دلایل نامگذاری روز زیارت امام رضا(ع) / آیا حضور فیزیکی ضرورت دارد؟
معاون پژوهشی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) درباره دلایل نامگذاری روز زیارت امام رضا(ع) گفت: هدف این است که انسان به اولیاءالله توجه بیشتر داشته باشد و با دعای مختصر چند صفحه‌ای که می‌خواند متصل به ائمه شده و با توسل به این بزرگان، در زیر سایه رحمت و عنایت الهی قرار بگیرد.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن پویا، معاون پژوهشی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) در قم در گفت‌وگویی، به بیان نکاتی درباره روز زیارت امام رضا(ع) پرداخت و اظهار کرد: در ایام سال روزهایی مختص به عناوین خاصی شده است. البته نه اینکه شب و روز یا ساعت‌ها تفاوتی داشته باشند بلکه وقتی آن موضوع خاص تعیین می‌شود باعث تفاوت آن خواهد شد وگرنه به نظر می‌رسد زمان‌ها فی نفسه تفاوتی ندارند؛ مثلا فرض کنید روزی به امام یا پیامبر(ص) اختصاص داده شده است و بدین مناسبت آن روز شرافت پیدا می‌کند.
وی در ادامه افزود: امروز هم که بیست و سوم ذی‌القعده است با عنوان روز زیارت مخصوص علی ابن موسی الرضا(ع) نامگذاری و فضیلت‌های زیادی برای آن بیان شده که از زبان معصومین(ع) است. البته بنا بر روایتی احتمال داده شده که روز شهادت آن حضرت نیز امروز باشد اما به هر حال روزهای بیست و سوم، بیست و چهارم و بیست‌وپنجم ذی‌القعده به این مناسبت اختصاص داده شده است. حتی برخی از اهل نظر فرموده‌اند که این ایام که با عنوان زیارت خاص امام رضا(ع) نامگذاری شده به این جهت است که اگر در این روز زمین از خانه کعبه پهن شده و جهان به وجود آمده با ورود حضرت به خراسان، علم آل محمد نیز از مدینه به سوی اماکن دیگر پخش و توزیع شده است. برخی اهل نظر نیز اینگونه برداشت لطیفانه کرده‌اند و ممکن است مستند روایی هم نداشته باشد و شاید اینکه امروز اختصاص به زیارت امام رضا(ع) پیدا کرده به این علت باشد.
وی در پاسخ به این سؤال که حضور افراد در این روز در جوار حرم امام رضا(ع) چه اهمیتی دارد؟ تأکید کرد: اساساً وقتی به نزد شخصی برای زیارت می‌رویم تأثیر بیشتری دارد تا اینکه با وی تلفنی صحبت کرده یا از وسایل ارتباط جمعی جدید، همانند تماس تصویری استفاده کنیم. واقعیت این است که آن حالت روحی و انرژی که از صحبت کردن در دیدار حضوری متصاعد می‌شود بسیار متفاوت است و کسی نمی‌تواند منکر آن شود، پس حضور در مکان‌های زیارتی نیز تأثیر معنوی خاصی دارد.
معاون پژوهشی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) ادامه داد: اگر برای کسی مقدور نباشد که در حرم امام رضا(ع) حضور داشته باشد که طبیعتاً برای همه مردم هم مقدور نیست، انسان می‌تواند از راه دور صلوات مخصوص امام رضا(ع) را بخواند یا زیارت مختص ائمه(ع) را به نیت زیارت آن امام معصوم بخواند که اینکار هم تأثیر و ثواب خود را خواهد داشت، گرچه انرژی آن مکان و حضور جسمانی و فیزیکی در آنجا، تأثیر بیشتری دارد و انسان از تأثیرات معنوی آن به میزان بیشتری برخوردار می‌شود.
حجت‌الاسلام پویا در پاسخ به این سؤال که چنین روزهایی بر چه اساس نامگذاری شده‌اند؟ گفت: فارغ از مستندات روایی و اسلامی باید گفت که الان شخصیت‌هایی در جهان داریم که در روز خاصی تولد یا وفات می‌کنند یا به مناسبتی نکوداشتی برای آنها گرفته می‌شود، بنابراین طبیعی است که آن روز در تاریخ ثبت می‌شود. این نگاه انسانی و مردمی است که عقلای عالَم نسبت به آن شخص دارند. اما در نگاه دینی که در روایات ما هم آمده و دعاهای مخصوصی نیز برای روزها وجود دارد، روزهایی به نام پیامبر(ع) و امامان نامگذاری شده است؛ بر این اساس روز شنبه به نام پیامبر اسلام(ص) و روزهای دیگر با نام سایر معصومین(ع) یا برخی روزهای آخر هفته به نام دو، سه یا چهار امام نامگذاری شده است.
وی درباره هدف از این نامگذاری‌ها اظهار کرد: هدف این است که انسان متوجه اولیاءالله شود و با دعای مختصر چند صفحه‌ای که می‌خواند متصل به آنان شده و با توسل به این بزرگان، در زیر سایه رحمت و عنایت الهی قرار بگیرد. همچنین باعث می‌شود همانگونه که در همه عالَم برای بزرگان و نیکان نکوداشت گرفته می‌شود ما هم به یاد آنها باشیم.