نگاه رسانه‌های عربی و غربی به فاجعه منا

به گزارش ادیان نیوز، فاجعه ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵ برابر با دوم مهرماه ۹۴، که همزمان با روز عید قربان و هنگام حرکت زائران برای رمی جمرات در منا بر اثر سوء مدیریت و بی‌کفایتی مسئولان سعودی رخ داد، دنیا را تکان داد. در این روز، ۲۲۰۵ زائر بی‌گناه در اثر قصور و کوتاهی و شیطنت رژیم آل سعود در فضای کوچک مسیرهای رو به منا، از شدت فشار جمعیت دچار خفگی و مرگ شدند (این آمار تا بدین لحظه است). ۸۶۳ تن نیز زخمی و صدها نفر مفقود شدند. دولت ریاض، نه تنها حاضر به عذرخواهی نشد که در کمال بی‌شرمی با اقدامی مضحک و عجیب طی وارد کردن اتهام به حجاج ایرانی، تمامی تقصیرها را به گردن آنها انداخت.

شبکه “العربیه” در مطلب ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۵ خود اعلام کرد که منابع رسمی سعودی در همین روز اعلام کردند که هیئت تحقیقات و بررسی درباره علل ایجاد ازدحام در مراسم حج که به کشته شدن ۲۲۰۵ زائر و زخمی شدن بیش از ۸۶۳ تن دیگر شد، همچنان ادامه دارد. این شبکه سعودی، در دروغ‌پردازی جدید خود به نقل از مسئول طواف زائران ایرانی، حرکت ایرانی‌ها در مسیر مخالف با حرکت دیگر حجاج برای ادای فریضه “رمی جمارات” و همزمان بودن آن را دلیل ازدحام بوجود آمده و مرگ حاجیان از جمله ۱۶۹ تن از خود آنها دانست و آنها را مسئول اصلی فاجعه منا خواند. العربیه در ادامه ابراز داشت که سرلشکر منصور الترکی سخنگوی رسمی وزارت کشور سعودی روز پنجشنبه گفته که یکی از مهمترین دلایل وقوع حادثه مراسم مکه، حرکت شماری از زائران در خیابان ۲۰۴ برخلاف سیر حرکت زائرانی که از خیابان ۲۲۳ به سوی رمی حجرات می‌رفتند امری که منجر به برخورد ناگهانی، ایجاد ازدحام و حادثه شد.

این رسانه در مطالب ۲۴ دسامبر خود ملک سلمان -پادشاه عربستان- و شاهزاد محمد بن نایف -ولیعهد سعودی- را دلسوز و پیگیر جدی قضیه خواند و تاکید موکد آنها بر تشکیل کمیته تحقیق را نشان از تعهد و دغدغه آنها برشمرد. همچنین در مطالب ۲۶ سپتامبر به سخنان محمد هاشمی -رییس سابق صدا و سیما- و صادق زیباکلام -استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران- که اولی فاجعه منا را یک حادثه دانسته و دولت عربستان را مقصر نمی‌داند و دومی واکنش جمهوری اسلامی و مردم ایران نسبت به سعودی‌ها را نژادپرستانه خوانده است، پرداخت.

شبکه “الجزیره” هم حادثه منا را از منظر سخنان رهبر معظم انقلاب و سخنان سعید اوحدی -رییس سازمان حج و زیارت- به بررسی نشست. الجزیره، در مطلب ۲۴ سپتامبر خود به موضع محکم حضرت آیت الله خامنه‌ای که مسئولیت این فاجعه را بر عهده دولت سعودی دانسته پرداخت و موضوعات سه روز عزای عمومی، اعزام حسین امیر عبداللهیان معاون آفریقایی عربی وزیر خارجه، و اظهارات سعید اوحدی را مورد اشاره قرار داد.

به ادعای شبکه قطری، به نقل از اوحدی، طبق گفته منابع موثق، سعودی‌ها دو مسیر که به محل رمی جمرات منتهی می‌شود را بسته بودند و فقط سه مسیر در طی مسافت ۵ کیلومتری مورد نظر، باز بود و همین امر موجب خفه‌گی هموطنان ما شد. اوحدی، سعودی‌ها را مقصر اصلی این فاجعه دانسته و خواسته که پاسخگو باشند.

شبکه خبری PBS در مطلب ۲۵ سپتامبر خود به موضوع اظهارات ملک سلمان در مورد اینکه مقصر این فاجعه خود حجاج بودند، پرداخت. به نقل از این شبکه، ملک سلمان اشاره به لزوم اتحاد در مسلمانان و کوتاه کردن دست‌های مرموز از خرابکاری در جهان اسلام اشاره کرد و از طرف دیگر در تهران، جمعیت معترضین ایرانی در مقابل سفارت عربستان جمع شدند و با شعار “مرگ بر آل سعود” مراتب انزجار خود از رفتارات خاندان سلطنتی عربستان را ابراز داشتند. لیندسی هیلسام خبرنگار PBS این راهپیمایی مردم ایران را یک گردهمایی هماهنگ شده از قبل و نه خودجوش خوانده است. وی، ابراز داشت که دولت عربستان سعودی اعلام کرده که به رغم بروز این فاجعه، سال دیگر جمعیت بیشتری را جذب مراسم حج خواهد کرد.

خبرگزاری رویترز، اما بر روی سخنرانی رهبر معظم انقلاب و رییس جمهور کشورمان در مجمع عمومی سازمان ملل متمرکز شد. این خبرگزاری، برخورد محکم و قاطع رهبری با رهبران عربستان را اینچنین ابراز داشت: “آیت الله خامنه‌ای ضمن محکوم کردن کوتاهی و سوء مدیریت دولت عربستان در اجرای مناسک و مراسم حج، آل سعود را مسئول فاجعه منا دانست و خواستار عذرخواهی از سوی سعودی‌ها شد و در پایگاه اطلاع رسانی خود به سوالات بسیاری که جهان اسلام از سعودی‌ها دارد اشاره کرد و گفت آیا کشته شدن بیش از یکهزار انسان در یک فضای کوچک را می‌توان نادیده گرفت؟”. همچنین، به موضوع درخواست جدی حسن روحانی برای تشکیل فوری کمیته تحقیق و قبول اشتباه از سوی سعودی‌ها اشاره کرد. رویترز، فاجعه ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵ را بزرگترین فاجعه مرگ دسته جمعی حجاج پس از ۲۵ سال (فاجعه ۱۹۹۰) دانست.

خبرگزاری آسوشیتد پرس نیز در گزارش ۲۶ سپتامبر خود به بررسی عملکرد وزارت خارجه ایران پرداخت و اینگونه آورد: “وزارت خارجه ایران، کاردار سعودی را برای سومین بار ظرف سه روز اخیر احضار کرد و به روش مدیریت سعودی‌ها در حل بحران اعتراض کرد”.

آسوشیتد پرس ادامه داد: “تلویزیون دولتی ایران مدعی شده که عربستان سعودی هنوز ویزا برای هیئت ایرانی صادر نکرده است. این هیئت قرار بود به منظور نظارت بر مداوای مجروحان ایرانی و بازگرداندن قربانیان به عربستان برود”.

این در حالی است که طبق اخبار رسیده در رسانه‌ها، آمار کشته‌شدگان ایرانی تا بدین لحظه ۱۶۹ نفر، مجروحین ۸۵ نفر، و مفقودین ۳۰۴ نفر است.

آنچه در نحوه پوشش خبری این حادثه در این شبکه ها و منابع خبری مشاهده می‌شود آن است که کشته شدن ۲۲۰۵ نفر در یک کشور خارجی دارای ارزش خبری بسیار بالایی است اما این رسانه ها با اغماض و چشم پوشی از کنار این حادثه عبور کرده اند و بیشتر به واکنش ها پرداخته اند.

منبع: مشرق