تمدنی که در برابر ریزترین موجود به زانو درآمد

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)؛ دکتر علی اله‌بداشتی،استاد دانشگاه ادیان و مذاهب، به ارائه تحلیل در زمینه علل به وجود آمدن آفات و شرور پرداخت و گفت: اگر بخواهیم از نگاه قرآنی مسائل را نگاه کنیم، همه عالم در ید قدرت خدا است و هیچ چیزی از بلا و مصیبت به انسان نمی‌رسد، مگر اینکه قبلاً در کتاب مبین ثبت شده است و خدا جاهل به امور بشر نیست.

در عصر پیامبر اسلام(ص) برخی از مردم که سست ایمان بودند، اگر به آنها خوشی می‌رسید، می‌گفتند نعمت است و اگر بدی می‌رسید، می‌گفتند از جانب پیامبر(ص) آمده است، اما خدا فرمود همه اینها از جانب خداوند است و در آیه دیگری نیز فرمود، آنچه از خیر به شما می‌رسد از خدا و آنچه از شر می‌رسد، از جانب خودتان است.

وی تصریح کرد: بنابراین، جمع این آیات این است که همه امور عالم در ید قدرت خدا قرار دارد و حتی شیطان نیز در ید قدرت خداست و این طور نیست که شیطان قدرتی در برابر قدرت خدا باشد. چون از خداوند اذن خواست و خدا نیز به او تا آن وقت معلوم اجازه داد و شیطان نیز دارد در عالم هستی به گمراهی بشر می‌پردازد و اگر شیطان نیز فعلی انجام می‌دهد، تحت قدرت الهی است، اما خود او نیز می‌داند که نمی‌تواند مخلَصین را گمراه کند.

سنت‌های الهی پیامد افعال انسان

این استاد دانشگاه بیان کرد: در مورد مسائل مربوط به آفات و شرور نیز همین طور است و یک جنبه از مسئله به بشر برمی‌گردد. خداوند عالم را، عالم اسباب و مسببات قرار داده و هر معلولی، علتی دارد. اگر نکات بهداشتی را رعایت کنیم، یک پیامدی دارد و اگر رعایت نکنیم، پیامد دیگری خواهد داشت و هر دو نیز سنت خداوند است. به قول شهید مطهری که می‌گفت، اگر فرزند من مریض شد، او را به دکتر بردم و در نهایت بهبود پیدا کرد، سنت خداست و اگر او را به دکتر نبردم و مُرد، آن نیز سنت خدا است. چون خدا این جهان را، جهان علل و اسباب قرار داده، نه جهان معجزات که بگوییم اگر مریض را به دکتر ببریم یا نبریم، تأثیری ندارد. اینها حرف‌های جاهلانه است و نمی‌توان انتظار داشت که خداوند کوتاهی‌های ما را جبران کند.

وی افزود: بنابراین، در وقوع این رخدادها مانند کرونا یک بخش، جنبه بشری است که انسان آنچه لازم است بخورد یا انجام دهد را انجام نمی‌دهد و آنچه نباید انجام دهد را مرتکب می‌شود. در نتیجه لازم است که انسان هم به این مسئله توجه داشته باشد و هم به دستورات الهی مقید باشد. تمام دستورات دین اسلام روی یک فلسفه دقیقی بنا شده است که هر چقدر انسان بهتر این دستورات را رعایت کند به سلامت روح و جسم نیز نزدیک‌تر خواهد بود.

بشری که عاجز شد

اله‌بداشتی تصریح کرد: یک جنبه نیز بحث تربیتی است. بشری که این همه برای خودش قدرت قائل است، اما در برابر یک ویروس عاجز شده است. از چین ابرقدرت تا آمریکا و … که همه ادعا دارند، در مقابل یک ویروس که باید با چشم ذره‌بینی آن را دید، به زانو درآمده‌اند و همه تازه به دستورات اسلام پی برده‌اند. ۱۴۰۰ سال قبل که عرب جاهلی نمی‌فهمید نظافت چیست، اسلام دستور نظافت داد و همه این تعالیم اعم از غسل‌های واجب و مستحب و … یک هدف کلی را دنبال می‌کنند که رسیدن به طهارت روحی و جسمی است.

وی بیان کرد: یک نکته نیز این است که گاهی این بلاها، خود نعمتی هستند. در روایتی فرمود بشر به دانایی کامل نمی‌رسد، مگر اینکه بلا را نعمت و رخا، سستی، آرامش و آسایش را مصیبت بداند. به دلیل اینکه، آن کسی که مبتلا به بلا است، توجهش به ملکوت جلب می‌شود و دنبال عافیت می‌گردد و آن کسی که در آسایش است، بی‌توجه است و نمی‌داند که اصلا مزه بلا چیست. بنابراین اینها جنبه تربیتی نیز برای انسان دارد.

این استاد دانشگاه گفت: خداوند می‌فرماید: «ظَهَرَ الْفَسَادُ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ»؛ یعنی این مصائب به دست مردم به وجود می‌آید و ویروس کرونا نیز یکی از آنهاست. بنابراین خداوند برای کسی بدی و شر نمی‌خواهد بلکه این بشر است که برای خود دردسر درست می‌کند. در دعای ماه رجب نیز می‌خوانیم که خداوند به کسی که از او درخواست نمی‌کند و او را نمی‌شناسند نیز توجه دارد و نعمت عطا می‌کند. بنابراین خداوند ارحم الراحمین است و می‌خواهد همه مردم در سلامت باشند.
اتمام حجت خداوند با بشر

اله‌بداشتی بیان کرد: این اتفاقات برای کشورهایی که ظاهراً مسلمان نیستند و به خدا اعتقاد چندانی ندارند، نیز می‌تواند موجب تنبه شود. چه اینکه خداوند در فطرت همه انسان‌ها قرار دارد و همه به نحوی خداپرست هستند. حتی علامه طباطبایی که از اوپانیشادها بحث می‌کند می‌گوید که اینها نیز مبدأ الهی داشته‌اند، اما در طول زمان به دست عوام افتاده و حقیقت آنها تغییر کرده است. بنابراین در میان مذاهب اصول مشترک وجود دارد و منکران مطلق معاد نیز بسیار اندک هستند.

این استاد دانشگاه گفت: یکی دیگر از نکاتی که باید توجه داشت این است که خداوند می‌خواهد با این رخدادها با بشر اتمام حجت کند. اگر مردم به جانب خداوند بازگشتند و دست به تضرع زدند مشکل حل می‌شود، اما اگر اینچنین نشد، ممکن است آن بلاهایی بر سر اقوام برخی از انبیا آمد بر سر این مردم نیز بیاید. چه اینکه وقتی حضرت یونس(ع) قوم خود را نفرین کرد آنها تا قبل از عذاب الهی به خود آمدند و تضرع کردند، در نتیجه عذاب نیز نازل نشد.