ظرفیت کافی برای «دفاع از صلح و منع خشونت» در ادیان وجود دارد

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، حسن عبدی‌پور، معاون رئیس انستیتوی آکادمی علم و فرهنگ اسلامی در شهر قم در سخنرانی خود در وبینار «گفت‌وگوی ادیان در مسیر صلح و هماهنگی» که با هماهنگی مرکز توسعه گفت‌وگوی دینی و تمدنی نظربایف قزاقستان و سفارت این کشور در تهران برگزار شد، مقاله خود را با موضوع نقش ادیان در ایجاد صلح «توصیه اخلاقی یا تکلیف الزام آور» ارایه داد.

وی اظهار کرد: انسان در طول تاریخ برای کسب معرفت و شناخت همواره از دو منبع بهره می‌برده است، یکی وحی و حجت ظاهری الهی است که خداوند به واسطه پیامبران و از طریق کتب آسمانی، انسان را با حقایق پیدا و نهان جهان آشنا کرده است و منبع دیگر عقل و حجت باطنی است.

عبدی‌پور افزود: بخش مهمی از اموری که متکفل اصلاح و بهبود زندگی انسان در عرصه تنظیم روابط داخلی و بین‌المللی و همزیستی مسالمت آمیز دولت‌ها و ملت‌ها است، ناظر به قواعد و موضوعات حقوقی است. مطالعه، بررسی و تدقیق در قواعد حقوقی مربوطه بر پیروان همه ادیان امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. این مطالعات می‌تواند تحت عنوان ظرفیت‌های حقوقی ادیان صورت گیرد.

وی بیان کرد: در ادیان به نیاز جامعه در حوزه حقوق پرداخته شده است. همان گونه که در جامعه سنتی، حقوق، مبتنی بر دین بوده، در جامعه مدرن نیز حقوق در وضع و حفاظت از خود، شدیداً نیازمند به دین است و عقلانیت بتنهایی کافی نیست. الزامات حقوقی و تکلیف مدار نیز به عنوان یکی از نیازهای اساسی جهان معاصر به دین نیازمند است. دین در عقلانیت و معنا بخشی به اصول اخلاقی، شناسایی برخی اصول اخلاقی و حمایت و پشتیبانی از آنها نقش مهمی را ایفا می‌کند.

معاون رئیس انستیتوی آکادمی علم و فرهنگ اسلامی در قم مطرح کرد: از این رو بر فقهاء و حقوقدانان ادیان فرض است که با مطالعه عمیق کتب آسمانی قواعد حقوقی آن را کشف و برتری آنها را نسبت به سایر مسکها و مرام‌های حقوقی بشری به اثبات رسانند.

وی ادامه داد: چنانچه قرآن کریم را از منظر حقوقی مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم، پی خواهیم برد که بسیاری از آیات آن به نوعی جنبه حقوقی (امضایی یعنی موید دیدگاه‌های نظری و قواعد و احکام  لازم الاتباع پیشینیان، یا تاسیسی یعنی نوآوری اصول و قواعد جدید) دارند.

عبدی‌پور تأکید کرد: نظر به اینکه در دنیای معاصر بسیاری از پیروان ادیان که به آموزه‌ها و توصیه‌های  ادیان عمل می‌کنند، این توقع و انتظار را دارند که الهیات ادیان نوین و کاربردی گردد تا بتواند به نیازهای عصر مدرن انسان پاسخ دهد. یکی از مهم ترین دغدغه‌های پیروان ادیان زندگی مسالمت آمیز پیروان ادیان و دفع خشنونت در اشکال مختلف است.

معاون رئیس انستیتوی آکادمی علم و فرهنگ اسلامی در قم اضافه کرد: به نظر می‌رسد ادیان این ظرفیت را دارند که پیروان خود را ملزم به دفاع از صلح و جلوگیری از خشونت کنند، لیکن این مهم نیازمند بازنگری در بنیان‌های معرفتی و کاربردی کردن حوزه الهیات در ادیان و تأکید بر جنبه‌های رحمانی ادیان است.

وی خاطرنشان کرد: به عنوان مثال واژه الرحمن در سراسر قرآن کریم ۱۵۷ مرتبه و واژگان الرحیم و رحیم و رحیما جمعاً ۱۶۶ مرتبه تکرار شده‌اند. در مواردی که در قرآن کریم این کلمات آمده، به عنوان صفت الهی است، مگر در یک مورد در آیه ۱۲۸ سوره توبه که کلمه رحیم در وصف پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آمده است. بنابراین پیروان ادیان می‌توانند با برجسته کردن مواردی از این قبیل، بر گسترش صلح و پرهیز از خشونت تأکید کنند.

گفتنی است؛ این میزگرد برخط صبح امروز (۱۱ آبان‌ماه) با حضور جمعی از متخصصین و کارشناسان این حوزه در جمهوری اسلامی ایران و قزاقستان در ادامه جلسات کارگروه و دبیرخانه کنگره رهبران ادیان جهانی و سنتی قزاقستان و به منظور تعامل و همکاری هرچه بیشتر دو کشور در اجرای توافقات انجام یافته در اجلاس یادشده برگزار شد.