هوش معنوی؛ پل بین معنویت و گردشگری
دین و گردشگری(3)؛
آیا زیارت همان گردشگری است؟ تقلیل زیارت به نوعی از گردشگری از اساس کار درستی است؟ آیا گردشگریِ مذهبی، امتدادِ زیارت در سنت‌های گوناگون ادیان است و یا این دو گونه از سفر، از اساس جوهره متفاوتی دارند؟ نسبت بین گردشگری و معنویت چیست؟ مراد از گردشگری معنوی چیست؟ پرسش‌های بیان شده، محورهای اصلی سومین نشست مدرسه تابستانه دین و گردشگری بود.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، سومین نشست مدرسه تابستانه دین و گردشگری، نگاهی نو با موضوع «گردشگری با رویکرد معنوی» سوم شهریور ماه با حضور دکتر محمدحسین ایمانی‌خوشخو در دانشکده ادیان در دانشگاه ادیان و مذاهب قم برگزار شد.
ایمانی‌خوشخو در این نشست از مفهوم سفر و توریسم و انگیزه‌های آن گفت و در تعریف از ماهیت سفر گفت: آدمی به دنبال یافتن پاسخ برای چرایی‌ها آمده است. این‌که از کجا آمده و به کجا خواهد رفت و مقصد غایی چیست، کار آدمی در سراسر حیاتش است. در گردشگری انسان، به دنبال یافتن این پاسخ‌ها است. در ادامه وی از ساحت دوگانه مادی- معنوی انسان گفت و مطالبی را پیرامون انسان از منظر روان‌شناسی، فلسفه و ادیان بیان کرد.
به گمان وی صرف نظر از این‌که انگیزه‌های دیگری در سفر همچون کسب تجربه جدید و تعامل با افراد مختلف وجود دارد، معنابخشی به زندگی یکی از اصلی‌ترین انگیزه‌های انسان معاصر است.
رئیس پارک علوم، فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی بیان کرد: در سال‌های اخیر به دنبال برقراری ارتباط با ریشه‌ای قوی بین معنویت و گردشگری هستیم. رویکرد معنوی، یکی از مهم‌ترین رویکردهای نو در حوزه گردشگری است. این رویکرد دارای شاخه‌های بسیاری است و یکی از آن شاخه‌ها ادراک معنوی گردشگری از سفر است. به بیان دیگر نقطه اتصال بین معنویت و توریسم، هوش معنوی است.
وی افزود: مراد از گردشگری معنوی، گردشگری مذهبی نیست. هر چند هر گاه سخن از گردشگری معنوی می‌شود، معمولا ذهن‌ها سراغ گردشگری مذهبی می‌رود. اما ما به دنبال بررسی این فرضیه هستیم که همه گونه‌های گردشگری به لحاظ معنا دارای نتایج ارزشمندی است. به عقیده ما همه پدیده‌ها صورت و معنایی دارند و گردشگری صورتی است که همه با آن آشنایی داریم، اما این معنا و باطن آن است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
ایمانی‌خوشخو ابراز کرد: گردشگری معنوی در تصور رایج، یک گونه از انواع گردشگری است. اما از نظر من همه انواع گردشگری می‌توانند معنوی تلقی شوند. زیرا سفر و گردشگری به خودی خود مقوله‌ای معنوی است. توریسم جدید به دنبال برآوردن نیازهای والاتری است. تجربیات معنوی قابل کنترل و اندازه‌گیری نیستند. تجربیات معنوی قابل کنترل و اندازه‌گیری نیستند.
سخنران مدرسه تابستانه دین و گردشگری تصریح کرد: با تکیه بر مفاهیم علمی و دینی‌مان در حوزه گردشگری می‌توانیم بگوییم معنی و مفهوم گردشگری معنوی چیست و این نکته که گردشگر به دنبال آرامش روح است را نباید از نظر دور کرد.
ایمانی‌خوشخو در پایان ابراز کرد: امیدواریم دانشگاه ادیان و مذاهب(قم) با ظرفیت ویژه‌ای که در بحث‌های دانشگاهی ادیان و عرفان دارد، بتواند در فضای راه‌اندازی بحث‌های میان‌رشته‌ای دین و گردشگری به خوبی عمل کند. این مدرسه آغاز خوبی برای طرح این موضوع است.
گفتنی است، دکتر ایمانی‌خوشخو هم اکنون ریاست پارک علوم، فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی را زیر نظر جهاد دانشگاهی بر عهده دارد. او که مدرس رشته گردشگری مذهبی است، تا چندی پیش در سمت رئیس دانشکده علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ نقش داشت. مدرک تحصیلی او، دکتری اقتصاد گردشگری از دانشگاه منچستر انگلستان است و چند سالی است در زمینه گردشگری و معنویت فعالیت می‌کند.
یادآور می شود، از دیگر برنامه‌های در حال اجرای شهریور ماه سمپوزیوم یک‌صد سال گردشگری در ایران است که دکتر ایمانی‌خوشخو ریاست آن را عهده‌دار است.