نگاهی به کلیسای کاتولیک آشوری کلدانی اندیمشک

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، شهرستان اندیمشک در شمال استان خوزستان یکی از خوش آب و هوا ترین شهرهای این استان می باشد. شهرستان اندیمشک در جنوب رشته کوه زاگرس واقع شده است و تمام آب های سطحی و دامنه زاگرس به این شهر سرازیر می شود. اندیمشک به دلیل دسترسی به سرچشمه های آب شیرین زاگرس، یکی از گوارا ترین و بهترین آب های آشامیدنی کشور را دارا می باشد. با آغاز برنامه های توسعه و مدرنیته ایران در دهه ۱۳۳۰ و توسعه اراضی کشاورزی در استان و جنوب کشور جهت تولید غذا در ایران، و جلوگیری وقوع سیلاب ها، سد های متعددی در اندیمشک احداث گردیده است. دو سد عظیم کرخه و دز در این شهرستان ساخته شده اند. احداث سد عظیم بتونی دز در اندیمشک توسط ایتالیایی ها در سال ۱۳۳۸ خورشیدی آغاز و در سال ۱۳۴۱ خورشیدی پایان یافت که در زمان خود ششمین سد عظیم جهان تلقی می شد. همزمان با شروع پروژه احداث سد دز و از طرف دیگر آغاز احداث پروژه احداث خط آهن تهران – جنوب که از اندیمشک عبور می نماید، و دعوت و استقرار ایتالیایی ها و دیگر شرکت های خارجی در منطقه، نیاز به احداث کلیسا برای اجرای فرایض دینی و مذهبی کارکنان مسیحی این شرکت های خارجی گردید. لذا دو کلیسا، یکی در کنار سد دز و دیگری در مرکز شهر اندیمشک با معماری اروپایی “مینی مال” دهه ۱۹۶۰ میلادی بنا گردید. این کلیسا یکی از نمونه های نادر معماری مینی مال در کشور بود. کلیسای در مرکز شهر با مساحت تقریبا ۹۳۳ متر به آدرس فعلی نبش خیابان انقلاب و صفر احمدی در منطقه ۱ و بخش ۴ شهرداری اندیمشک، توسط خانواده های آشوری و ارمنی و خانواده پرسنل شرکت های خارجی مورد استفاده بیشتری قرار می گرفت که برای آن آب انبار ذخیره نیز در نظر گرفته شده بود. با پایان عملیات احداث سد دز و مهاجرت آشوری ها و ارامنه به استان خوزستان و شهرستان اندیمشک، کلیسا مورد استفاده عموم مسیحیان ساکن در اندیمشک و استان قرار می گرفت. کلیسای اندیمشک تا سال ۱۳۸۲ شمسی فاقد سند رسمی مالکیت بود تا اینکه خلیفه گری کاتولیک آشوری کلدانی تهران به شماره ثبتی ۲۵۸۲۸/۹ در همان سال ۱۳۸۲ اقدام نمود.

بنا به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی اندیمشک به تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۸۵ خبر تخریب این کلیسا منتشر گردید و اشاره شده است که: فرماندار شهر اندیمشک پس از حضور در محل، بی توجهی سازمان میراث فرهنگی و انجمن کاتولیک ها را مهمترین دلیل این اتفاق در پاسخ به اعتراض اهالی عنوان کرد.

بنابر خبر درج شده در روزنامه سرمایه شماره ۶۵۹ به تاریخ پنجشنبه چهارم بهمن ۱۳۸۶ شمسی، این بنا توسط شخصی با نام “مسعود رضایی میرقائد” با قیمت ۱۶۰ میلیون تومان از خلیفه گری کاتولیک آشوری کلدانی خریداری شده است. همچنین در شماره ۶۵۹ روزنامه سرمایه به نقل از صادق محمدی رییس وقت اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان ذکر شده است: علاوه بر کلیسای کاتولیک آشوری اندیمشک دو کلیسای دیگر نیز در مسجد سلیمان و چند کلیسا نیز در استان فارس فروخته شده است. محمدی معتقد است: علت فروش این کلیساها به دلیل جمعیت کم آشوریان در این منطقه است. کلیساهای مسجد سلیمان نیز به مالک کلیسای اندیمشک فروخته شده است و به احتمال زیاد به جای این کلیساها، آپارتمان یا مجتمع تجاری ساخته خواهد شد.

پس از تخریب بنا جعفر آقایی، شهردار وقت اندیمشک در گفتگو با خبرگزاری میراث گفته است: خلیفه‌گری کاتولیک‌ها پیش از فروش این کلیسا به مالک خصوصی، از سازمان میراث فرهنگی در خواست کرده بود در صورت دارا بودن ارزش تاریخی کلیسای کاتولیک آشوری کلدانی را از خلیفه‌گری بخرد اما سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در این مورد هیچ اقدامی به عمل نیاورد.» وی فروش این کلیسا توسط کاتولیک‌ها در چارچوب قانون عنوان کرد و به میراث خبر گفت: «کاتولیک‌ها پس از اینکه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از پیشنهاد آن‌ها استقبال نکرد، اقدام به فروش آن به یک مالک خصوصی کرده‌اند.

پیش از تخریب کلیسای کاتولیک آشوری کلدانی اندیمشک، مردم این شهر بسیار سعی نمودند تا از تخریب این بنا ۶۰ ساله در شهر جلوگیری گردد و در شهر اعتراضاتی نیز انجام گرفت اما عدم ثبت ملی این بنا، علت اصلی فروش و تخریب آن توسط فعالان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اشاره می شود.