«یهودیت قشری» و «یهودیت نبوی»

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، در یکی از حکایتهای عرفانی آمده است که روزی دو دیوانه شدیداً با هم گلاویز شده و با مشت و کتک و بدوبیراه به جان هم افتاده بودند. دیوانه سومی به آنها نزدیک شد و علت دعوا را از آنها جویا شد. اولی با قیافه‌‏ای حق به جانب چنین ادعا کرد:

«خداوند دیشب بر من ظاهر شد و به من اعلام نمود که من تنها پیامبر برگزیده او هستم!» دیوانه دوم سخن اولی را با خشونت قطع کرد و گفت: «این مردک مزخرف می‏گوید! حق تعالی امکان ندارد چنین انتخابی بکند! همین دیشب خداوند بر من آشکار شد و به من اعلام نمود که من پیامبر برگزیده او هستم!» دیوانه سومی سری جنبانید و با کمال اطمینان خاطر خطاب به آنها گفت:«هر دوی شما مزخرف می‏گویید! بنده دیشب به سراغ هیچکدام از شما نیامدم و هیچیک از شما را به پیامبری انتخاب نکردم!».

خودشیفتگی جنون ‏‏آمیز قشریون مذهبی و طرز برداشت سطحی و تفرقه‏‌انگیزی که از دین و مذهب و از مندرجات کتب مقدس دارند بی‌‏شباهت به توهمات و هذیان‏‌گویی سه دیوانه داستان فوق نیست. قشریگری مذهبی بدون شک ویران‏گرترین و کشنده‌ترین عامل بدبختی و جنگ و فلاکت در تاریخ بشریت می‏‌باشد.

به‌سان سایر اقوام جهان، بسیاری از ما یهودیان نیز شدیدا تحت تأثیر افکار قشریون یهود قرار داریم، و به ما چنین تلقین شده است که مجبوریم میان «یهودیت تعصب‏گرای قشری» و «بی‏دینی و لامذهبی» یکی را انتخاب کنیم. اما حقیقت این است که میراث زیبای یهودیت نبوی نیز از آن ماست و برای آن دسته از ما که به معنویت عقل و خرد، عشق و عدالت، و آزادگی و روحانیت راستین علاقمند می‏باشیم، شاید بهترین انتخاب باشد. بسیاری از فلاسفه، دانشمندان، هنرمندان نابغه و پایه‏گذاران ادیان و ملت‏ها در راه هدف‏های سازنده خود از گنجینه معرفت یا عرفان یهود بهره‏مند گشته‏اند. وقت آن رسیده که ما نیز بیدار شویم و گنجینه گرانبهای «یهودیت نبوی و عرفانی» را از توهمات «یهودیت قشری» بازشناسیم:

یهودیت قشری شدیدا دچار قدرت‏طلبی و سلطه‏جویی و سلطه‏پذیری است و به خود اجازه می‏دهد که عقاید مذهبی خود را به سایرین تحمیل کنند، و به توده مردم می‏آموزد که کورکورانه از آنها پیروی کنند. در مقایسه، یهودیت نبوی در حالی که احترام به پدر و مادر و ربای و مربی و اجرای میتصواهای، فرامین تورات را به فرد توصیه می‏کند، اما از تحمیل اراده در مورد مسائل مذهبی، و از تقلید و پیروی کورکورانه از اقتدارطلبی مذهبی رویگردان است. و به فرد می‏آموزد که کلیه تلقینات و اعتقادات مذهبی را بیاموزد، و آن چه را که مانع تعالی روحی بالاتر و تجلی عشق بیشتر در وجود اوست به دور بیافکند.

یهودیت قشری از قوانین جنبی مذهبی مانند کشروت (رعایت اصول شرعی در تهیه مواد غذایی) و «گوشتین ماستین» بت می‏سازد و معنویت راستین و خلاقیت و سازندگی انسان‏ها را به پای این بت‏ها قربانی می‏کند. اما یهودیت عرفانی به قلب و روح کاشر (سلامت مذهبی) بسیار بیشتر اهمیت می‏دهد و مهمترین آموزش تورات را در یک قانون یعنی «همنوعت را مانند خودت دوست بدار» خلاصه می‏کند.

یهودیت قشری با آزاداندیشی و با علم و دانش سر ستیز دارد و می‏کوشد که از طریق اعمال زور، سانسور و تکفیر، و حتی با توسل به ارعاب و تهدیدهای جانی آزاداندیشان را ساکت کند. اما یهودیت راستین به آزادی اراده، آزادی اندیشه، و آزادی بیان انسان‏ها احترام کامل می‏گذارد و در کشف حقایق هستی با دانشمندان همکاری می‏کند.

یهودیت قشری سخت دربند جداسازی و نفاق و کشمکش میان مرد و زن، اولیا و فرزندان، خویش و بیگانه می‏باشد، اما یهودیت راستین میان همه اضداد هماهنگی و صلح نهایی متصور است و عشق و محبت نسبت به همه ابنای بشر را توصیه می‏کند.

یهودیت قشری داستان‏های تورات را به طور تحت‏‎اللفظی و خرافاتی تعبیر می‏کند، اما یهودیت نبوی و عرفانی درون‏نگر است و به معانی عمیق درونی و سمبولیک افسانه‏های زیبای تورات توجه دارد و به همین جهت با مفاهیم درونی افسانه‏های ادیان دیگر در انطباق و هماهنگی است. در اسپانیای قرن دوازدهم شالوده برخی از عظیم‏ترین پیشرفت‏های علمی و فلسفی و ادبی بشریت از طریق همکاری میان عرفای یهود و عارفان مسیحی و صوفیان مسلمان ریخته شد.

یهودیت قشری شدیدا دچار خودشیفتگی است، یعنی این که یهودی قشری کتاب مقدس خود را، قوم خود را، و افسانه‏های دینی خود را برترین و مخصوص به خود می‌‏پندارد، اما آن چه را که متعلق به غیریهودیان است نمی‏داند و نمی‏شناسد. در مقابل، یهودیت راستین از هر نوع خودشیفتگی و خودپسندی رویگردان است، به کلیه ادیان احترام می‏گذارد و به انسان می‏آموزد که میان یهودی و مسلمان و حبشه‏ای و هندی و غیره هیچ تفاوتی از نظر ارزشمندی در دیدگاه خداوند موجود نمی‏باشد.

نیست دین غیر محبت به بنی نوع بشر

مهربانیست که سرلوح همه ادیانسـت

گر فقط مذهب و دین مظهر انسان شدنست

قوم موسی و محمد زچه سرگردانست؟

امید است که شما نیز مانند همه آزاداندیشان و انسان‏دوستان تاریخ بشری به جای «مذهب قشری» و نفرت و نابسامانی، «مذهب راستین» و عشق و آبادانی را انتخاب کنید. سرنوشت یهودیت و آینده بشریت به این انتخاب شما وابسته است.

شهر خالی است زعشاق، بود کز طرفی مردی (یا زنی) از خویش برون آید و کاری بکند؟