۳۰ شب با شرح آنلاین فلسفه اسلامی در ژوهانسبورگ
مرکز اسلامی ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی در راستای فعالیت خود، همزمان با پاندمی ویروس کرونا و در ماه رمضان به برگزاری آنلاین شرح فلسفه اسلامی طی ۳۰ شب ماه مبارک اقدام کرده است که در آنها به مباحثی از دین اسلام و صفات الهی پرداخته می‌شود.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)؛ حجت‌الاسلام سیدعبدالله حسینی، رئیس مرکز اسلامی ژوهانسبورگ، اظهار کرد: خداوند متعال و خالق بشریت در قرآن کریم فرموده که راه رسیدن به قلب انسان ابتدا از طریق حکمت و پس از آن توصیه‌های خوب است. متأسفانه بیشتر اندیشمندان بیش از اینکه خرد یا توصیه‌های خوب ارائه شده در کتاب مقدس قرآن را در دستور کار خود قرار دهند، مشغول تبلیغ نادرست هستند.
وی افزود: متأسفانه تعداد فیلسوفان مسلمان تا به امروز کمتر از انگشتان دست ماست، بقیه در حال موعظه امت هستند و از روشی استفاده می‌کنند که جذابیت ندارد. از آنجا که ویروس کرونا توفیق در خانه ماندن را به ما داده است و وقت بسیاری برای تفکر بیش از حد داریم، اکنون بهترین فرصت برای مطالعه بیشتر درباره اسلام است.
رئیس مرکز اسلامی ژوهانسبورگ گفت: رویکرد من به اسلام از دیدگاه روشنفکری است، جایی که می‌توانیم اصول اساسی اسلام را از منظر منطقی و فلسفی اثبات کنیم، بدون اینکه به قرآن یا سنت مراجعه داشته باشیم. این روش علمی بیشتر مورد توجه نسل ما خواهد بود. در همین راستا کلاس ۲ ساله‌ای را در مرکز اسلامی آفریقای جنوبی آغاز کردیم، ولی به دلیل برخی شرایط از ادامه کار متوقف شد. بسته شدن طولانی‌مدت مساجد بهترین فرصت را برای معرفی مجدد موضوع و مطالعه عمیق فلسفه اسلامی ایجاد کرده است.
به گفته وی، جلسه دوره فلسفه اسلامی از شب اول ماه رمضان آغاز شده و مستلزم رویکرد روشنفکری دین است. قدرت اسلام در قرن چهاردهم ریشه در روشنفکری دارد که از سوی پیامبر اسلام(ص) پایه‌گذاری شده است و فیلسوفان بزرگ مسلمان مانند فارابی، ابن‌سینا، ملاصدرا و علامه طباطبایی(ره) آن را ادامه داده‌اند.
حسینی در این باره توضیح داد: این دوره برای کسانی که مایل به استفاده از عقل در دین نیستند، در نظر گرفته شده و برای پاسخ به ۳ سؤال اساسی در ذهن همه انسان‌ها طراحی شده است؛ از کجا آمده‌ام، جایی که من هستم چگونه است و به کجا خواهم رفت. افراد با شرکت در این دوره نه فقط از نظر منطقی آگاه خواهند شد، بلکه به نوبه خود قادر می‌شوند که افراد دیگری را که در جست‌وجوی این مسیر واقعی هستند نیز متقاعد کنند.
وی اظهار کرد: در مرکز اسلامی ژوهانسبورگ طی هر شب یک سخنرانی را از ساعت ۲۱ به وقت محلی به‌صورت مجازی برگزار می‌کنیم. این سخنرانی در حدود ۴۵ دقیقه به زبان انگلیسی است. افرادی که درباره موضوع سخنرانی سؤال داشته باشند، می‌توانند آن را به گروهی که برای همین منظور در شبکه اجتماعی واتساپ طراحی شده است ارسال کنند که به آنها پاسخ خواهم داد.
حسینی گفت: نخستین سخنرانی که به همین منظور برگزار شد، ساعت ۲۱ شب اول رمضان بود. ۷ موضوع شب‌های نخست درباره مسئله دین اسلام خواهد بود و ۲۳ موضوع بعدی به صفات الهی، نبوت و روز قیامت مربوط می‌شود. از جمله این موضوعات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛ نخست نقش خرد در جست‌وجوی دین واقعی و معرفی حکمت به عنوان پیامبر درونی انسان، دوم: منبع دین واقعی، سوم: ضرورت دین و اینکه اگر عقل داریم و می‌توانیم دانش را کسب کنیم، چرا به دین نیاز داریم؟
به گفته حسینی، چهارمین موضوع، معیارهای دین صحیح خواهد بود و اینکه اگر کسی بخواهد دین را انتخاب کند، برای یافتن دین مناسب باید چه معیارهایی را اعمال کند. پنجم، فرایند تفکر سیستمی که پیروی از این فرایند به شما کمک می‌کند تا دین را به‌راحتی پیدا کرده و بتوانید دیگران را متقاعد کنید. ششمین موضوع به ابزارهای معرفت‌شناسی واقعی همچون خرد، طبیعت، تجربه و دانش مربوط می‌شود. موضوع هفتم، ویژگی‌های کیهان‌شناسی اسلامی و هشتم، مقدمه‌ای برای خدا؛ این مبحث به شما کمک می‌کند تا نگاهی اجمالی به درک عمیق‌تر از خدا داشته باشید.
وی ادامه داد: موضوع نهم، استدلال منطقی برای وجود خداست. در این مقوله ۱۶ بحث منطقی برای اثبات وجود خدا وجود دارد و ما درباره ۲ مورد بحث خواهیم کرد. دهم، استدلال منطقی برای وحدانیت خدا خواهد بود که عقلانیت درباره این موضوع ارائه خواهد شد.
حسینی بیان کرد: موضوع یازدهم، درک عدالت الهی خواهد بود و اینکه آیا عدالت همان چیزی است که خدا انجام می‌دهد؟ و مورد دوازدهم، تأثیر دو مکتب فکری اشاعره(پیروان مکتب کلامی ابوالحسن علی بن اسماعیل اشعری هستند که در معنای عام به اهل سنت و جماعت گفته می‌شود، یعنی آنان که در برابر خردگرایان معتزلی، بر نقل (قرآن و سنت) تأکید می‌ورزند و نقل را بر عقل ترجیح می‌دهند) و معتزله (از جریانهای اصلی کلامی در میان اهل سنت است. آنان برخلاف اهل حدیث که انبوه حدیث‌های اصیل و جعلی را مورد توجه خود قرار داده‌اند، عقل و خرد را به تنهایی برای پیروی از اسلام راستین کافی می‌دانند) است. در موضوع سیزدهم به اینکه آیا ما از خود اراده و اختیار داریم یا خیر مربوط می‌شود. درک معنای قضا و قدر، عنوان موضوع چهاردهم است.
رئیس مرکز اسلامی ژوهانسبورگ اظهار کرد: در پانزدهمین مبحث، اراده خدا در برابر اراده انسان و اینکه چگونه جهان هستی مدیریت می‌شود، مورد توجه قرار گرفته است. مورد شانزدهم، پاسخ به برخی سؤالات فلسفی است که اغلب پرسیده می‌شود. در هفدهمین مورد، اینکه اگر خدا عادل است، چرا فقر داریم را بررسی خواهیم کرد.
وی گفت: مباحث هجدهم، نوزدهم و بیستم به اینکه اگر فقط خدا حاکم است، چرا اجازه می‌دهد فرزندان با ناتوانی به دنیا بیایند، وجود شر و اینکه اگر هیچ کاری بدون خدایان اتفاق نیفتد، چرا خدا اجازه می‌دهد اتفاقات شیطانی رخ دهد. برای مثال چرا خدا به ویروس کرونا اجازه داده است تا انسان‌های بی‌گناه را به کام مرگ بکشاند.
حسینی افزود: در موضوع بیستم درباره چهار ویژگی منطقی آفرینش که شامل تفاوت، نسبیت، تغییر و علت و معلول است؛ صحبت می‌شود. موضوع شب بیست و یکم درباره عدالت الهی و کاربرد آن در عدالت اجتماعی است. نبوت، عصمت انبیاء، پایان نبوت، چگونه معجزه اتفاق می‌افتد، خلافت بعد از نبی(ص)، برنامه خدا برای پایان زمان، مرگ، کیفیت بهشت و جهنم و شرایط زندگی در آخرت، موضوعات مباحث پایانی روزهای آخر ماه رمضان است.