اربعین موسوی یا اربعین کلیمی

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، به سی روز ماه ذی القعده به علاوه ده روز اوّل ذی الحجه در اصطلاح اربعین موسوی یا اربعین کلیمی گفته می‌شود؛ زیرا این چهل روز در آیات قرآن و روایات دوره عبادت حضرت موسی کلیم الله در خلوت خود با خداوند بوده و پس از این چهل روز بود که خداوند تورات را بر آن حضرت نازل نمود این ایام را اربعین موسوی یا اربعین کلیمی می‌نامند.

خداوند متعال در آیه ۱۴۲ از سوره اعراف به این مسأله اشاره فرموده است:

وَ واعَدْنا مُوسى‌ ثَلاثینَ لَیْلَهً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ میقاتُ رَبِّهِ أَرْبَعینَ لَیْلَهً وَ قالَ مُوسى‌ لِأَخیهِ هارُونَ اخْلُفْنی‌ فی‌ قَوْمی‌ وَ أَصْلِحْ وَ لا تَتَّبِعْ سَبیلَ الْمُفْسِدینَ.
حضرت موسای کلیم در این ایام حالاتی خاص داشتند و از جذبات الهیه به شکلی مخصوص بهره‌مند بودند. در برخی روایات اشاره شده که آن حضرت در این ایام از شدّت جذبات الهیه و شوقی که داشتند نه چیزی خوردند و نه چیزی نوشیدند و نه خوابیدند: کما اخبر الله تعالى عن موسى علیه‌السّلام فی میعاد ربّه، و فسّر النّبىّ صلّى‌الله‌علیه‌و‌آله‌ عن حاله انّه ما اکل‌ و ما شرب و لا نام، و لا اشتهى شیئا من ذلک فی ذهابه و مجیئه اربعین یوما [۱]

در ادعیه‌ شیعی به حالات خاص آن حضرت در این ایام و تجلیات خاص خداوند برای آن حضرت مکررا اشاره شده است.

عدد چهل و اربعین گرفتن بر اساس روایات و تجربه اهل معنی اثری خاص بر وصول انسان به کمالات دارد و لذا در میان اهل سلوک متداول است که بسیاری از عبادات را در دوره‌های چهل روزه به جا می‌آورند.

ماه ذی القعده ماه اول از سه ماه حرامی است که به هم پیوسته‌اند (ذی القعده و ذی الحجه و محرم) و ماه‌های حرام دارای حرمتی خاص در عالم ملکوت و در عالم ظاهر هستند. اسباب استجابت دعا در آنها فراهم است و بار گناه در آنها سنگین‌تر از اوقات دیگر است و لذا همواره سالکین الی الله را به مراقبه بیشتر در این ماهها دعوت می‌کنند.

ده روز اول ماه ذی الحجّه نیز از شریف‌ترین اوقات سال است تا جائیکه هیچ دهه‌ای در نزد خداوند از این ده روز محبوب‌تر نیست؛

قال رسول الله صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم: ما من أیّام العمل الصالح فیها أحبّ إلى الله عزّ و جل من أیّام العشر- یعنی عشر ذی الحجّه- [۲]
لذا این دوره چهل روزه بسیار سزاوار توجّه و عبادت و مراقبه شده است.

درباره مجموع این چهل روز با هم روایتی خاص وارد نشده، ولی بزرگان اهل معرفت به تجربه یافته‌اند که عبادت و مراقبه خاص در این چهل روز با هم آثاری بسیار مهم دارد و لذا این چهل روز در نزد ایشان به اربعین موسوی و کلیمی مشهور شده و تاکید بسیار زیادی بر عبادت و مراقبه در آن دارند.

پی نوشت:
۱. شرح مصباح الشریعه، ص۵۸۹.
۲. اقبال الاعمال سید بن طاووس، ج ۲، ص ۳۵
۳. اقبال الاعمال سید بن طاووس، ج ۲ ، ص ۳۵
۴. مهج الدعوات و منهج العبادات، ص: ۷۶ و ۷۷
۵. رک: معادشناسی، ج۹، ص۱۱۹ و ۱۲۰
۶. رک: بحارالانوار، ج‌۱۳، ص ۲۲۵
۷. بحار الأنوار ، ج۵۳، صص۳۲۷؛ مصابح الشریعه، ص ۵۸۹
۸. این رساله به عنوان کلمه ۴۸۵ در کتاب هزار و یک کلمه درج شده است؛ جلد پنجم، صفحه ۲۴۶
۹. هزار و یک کلمه، ج‌۵، ص: ۲۶۶