بستر لازم برای فعالیت هنرمندان عرصه کودک فراهم نیست

ردنا (ادیان نیوز) – «فرشید قلی‌پور»، نویسنده و کارگردان ایرانی به مناسبت روز ملی کودک، در گفتگو با خبرنگار ادیان نیوز (ردنا) به چالش‌های حوزه تربیتی کودکان و رسالت اصحاب فرهنگ و هنر پرداخت و گفت: عدم درک دنیای کودکان مهمترین چالشی است که امروزه نسبت به دنیای کودکان وجود دارد.

وی افزود: بزرگترها بخاطر مشغله‌های زندگی نوین، مشکلات کار و معیشت و دشواری های زندگی، از دنیای کودکان فاصله گرفته اند، کودکی خودشان را فراموش کرده اند. اگر هم فراموش نکرده باشند وقت و حوصله کافی برای بازی با کودکان خود را ندارند. در حالی که شغل اصلی کودکان بازی کردن است.

قلی‌پور افزود: کودکان به یک عنصر مهم نیاز دارند وآن کودکی کردن است. ابزار کارشان اسباب بازی‌هایشان است، ولی بزرگ‌ترها حوصله این کارها را ندارند ،حتی از کودکان توقع دارند که آنها والدین خود را درک کنند و خستگی و تلاششان برای زندگی را بفهمند، در حالی که کودک به بازی احتیاج دارد، آنها این انرژی کودکی را با بازی کردن تخلیه می کنند، درحالی که اگر با بازی مخالفت شود یا جلوی آن گرفته شود، این برای کودک  سرخوردگی می آورد.

فضای نشاط را از کودکان نگیریم

نویسنده و کارگردان ایرانی اظهار کرد: بزرگترین اشتباه ما والدین ،گرفتن فضای پر شور ونشاط و گرفتن کودکی‌شان است. در این گونه محیط‌ها ،هر چه کودک جلوتر برود شرایط برایش سخت‌تر می شود. بعد که وارد دنیای نوجوانی شود، خواسته‌ها و انتظاراتش تغییر کرده و با چالش های بزرگتری روبرو می شود؛ بنابراین شخصیتی که از یک فرزند شکل خواهد گرفت که انتظار می رود در بزرگسالی تاثیرگذار باشد، خیلی وقت ها متاسفانه بخاطر سهل انگاری هایی که بزرگ‌ترها در محیط کودکی انجام می‌دهند، آن شخصیت‌پردازی سمت و سوی  دیگری پیدا می کند.

وی افزود: کودک بعد از شناخت خانواده و پدر و مادر ،کم کم با محیط های دیگر و جامعه‌های بزرگ‌تر از خانه، محله،مدرسه، جامعه غیره مواجه می شود که ممکن است هر کدام، هنجار ها و ناهنجاری های خاص خودشان را داشته باشند. خب کودک کجا باید این هنجارها و ناهنجاری را بشناسد؟ اگر سرخوردگی کودک بخاطر عدم تخلیه انرژی کودکی، برطرف نشود ممکن است این سرخوردگی بعدها به شکل دیگری خود را بروز دهد که اصلا مناسب نخواهد بود.

تکنولوژی در دست کودکان امروز

این فعال حوزه کودک افزود: کودکان امروز کودکان بسیار باهوشی‌اند ،آنها کار با ابزار تکنولوژی را به خوبی بلدند، در حالی که در زمان کودکی ما هیجان انگیز ترین ابزار تکنولوژی کنترل تلویزیون بود که تنها می توانستیم فقط صدای تلویزیون را کم و زیاد کنیم. ولی الان بخصوص با آمدن کرونا ، که در آن کودکان ناچار شدند از طریق فضای مجازی درس بخوانند و گروه همسالان داشته باشند، به خوبی یاد گرفتند تعاملات مجازی داشته باشند. آنها یاد گرفتند انرژی نیاز به تعامل با همسالان را در فضای مجازی  تخلیه کنند.

نیازهای اقتصادی خانواده و تربیت کودک

قلی‌پور با اشاره به نیاز خانواده‌ها به فعالیت اقتصادی بیشتر برای تامین معاش در زمان کنونی گفت: بچه ها در اندیشه و افکارشان نیازمند کسانی هستند که همسو وهمراهشان باشد. بچه ها متوجه خستگی بعد از کار والدینشان هستند، ولی اگر توجهی که لازم هست به موقع و در زمان درستش به کودک داده شود، و کودک با همه نیازها وانگیزه هایش دیده شود، این دیدن را درک می کند. این توجه و وقت گذاشتن برای پیشرفت شخصیتی کودک و مرتفع شدن خلاهای روحی او موثر است. خستگی والدین مسوولیتی را که در قبال توجه و تربیت کودک به عهده دارند، نقض نمی‌کند و رفع کننده آن نیست. اگر والدین به این درک و این باور برسند که به هر کاری در زمان خودش برسند،کودک مرحله کودکی را با آرامش بیشتری سپری خواهد کرد.

تصمیم‌گیری برای کودکان بدون حضور متخصصان

این هنرمند فعال در حوزه کودکان و نوجوانان تصریح کرد: متاسفانه مشکلی که درباره تصمیم گیری ها و سیاستگذاری های پیرامون حوزه کودک و نوجوان وجود دارد این است که اهل این حرفه نادیده گرفته می شوند. غالبا صاحب نظران این عرصه از تولیدکنندگان محتوا، روانشناسی، جامعه شناسی تا فعالان عرصه هنر در این زمینه عموما نادیده گرفته می شوند و به یک معنا، گویی با متخصصین این حوزه مشورت نمی شود. درحالیکه کاربردی ترین نظرات در این موارد را همین فعالان عرصه کودک دارند. چون رابطه تنگاتنگی با کودک دارند و دارند در این عرصه کار می کنند، به لحاظ نیازسنجی روانی ،عاطفی، و شخصیتی کودک، کاملا این دنیای  پر از رمز و راز و درعین حال دنیای حساس و خطیر را درک می کنند.

بستر فعالیت برای هنرمندان عرصه کودک فراهم نیست

قلی‌پور درباره رسالت اهالی فرهنگ و هنر در جامعه امروز گفت: ماجرا اینجاست که چقدر بستر برای اصحاب فرهنگ و هنر فراهم هست که بتوانند اثر تولید بکنند؟ مهمترین عنصری که برای بچه ها وجود دارد قوه تخیل بچه آنهاست؛ یعنی باید به این نتیجه برسیم که کودک هرچه قوه تخیلش فعال تر باشد در آینده می تواند انسان موفق‌تری باشد.

وی افزود: در تمام تئوری های روانشناسی، در تمام پژوهش‌هایی که در حوزه روانشناسی ذهنی انسانها وجود دارد، ریشه تمام رفتارهای خوب و بد را در کودکی می بینند. اگر فرد دچار اختلالی در بزرگسالی باشد می گویند شما در کودکی در چه محیطی بوده ای، خانواده ات چه شرایطی داشته اند و اگر آدم موفقی بشود می گویند این از کودکی شرایط برایش فراهم بوده و یا مورد پذیرش خانواده بوده است؛ پس همه چیز درباره آینده از همین کودکی اتفاق می افتد.

این هنرمند تصریح کرد: اهل فرهنگ و هنر به عنوان تولیدکننده ، وظیفه دارند از خلاقیت کودک استفاده کنند؛ مثلا کارتون ساده «باب اسفنجی» را تقریبا تمام کودکان آنرا تماشا می کنند. چون در کنار استفاده از تکنیک‌های بصری، قوه تخیل کودکان را به کار می گیرد. نمی توان کودک را متقاعد کرد که باب اسفنجی نبیند و کارتون ایرانی را که محتوام محکم و پربار دارد تماشا کنید.  زیرا بسته بندی این محتوا برای کودک جذاب است.

هنرمندان قوه تخیل کودکان را به کار گیرند

وی افزود: بزرگترین کاری که اهالی فرهنگ می توانند بکنند این است که روی قوه تخیل کودک کار کنند. قصه نویسی یا قصه خوانی پدر و مادر برای بچه ها بسیار تاثیر گذار خواهد بود؛ بخصوص که از خود بچه ها بخواهند در قصه خوانی و تعریف آن مشارکت کنند. این در آینده بازده خوبی خواهد داشت. در مدرسه معلمان صرفا به تدریس رئوس درس اکتفا نکنند. خانواده‌ها وقت بگذارند و با بچه ها کار کنند، گفتگو کنند.

قلی پور گفت: کودک نیاز دارد که ذهنش به چالش کشیده شود. نتیجه تدریس‌های یک طرفه که کودک در آن فقط شنونده باشد و آن هم یک شنونده منفعل چیزی می شود که ما در حال حاضر با آن روبروییم. بزرگترین کاری که من به عنوان یک فرهنگی یا یک سینماگر یا در عرصه تئاتر، شعر ، ادبیات و هنر می توانم انجام دهم به کارگیری ذهن کودک است. باید سمت و سوی برنامه های هنری به سمتی برود که خلاقیت ذهنی بچه ها را برانگیزد. باید از کودک سوال شود. با آنها گفتگو شود. بزرگترین دستاوردها در پس این گفتگوها به دست می آید.