دونمه؛ فرقه ای در میانه یهودیت و اسلام

به گزارش خبرنگار ردنا (ادیان نیوز)، یهود اولین و کهن ترین آیین ابراهیمی به شمار می رود و از معدود ادیانی است که نویسندگان و پژوهشگران بی شماری را به عرصه تحقیق و نگارش کشانده است.

دین یهود، مانند دیگر ادیان، فرقه و انشعابات متعددی دارد که چه بسا برخی از این فرقه ها یکدیگر را به الحاد و کفر نیز متهم سازند. امروزه توطئه یهود رژیم صهیونیستی بر علیه مسلمانان بر همگان آشکار است و حتی نقطه نظر و دیدگاه این فرقه نسبت به پیروان دیگر ادیان بر کسی پوشیده نیست.

یهودیان همواره خود را قوم برگزیده خدا بر روی زمین دانسته و آینده بشریت را نیز از آن خود می دانند و تلاش بی وقفه خود را برای تحقق چنین آرمانی متمرکز ساختند. فعالیت های حساب شده و تحرکات آنان، همه و همه در همین راستا قرار دارند. جا دارد مسلمانان تلاش بی وقفه ای برای شناخت هرچه بیشتر فرقه های این دین و جستجو در اصول و مبانی این فرقه ها داشته باشند.

دونمه یکی از فرقه های دین یهود است که شاید برخی حتی نام آن را نشنیده باشند، چه رسد به آشنایی با اصول و مبانی و آداب و رسوم این فرقه. شاخصه اصلی این فرقه باطنی بودن آن است، به این ترتیب که پیروان آن در ظاهر مسلمان اما در باطن بر دین یهودند و همین ویژگی ضرورت بحث و تحقیق درباره این فرقه را دوچندان می کند.

فرقه دونمه یکی از فرقه های نیازمند بحث و تحقیق است و آنچه به آن اهمیت ویژه می دهد باطنی بودن آن فرقه و تأسیسش در حدود چهار قرن پیش به دست حاخامی یهودی به نام شبتای صبی است. دوی در ابتدا ادعای منجی بودن داشت اما بنا به دلایلی به پذیرش اسلام تظاهر کرد. همین امر سبب شد تا بسیاری از پیروان وی در ظاهر به دین اسلام درآیند به عبارت دیگر پیروان این فرقه در ظاهر مسلمان و در باطن غیر مسلمانند.

امروزه پیروان این فرقه در کشور ترکیه حضور نمایانی دارند و بدون مبالغه می توان گفت که این فرقه نقش مؤثری در حوادث مهم قرن اخیر(بیستم میلادی) در این کشور ایفا کرده است. هر چند این فرقه در جامعه اسلامی امروز حضور دارد کمتر کسی نامش را شنیده است چه رسد به شناخت عقاید و آیین های آن.

کتاب «دونمه؛ فرقه ای در میانه ی یهودیت و اسلام» در زمینه این فرقه به قلم جعفر هادی حسن و ترجمه زهرا مهرجویی به رشته تحریر در آمده است.

این کتاب از دو فصل شبتای صبی، بنیانگذار فرقه دونمه و فرقه دونمه تشکیل شده که شبتای صبی کیست، شبتای خاورمیانه، ادعای نجات بخشی، پادشاهی شبتای، شایعاتی درباره پیدا شدن قبایل گمشده، بنی اسرائیل و الیاس نبی، تظاهر شبتای به اسلام، تبعید شبتای به آلبانی و مرگ وی، معجزات منسوب به شبتای از مباحثی است که در فصل اول این کتاب مطرح شده است.

مباحثی در زمینه فرقه دونمه، اصول عقاید دونمه، تعالیم و آیین های مذهبی اجتماعی، انشعابات فرقه، اعیاد و مناسبات، دونمه از یهود تا اسلام و دونمه هپس از فروپاشی عثمانی در فصل دوم این کتاب ذکر شده است.

نویسنده این کتاب دارای مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد از دانشگاه بغداد است و همچنین در بخش زبان های سامی(عبری، آرامی، سریانی و فینیقی)دیپلم افتخار و در زبان های عبری و معارف یهود مدرک کارشناسی ارشد و دکتری را از دانشگاه منچستر گرفته است.

وی در دانشگاه های متعددی از جمله دانشگاه بصره، دانشگاه ملک عبدالعزیز، دانشگاه مک گیل کانادا، دانشگاه سالفورد و منچستر بریتانیا و دانشکده علوم انسانیی لندن تدریس کرد.

۱۰ سال سرپرستی مرکز آموزش زبان عربی لندن را عهده دار بود. وی همچنین برای تدوین مدخل زبان عبری و موضوعات پیرامون آن در دایره المعارف اسلامی(ترکیه) انتخاب شد.

بیشتر کتاب های منتشر شده یا در دست انتشر دکتر جعفر هادی حسن به مقوله دین یهود و یهودیان اختصاص دارد. وی مقالات بسیاری در فصل نامه ها و مجلات و روزنامه های عربی و انگلیسی زبان به چاپ رسانده و چند مقاله در یکی از دایره المعارف های اسلامی به نگارش درآورده است.