اولین حضور یهودیان در شهر کرمانشاه به سده دهم میلادی برمی گردد. مالک اولیه خانه، شخصی به نام خواجه باروخ بود که از جمله تاجران کلیمی (منسوب به کلیم الله) یا یهودی شهر محسوب می شد.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، این خانه در دهه آخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. مالک اولیه خانه، شخصی به نام خواجه باروخ بود که از جمله تاجران کلیمی (منسوب به کلیم الله) یا یهودی شهر محسوب می شد.
این خانه دارای ویژگیهای خانههای درونگرای ایرانی است. یعنی خانه از طریق هشتی به حیاط بیرونی و با عبور از دالانی سراسری به حیاط اندرونی متصل میشود. اتاقهای مسکونی اطراف حیاط اندرونی قرار گرفتهاند. ستونهای آجری در نمای ایوانهای این بنای زیبا به کار رفتهاند. این ستون ها دارای سرستونهای آجری به صورت پلهای و مقرنس هستند.
این خانه تاریخی در یکی از محله های کرمانشاه به نام محله فیض آباد و در بخش یهودی نشین آن قرار دارد.
این خانه تاریخی از جمله بناهایی است که از سبک معماری حجابدار پیروی می کند. در سال های اخیر، خانه خواجه باروخ برای مدتی به انجمن خوشنویسان کرمانشاه تعلق گرفت. در این مدت، این خانه به نام خانه هنرمندان مشهور بود.
سرگذشت یهودیان کرمانشاه
بنا به استناد تاریخی، اولین حضور یهودیان در شهر کرمانشاه به سده دهم میلادی برمی گردد. هر چند گمان می رود که پیروان یهودی خیلی قبل تر از آن نیز در این شهر حضور داشته اند. در حدود سال ۵۵۰ قبل از میلاد که کورش کبیر یهودیان بابل را از اسارت آزاد کرد، بسیاری از آنان به غرب ایران آمدند در شهرهای کردنشین امروزی ساکن شدند.
در نیمه اول و دوم قرن هجدهم میلادی (دوره زندیه) و در طی شورش های داخلی در شهر کرمانشاه، یهودیان زیادی از این شهر مهاجرت کردند.
بعد از آن و در نیمه اول قرن نوزدهم میلادی (دوره قاجار) طبق یک سرشماری، ۱۳۶ خانوار از یهودیان در شهر کرمانشاه سکونت داشتند. آنها در محله ای به نام فیض آباد زندگی می کردند که در نزدیکی آن بازاری قرار داشت. یکی از خانه های قدیمی که یهودیان در آن ساکن بودند، خانه خواجه باروخ می باشد. یهودیان در این شهر تعدادی کنیسه (نیایشگاه) نیز مخصوص خود داشتند.
در دوره پهلوی، اولین نماینده یهودی ایران (شموئل حییم) به دلیل مخالفت با شاه اعدام شد. او در نشریه ای به نام حییم که جزو اولین گاهنامه های یهودی در ایران بود، امتیازی کسب کرده بود.
علاوه بر آن، بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷ خورشیدی، تعداد زیادی از یهودیان به اسرائیل و تعدادی به تهران مهاجرت کردند. در نتیجه این مهاجرت ها جمعیت یهودیان در کرمانشاه به طور چشمگیری کاهش یافت.