغاز فصل بهار برگزار می شود.
در این جشنواره مردان و کودکان لباسهای نو به تن می کنند و زنان نیز لباسهای سنتی میپوشند و دختران با رفتن به تپه های اطراف به آواز خوانی و رقص سنتی می پردازند.
زنان همچنین در این جشنواره خانه های خود را تزئین می کنند و شیر تازه از گاوها می دوشند و به کودکان خود می دهند.
عید ‘اچو’ نیز اواسط ماه اگوست (مردادماه) برگزار می شود، در این جشنواره مردم پنیر تازه تهیه می کنند و دهقانان و کشاورزان نیز به رسم شکرگزاری به آوازخوانی و رقص سنتی مشغول می شوند.
‘کوموس’ نیز دیگر جشنواره کالاشی هاست که در اواسط ماه دسامبر (آذرماه) برگزار می شود و مهم ترین جشنواره در طول سال تلقی می شود.
امروز مردم کالاش با پدیده مدرنیته مواجهند به همین دلیل مهاجرت جوانان کالاشی به شدت دولت پاکستان و نهادهای فرهنگی بین المللی را نگران ساخته است.
هر چند دولت مرکزی پاکستان با کمک نهادهای بین المللی بر حفظ و ماندگاری این سنن و فرهنگ دست به تمهیدات ویژه ای زده است، اما از سوی دیگر دولت محلی در ایالت خیبرپختونخواه بیکار ننشسته است و برای جذب گردشگردان خارجی سعی می کند با تشویق جوانان کالاشی برای ماندن در این منطقه باستانی ، فرهنگ و تاریخ این سرزمین را برای نسلهای بعدی حفظ کنند.

پایان پیام/ت