تکامل زبان درست مانند تکامل بیولوژیکی است که با دقت فراوان و نسل به نسل اتفاق می افتد. بنابراین هیچ گونه نقطه ی بارز شکستی بین یک زبان و زبان دیگری که از دل آن برآمده نیست
ردنا (ادیان نیوز) – بدون شک توام با تکامل انسان، زبان های مناطق مختلف دنیا سیر تکاملی را طی کرده و به شکل امروزی خود رسیده اند. در واقع با تغییر هر نسل، زبان نیز دستخوش تغییر و تحول می شود.
برخی زبان ها شاخه های مختلفی به خود گرفته اند. برخی دیگر اما به کلی منسوخ شده اند. برخی نیز طی قرن ها تغییرات اندکی داشته و همچنان مورد استفاده مردم زیادی هستند.
امروزه در سراسر جهان، بیش از ۷۱۰۲ زبان زنده وجود دارد هر کدام از این زبانها ویژگی های خاص خود را دارند که ریشه آنها به فرهنگ منطقه و مردمی که به آن زبانها تکلم می کنند بازمی گردد. بنابراین نمی توان هیچ یک از آنها را بر دیگری برتری داد و به خاطر داشتن ویژگی های خاص آن را بهتر یا بدتر از سایر زبان ها دانست.
قدیمی ترین زبان های جهان
۱- عبری Hebrew
عبری نمونه ای جالب است چرا که این زبان از حدود سال های ۴۰۰ بعد از میلاد دیگر مورد استفاده ی روزمره قرار نگرفت، ولی در عوض به عنوان زبان عبادت یهودیان سراسر دنیا حفظ شد. هرچند با ظهور صهیونیسم در قرن ۱۹ ام و بیستم میلادی، زبان عبری وارد فرایند احیا شد تا بتواند به زبان رسمی اسرائیل تبدیل شود.
در حالیکه ورژن مدرن امروزی از ورژن کتاب مقدس متمایز است، آن دسته از افرادی که عبری زبان مادری شان است می توانند به طور کامل معنی متون عهد عتیق و خطوط به هم پیوسته ی آن را بفهمند. از آنجا که زبان مادری نخستین افرادی که زبان عبری مدرن را مورد استفاده قرار دادند، اغلب ییدیش Yiddish بوده، این زبان عبری مدرن به شکل های گوناگون از سایر زبان های یهودی نیز تاثیر پذیرفته است.
۲- تامیل Tamil
تامیل به عنوان زبان رسمی سری لانکا و سنگاپور که حدود ۷۸ میلیون نفر به آن صحبت می کنند، تنها زبان کلاسیکی است که از تمام فرایند حرکت به سمت دنیای مدرن جان سالم به در برده است. این زبان که جزئی از خانواده زبان دراویدی (مشتمل بر تعدادی از زبان های بومی جنوب و شرق هند) محسوب می شود، زبان رسمی ایالت تامیل نادو نیز می باشد. محققان کتیبه هایی به زبان تامیل پیدا کرده اند که تاریخ آنها به قرن سوم قبل از میلاد باز می گردد و نکته ی جالب اینجاست که این زبان از آن زمان تاکنون نیز مورد استفاده بوده است.
برخلاف سانسکریت (یکی دیگر از زبان های هندی باستانی) که حدود سال های ۶۰۰ قبل از میلاد از استفاده افتاده و به زبانی برای عبادت تبدیل شد، تامیل تا به امروز فرایند توسعه ی خود را ادامه داده و هم اکنون بیستمین زبان پر استفاده ی دنیا می باشد.
۳- لیتوانیایی Lithuanian
خانواده ی بیشتر زبان های اروپایی، هند و اروپایی است، اما این زبان ها ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح از هم تفکیک شده و ده ها زبان دیگر مانند آلمانی، ایتالیایی و انگلیسی از درون آنها ایجاد شد؛ زبان هایی که به مرور تمام ویژگی های مشترک اولیه خود را از دست دادند.
اما در این میان، یک زبان در شاخه ی زبانی بالتیک از خانواده ی هند و اروپایی است که بیشترین ویژگی های نمونه ی اصلی هند و اروپایی (PIE) را حفظ کرده و زبان شناسان مدعی هستند که این زبان ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح نیز مورد استفاده بوده است. زبان لیتوانیایی نسبت به هم خانواده های خود، بیشترین میزان آواها و قواعد گرامری PIE را حفظ نموده و به همین دلیل است که می توان آن را یکی از قدیمی ترین زبان های جهان به حساب آورد.
۴- فارسی Farsi
همانگونه که همه ی شما می دانید فارسی زبان رایج کشورهای ایران، افغانستان و تاجیکستان است. احتمالا راجع به پارسی Persian نیز شنیده اید؛ فارسی و پارسی هر دو در واقع یکی هستند. فارسی در حقیقت از نوادگان مستقیم همان پارسی قدیمی است که زبان امپراطوری پارسی نیز بوده است.
پارسی مدرن از حدود سال های ۸۰۰ بعد از میلاد روی کار آمد و یکی از نکاتی که آن را از بسیاری از زبان های مدرن دیگر جدا می کند این است که تغییر این زبان از آن زمان تاکنون بسیار اندک بوده است. فارسی زبانان مدرن امروزی می توانند نوشته ای از حدود سال ۹۰۰ بعد از میلاد را انتخاب کرده و بدون مشکلاتی که به طور مثال یک انگلیسی زبان در حال خواندن متون شکسپیر با آن روبروست، با دشواری بسیار کمتری و حتی به راحتی آن را بخوانند.
۵- ایسلندی Icelandic
زبان ایسلندی نیز یک زبان هند و اروپایی اما از شاخه ی ژرمن شمالی است ( تنها برای اینکه معیار مقایسه ای به شما بدهیم باید بگوییم که زبان انگلیسی نیز یک زبان هند و اروپایی اما از شاخه ی ژرمن غربی است). بسیاری از زبان های ژرمانیک خود را ساده کرده اند و در این جریان بسیاری از ویژگی هایی که سایر زبان های هند و اروپایی داشته اند را از دست داده اند (شما احتمالا هیچ گاه به نمونه ای در این مورد برنخورده اید، مگر اینکه لاتین یا اسلاو خوانده باشید)، اما زبان ایسلندی بسیار محافظه کارانه رشد کرده و در این مسیر بسیاری از ویژگی های خود را حفظ نموده است. حکمروایی دانمارکی این کشور بین قرن چهاردهم تا بیستم نیز تاثیر اندکی بر این زبان داشته است. بنابراین از زمانی که مهاجران نورس این زبان را با خود به این کشور آوردند تقریبا بدون تغییر باقی مانده و به همین خاطر ایسلندی زبانان می توانند حماسه های قرون گذشته ی خود را به راحتی بخوانند.
۶- مقدونیه ای Macedonian
خانواده ی زبانی اسلاو که شامل روسی، لهستانی، چک و کرواسیایی است به نسبت زبان های دیگر جوان محسوب می شود. آنها تنها زمانی از جد مشترک خود یعنی زبان اسلاوی رایج یا اصیل جدا شدند که سیریل و متودیوس این زبان را استاندارد نموده، برای آن الفبا ساختند و زبانی ایجاد کردند که امروز با نام زبان اسلاوی قدیمی کلیسا خوانده می شود.
آنها سپس در قرن نهم این زبان را با خود به شمال بردند و آنجا جایی بود که اسلاو به مسیحیت تبدیل شد. آنها به احتمال زیاد از جایی در شمال یونان آمده بودند؛ جایی که امروز با نام مقدونیه شناخته می شود و زبان مقدونیه ای (درکنار فامیل های بلغاری نزدیک خود) زبانی است که امروز بیشترین نزدیکی را به زبان اسلاوی قدیمی کلیسا دارد.
۷- باسک Basque
زبان باسکی راز نهایی زبان شناسی است. این زبان توسط برخی از مردم باسک که در فرانسه و اسپانیا زندگی می کنند صحبت می شود، اما کاملا با هر زبان رومی دیگری (فرانسه و اسپانیایی در این دسته قرار می گیرند) نامرتبط است. زبان شناسان چندین دهه در مورد ارتباط این زبان با دیگر زبان ها نظریه پردازی کرده اند، اما هیچ کدام از این تئوری ها نتوانسته آنها را به پاسخ برساند. تنها نکته ی واضح ماجرا اینجاست که این زبان قبل از ورود زبان های رومی در این مناطق وجود داشته است. به عبارتی قدمت این زبان به مدت ها قبل از اینکه رومن ها لاتین را به این مناطق بیاورند و فرانسوی و اسپانیایی از دل آن زاده شوند، باز می گردد.
۸- فنلاندی Finnish
زبان فنلاندی ممکن است که تا قرن شانزدهم میلادی مکتوب نشده باشد، اما مانند هر زبان دیگری تاریخی دارد که به مدت ها قبل از آن باز می گردد. این زبان متعلق به خانواده ی Finno-Ugric است که زبان های دیگری همچون استونیایی، مجارستانی و چندین زبان کوچک تر که توسط اقلیت هایی در سیبری صحبت می شوند نیز در آن گروه قرار می گیرند. جالب است بدانید که زبان فنلاندی در طول قرن ها بسیاری از کلمات خود را از سایر خانواده های زبانی قرض گرفته است. در بسیاری از موارد، زبان فنلاندی این کلمات قرضی را به شکل اصلی خودشان (نسبت به زبانی که از آن آمده اند) نزدیک تر نگه داشته است. کلمه ی مادر aiti به عنوان مثال از زبان گوتیک آمده که دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرد؛ یا به عنوان مثال کلمه ی پادشاه kuningas ازکلمه ی ژرمن kuningaz گرفته شده که دیگر در هیچ کدام از زبان های ژرمن وجود ندارد.
۹- گرجستانی Georgian
منطقه ی قفقاز کانونی واقعی برای زبان شناسان است. زبان های اصلی سه کشور جنوبی قفقاز یعنی ارمنستان، آذربایجان و گرجستان از سه خانواده زبانی متفاوت می آیند که به ترتیب هند و اروپایی، Turkic و Kartvelian هستند. زبان گرجستانی بزرگترین زبان Kartvelian و تنها زبان قفقازی با یک سنت ادبی کهن است. حروف الفبای زیبا و خاص آن نیز تقریبا قدیمی هستند (گمان می رود که قرن سوم میلادی از زبان آرامی اقتباس شده باشد). درست است که گرجستانی مانند زبان باسک یک جزیره ی زبانی نیست اما در کل تنها چهار زبان Kartvelian یافت می شوند که توسط اقلیت هایی در گرجستان صحبت می شوند و تمام آنها با هر زبان دیگری در دنیا کاملا نامرتبط می باشند.
۱۰- زبان اسکاتلندی ایرلندی Irish Gaelic
هرچند امروزه زبان اسکاتلندی ایرلندی به عنوان یک زبان بومی تنها توسط اکثریتی نسبتا کوچک از مردم ایرلند صحبت می شود، اما این زبان تاریخی طولانی پشت خود دارد. این زبان عضو شاخه ی سلتی از زبان های هند و اروپایی است و قبل از رسیدن تاثیرات ژرمن در جزایری که امروز بریتانیای بزرگ و ایرلند خوانده می شوند، وجود داشته است. اسکاتلندی ایرلندی همان زبانی است که از آن اسکاتلندی و Manx ( که قبلا در جزیره Man استفاده می شده) به وجود آمده اند، اما آنچه این زبان را ارزشمند کرده این است که زبان اسکاتلندی ایرلندی در اروپای غربی قدیمی ترین ادبیات بومی را دارد. در حالیکه سایر بخش های اروپا زبان های خود را صحبت کرده و به لاتین مطالب خود را می نوشتند، ایرلندی ها تصمیم گرفتند که به زبان خاص خود بنویسند.
۱۱- زبان چینی Chinese
قدمت این زبان سال به ۱۲۵۰ پیش از میلاد میرسد و منشا پیدایش آن چین و بخشهایی از جنوب شرقی آسیاست. زبان چینی مورد استفاده ترین زبان جهان بوده و در حال حاضر، ۱۶ درصد از مردم جهان قادر هستند حداقل به یکی از شکل های زبان چینی صحبت کنند؛ در واقع از هر ۶ نفر، یک نفر مسلط به زبان چینی است.اگرچه قدیمی ترین شکل زبان چینی دیگر رایج نیست؛ با این حال مشتقات زیادی از این زبان از جمله ماندارین، کانتونی، وو، مین و یو امروزه به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند و ماندارین و کانتونی رایج ترین آن ها هستند. زبان چینی نیز یکی از زبان های رسمی سازمان ملل و زبان رسمی کشورهای چین، تایوان و سنگاپور است.
۱۲- زبان یونانی Greek
قدمت زبان یونانی به سال ۱۱۲۰ پیش از میلاد و منشا آن به کشور یونان برمیگردد.این زبان نیز یکی دیگر از قدیمی ترین زبان ها در جهان و زبان بسیاری از فیلسوف ها و متفکران باستان بوده است.
زبان یونانی مدرن حدود قرن ۱۱ میلادی از زبان یونانی باستانی مشتق شد. نکته جالب درباره زبان یونانی اینست که آثار نوشته شده به این زبان به بیش از ۳۴ قرن پیش باز می گردد. زبان یونانی یکی از زبان های رسمی سازمان ملل بوده و زبان رسمی کشورهای یونان و قبرس نیز به شمار می رود.
زبان یونانی باستان به علت برخورداری از ادبیات غنی هنوز طرفداران فراوانی دارد که مایل هستند آثار ارزشمند هومر، سوفکلس و آیسخولوس (آشیل) را به زبانی که این ادبیات در آن پدید آمده، مطالعه کنند. علاوه بر آن، هنوز از گنجینهی لغات این زبان برای واژه سازی علمی و فلسفی استفاده می شود.