تشریح اقدامات وحدتگرای مجمع تقریب/اختلافات را به ادب اختلاف و اخلاق اسلامی تبدیل کنیم/حیات کشورهای استعمارگر در تفرقه بین مسلمانان است

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، سی و سومین نشست تحلیلی – تخصصی خبرگزاری تقریب با موضوع کنفرانس وحدت و با حضور «حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبدالکریم بی آزار شیرازی» عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی برگزار شد که مشروح آن در ادامه می آید:

حجت الاسلام بی آزار شیرازی در ابتدای نشست اظهار داشت: معمولا برای خیلی ها این سوال وجود دارد که دستاورد مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در خلال این ۳۰ سال گذشته چیست و آیا تاکنون توانسته اقدامی را در زمینه وحدت مسلمانان انجام دهد و یا مشکلی را حل کند؟

وی افزود: زمانی که مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تاسیس شد، کلمه تقریب برای بسیاری از مردم ناشناخته بود، البته در ظاهر کلمه وحدت و تقریب را به زبان می‌آوردند اما برای مردم یک کلمه نامفهومی به حساب می‌آمد بنابراین مستلزم این بود که زمینه هایی فراهم شود تا مردم بدانند هدف از تقریب چیست لذا نفس آشنایی با مذاهب اسلامی کار بسیار مهمی به حساب می آمد.

حجت الاسلام بی‌آزار شیرازی در همین خصوص ادامه داد: اغلب مسلمانان متاسفانه نظر خودشان را برحق و نظر دیگران را باطل می‌دانستند در واقع گمان می‌کردند در فرقه و مذهب حق کاملا با خودشان است و تمامی باطل از آن طرف مقابل است و به حدی از هم دور بودند که به خودشان اجازه نمی‌دادند که با یکدیگر به گفت و گو بپردازند و نسبت بهم بدگویی می‌کردند.

عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اضافه کرد: بدگویی هایی در ذهنشان نقش بسته بود؛ برای مثال به ذهن اهل سنت تداعی کرده بودند که شیعیان یک قرآن دیگری دارند، حج‌شان کربلا و نجف است، مهرنمازشان بتشان است و خدایشان حضرت علی(ع) است و بسیاری از این تفاسیر… لذا طبیعی است که اهل سنت می‌گفتند که این‌ها مسلمان نیستند و نباید به آنها نزدیک شد.

وی تصریح کرد: مسئله تفرقه میان شیعه و سنی از دوران صفویه
منظور از تقریب این نیست که مذاهب مختلف اسلامی دست از افکار، عقاید، فقه و اصول خود بردارند
و عثمانی وجود داشت این دو گروه جدای از اینکه با یکدیگر بر سر قدرت میجنگیدند از سوی دیگر صفویان اهل سنت را سب و لعن میکردند و عثمانی ها هم متقابلا شیعه را در همه جا تکفیر می‌کردند.

حجت الاسلام بی آزار شیرازی اذعان داشت: برای یکدستگی میان مسلمانان ابتدا نیاز است زمینه ای فراهم شود که مسلمانان به یکدیگر نزدیک شوند و مشکلات یکدیگر را حل کنند و باید بدانیم که این کار آسانی نبوده است اما با تاسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی این امر تسهیل شد؛ تا جایی که در حال حاضر مسئله تقریب برای مردم معنا و مفهوم پیدا کرده است و متوجه شدند که منظور از تقریب این نیست که مذاهب مختلف اسلامی دست از افکار، عقاید، فقه و اصول خود بردارند و تابع مذهب یکدیگر شوند یا اینکه مذاهب در هم ادغام شوند.

وی ادامه داد: تنها مسئله‌ای که از سوی علما، مراجع و مقام معظم رهبری در زمینه تقریب بیان شد این بود که به مقدسات دیگر مذاهب توهین نکنید البته باید گفت که این دستور قرآن کریم است؛قرآن میفرمایند حتی به خدایان کفار هم بدگویی نکنید که آنها هم بخواهند به خدای شما توهین کنند؛ بنابراین این مسئله جا افتاده است و مسلمانان موظفند که احترام دیگران را حفظ کنند.

حجت الاسلام بی آزار شیرازی با بیان اینکه هم در میان شیعیان افراد تندرو و هم در میان اهل سنت افراد تکفیری و متعصب وجود دارد، اظهار داشت: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی موفق شد که نشان دهد حساب این افراد از مابقی مسلمانان جدا است و باید بدانیم که در هر قوم و قبلیه‌ای انسان تندرو وجود دارد اما این چنین نیست که از ما باشند همانند تکفیری ها و خوارج که حسابشان از سایر مسلمانان جدا است.

عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اذعان داشت: مسئله دیگری که مجمع تقریب در آن موفق بود، نشان دادن این بود که از قرن دوازدهم و سیزدهم فقهای شیعی یک نهضت اصول گرایی داشتند یعنی از اخباری‌گری به اصول‌گرایی روی آوردند و در نتیجه این یک گام بزرگی در راه تقریب به وجود آمد.

وی در همین خصوص ادامه داد: اخباری ها در اصل اجتهاد را قبول نداشتند و بسیاری از روایات ضعیف را می‌پذیرفتند و بیشتر
مجمع تقریب موفق شد که نشان دهد حساب افراد تندرو از مابقی مسلمانان جدا است
برپایه روایت استدلال می‌کردند، در مورد قرآن هم به دلیل اینکه در ذیل آن روایتی آورده شده است آن را قبول داشتند در غیر این صورت آنها به قرآن فقط به جهت اینکه برای قرائت است اعتقاد داشتند.

حجت الاسلام بی آزار شیرازی ابراز کرد: در میان اهل سنت اگر تا قبل از انقلاب اسلامی در مورد فتح باب اجتهاد بحث می‌شد فورا موضع می‌گرفتند اما از بعد از انقلاب اسلامی تاکنون روز به روز بر رویکرد اجتهادی آنها افزوده شد؛ در حال حاضر در جهان اسلام بسیاری از افراد هستند که خودشان اجتهاد می‌کنند و از مجتهد حی پیروی می‌کنند در صورتی که در گذشته به هیچ عنوان این اقدامات عملی نبوده است.

عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با بیان اینکه امروز در بسیاری از دانشگاه ها دفاتر تقریب برای معرفی اشتراکات مسلمانان باز شده است، اظهار کرد: مسلمانان کم کم دارند متوجه می‌شوند که در اصول اعتقادی ما از هیچکس تقلید نمی‌کنیم چون مسائل اعتقادی یعنی توحید، نبوت و معاد آنقدر واضح در قرآن بیان شده است که نیازی به اجتهاد ندارد و در اول رساله های عملی هم بر این نکته تاکید شده است.

وی ادامه داد: در خصوص مسائل اخلاقی مسلمانان از کسی تقلید نمی‌کنند باید گفت مسلمانان از ائمه اطهار (ع) و پیامبر عظیم الشان اسلام(ص) الگو می‌گیرند اما تقلید نمی‌کنند همچنین در مسائل شرعی و عملی هم مسلمانان در آن بخشی که اصولی و ضروری است هم تقلید نمیکنند چراکه بالاتفاق همه فقهای مذاهب اسلامی در برابر نص صحیح اجتهاد نمی‌کنند.

حجت الاسلام بی آزار شیرازی اضافه کرد: تقلید بیشتر در مسائل فرعی و جزئی وجود دارد که فقها و مجتهدین احکام را از روی قرآن و سنت استنباط می کنند و اسلام هم اجازه داده است تا اجتهاد کنند؛ بنابراین مسلمانان اختلافی با یکدیگر ندارند چراکه ما در مسائل اعتقادی، در مسائل عبادی و فقهی و در اصول و ضروریات باهم یکی هستیم یعنی همه مسلمانان نمازشان به یک صورت است، با تکبیر شروع می‌شود و با سلام پایان می‌یابد در حج، روزه، زکات، و… هم همینطور است و اختلافاتمان جزئی است.

عضو شورای عالی مجمع جهانی
مسلمانان از ائمه اطهار (ع) و پیامبر عظیم الشان اسلام(ص) الگو می‌گیرند اما تقلید نمی‌کنند
تقریب مذاهب اسلامی با اشاره به اینکه مسئله وحدت و تقریب همواره در طول تاریخ وجود داشته است و مهم تبیین و نوع بیان آن است، اظهار کرد: ما در جمهوری اسلامی ایران هیچگاه جنگ میان شیعیان و اهل سنت را نداشتیم و اگر مجمع تقریب نبود مانند کشورهای دیگر جنگ بین شیعه و سنی بیداد می‌کرد؛ از سوی دیگر ما سمینار‌های فراوانی در زمینه تقریب داشته ایم که این مسائل در کشور ما به خوبی تفهیم شده است.

حجت الاسلام بی آزار شیرازی تصریح کرد: امروز تقریب در کشور ما تا جایی پیش رفته است که در دانشگاه ادیان قم رشته تقریب در دوره دکتری ایجاد شده است و دروس فقه مقارن و فقه مذاهب در آن تدریس می‌شود؛ بعد از انقلاب اسلامی شرکت شیعیان در نماز‌های جماعت اهل سنت روز به روز بیشتر شده است و اینها از جمله اقداماتی است که مجمع جهانی تقریب انجام داده است.

وی ادامه داد: یکسری مسائل مربوط به سیاست جهانی است؛ باید بدانیم که حیات کشورهای استعمارگر در تفرقه است و هدفشان این است که شبانه روز فتنه انگیزی کنند و تفرقه ایجاد کنند؛ بنابراین این مسائل برعهده سیاستمداران است که مشکلات را حل کنند و ربطی به مجمع جهانی تقریب ندارد؛ در این برهه ما بایستی هوشیار باشیم که این تهدید ها را تبدیل به فرصت کنیم.

عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تصریح کرد: برخی از افراد هستند که انتظار دارند هیچ اختلافی وجود نداشته باشد و هیچ کار تفرقه انگیزی در جهان به وقوع نپیوندد در صورتی که این چنین نیست اگر خداوند متعال میخواست همه مردم را یکی می‌آفرید اما اینگونه نیست؛ ما باید این اختلافات را به ادب اختلاف و اخلاق اسلامی تبدیل کنیم به یک اختلاف رحمانی و یک اختلافی که وسیله ترقی و تعالی باشد؛ نگذاریم که این اختلاف تبدیل به اختلاف شیطانی شود به طوریکه مسلمانان دائما در جدال و جنگ و خونریزی باشند.

حجت الاسلام بی آزار شیرازی تصریح کرد: اسلام برای وحدت و صلح آمده است و باید بدانیم که این جنگ و جدال ها برای روحیه شیطانی است، حضرت امیر (ع) میفرمایند شما همه باهم برادرید تفرقه در میان شما ایجاد شده است و علت آن خبث باطن افراد است؛ لذا اسلام
مسئله وحدت و تقریب همواره در طول تاریخ وجود داشته است و مهم تبیین و نوع بیان آن است
آمده است برای اینکه ما را تهذیب کند و روحیه شیطانی ما را ضعیف و روحیه رحمانی ما را افزایش دهد.

عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تصریح کرد: امام خمینی(ره) همواره بیان می‌کردند که وحدت از رحمان است و تفرقه از شیطان و همین مسئله کافی است که ما بدانیم که مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی چه نقش بسیار مهمی در این زمینه داشته است.

وی در ادامه نشست به ذکر خاطره ای از مرحوم آیت الله محمدعلی تسخیری رئیس سابق شورای عالی مجمع تقریب پرداخت و گفت: مرحوم آیت الله تسخیری به جهت اینکه از شاگردان برجسته آیت الله شهید سید محمد باقر صدر بودند یکی از طلایه داران تقریب در زمان معاصر به حساب می‌آمدند.

وی افزود: آیت الله تسخیری زمانی که به ایران آمدند با فضای انقلاب اسلامی مواجه شدند در این راستا به تقریب مذاهب و وحدت اسلامی ورود پیدا کردند، ابتدا در سازمان تبلیغات اسلامی سمینارهایی در این زمینه برگزار می‌کردند و زمانی که مقام معظم رهبری خواستند مجمع تقریب را دایر کنند نامه‌ای شفاهی توسط آیت الله تسخیری به آیت الله قمی فرستادند.

حجت الاسلام بی آزار شیرازی اضافه کرد: علامه قمی در پاسخ نامه مقام معظم رهبری، نامه بسیار محترمانه ای را فرستادند که اگر یک نفر بیاید حاضرم تمام تجربیات خود را در اختیارش قرار دهم در آن جلسه آیت الله خسرو‌شاهی به عنوان نماینده مقام معظم رهبری به دیدار آیت الله قمی به پاریس رفتند و در جلساتی تجربیات دارالتقریب مصر را در اختیار ایشان قرار دادند و این تجربیات به ایران رسید و حتی اسم مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی را هم مرحوم آیت الله قمی پیشنهاد دادند و در نهایت مجمع تقریب مذاهب اسلامی با همت آیت الله تسخیری تاسیس شد و بنا به نظر مقام معظم رهبری آیت الله واعظ زاده خراسانی دبیرکل مجمع تقریب شدند و سالها دبیرکلی را به عهده داشتند؛ تا زمانی که از دنیا رفتند.

پس از ایشان آیت الله تسخیری بنا به فرمان مقام معظم رهبری دبیرکل مجمع تقریب شدند و ایشان به خاطر تسلطی که به زبان عربی و همچنین ادبیات عرب داشتند و به دلیل سفرهایی که به کشورهای گوناگون داشتند نقش
مرحوم آیت الله تسخیری به جهت اینکه از شاگردان برجسته آیت الله شهید سید محمد باقر صدر بودند یکی از طلایه داران تقریب در زمان معاصر به حساب می‌آمدند.

بسیار مهمی در زدودن اتهامهایی که به مسلمانان می‌شد ایفا کردند؛ بنابراین این مسئله باعث شد که افراد بسیاری جذب آیت الله تسخیری بشوند و همیشه صحبتها و سخنرانی های ایشان را به خصوص در مجمع فقهی جده با دل و جان گوش می کردند.

عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اذعان داشت: آیت الله تسخیری چند سفر هم به مصر داشتند و مجددا دارالتقریب مصر را پس از آنکه تمام اعضای آن از دنیا رفته بودند و متوقف شده بود، احیا کردند.

وی ادامه داد: آیت الله تسخیری در یکی از سفرهایشان به قاهره، ملاقاتی با شیخ الازهر به نام جاد الحق داشتند و گفته بودند که علامه قمی به مصر آمد و با آن سیاست و درایتی که داشت فتوایی از ما گرفت و چیزی به ما نداد (یعنی فتوای تاریخی شیخ محمود شلتوت را از ما گرفت مبنی بر اینکه تمام مسلمانان جهان میتوانند از فقه شیعه پیروی کنند اما متقابلا او هیچ فتوایی مبنی بر اینکه شیعیان هم میتوانند از فقهای اهل سنت استفاده کنند در اختیار ما قرار نداد) آیت الله تسخیری به ایشان جواب دادند که اینگونه نیست که شما فکر می‌کنید فقها و مراجع ماهم فتواهایی را در این زمینه دارند که شما آنها را ندیده اید، جادالحق هم در جواب به مرحوم آیت الله تسخیری گفته بود پس شما برای ما این مطالب را ارسال کنید چراکه در فتوایی که از این به بعد صادر میکنیم و کارهایی که انجام میدهم تاثیر فراوان خواهد داشت.

وی ادامه داد: آیت الله تسخیری زمانی که از قاهره برگشتند به من گفتند که شما این فتاوی و نکاتی را که علما و بزرگان مراجع ما در دست دارند جمع آوری کنید تا برای جاد الحق بفرستیم؛ یکی از آن فتاوی، فتوای امام خمینی (ره) است که به شیعیان واجب دانستند که در نماز اهل سنت مخصوصا در مکه و مدینه شرکت کنند و… که در نهایت ما جمیع این فتاوی را برای ایشان ارسال کردیم.

حجت السلام بی‌آزار شیرازی در پایان گفت: من در خلال تمام سالهایی که در کنار مرحوم آیت الله تسخیری بوده ام جز اخلاص، ادب و متانت چیزی از ایشان ندیده‌ام و ایشان در هرکجا که میرفتند خیلی خوب با ادب اختلاف صحبت می‌کردند و طوری بود که همه علمای جهان اسلام نسبت به ایشان نظر مثبت و حتی حرف شنوی داشتند و از گفته های ایشان بهره می‌جستند.