تقابل کلیسایی در جریان است
به گزارش ادیان نیوز به نقل از
شفقنا، الکساندر آتاسونتسف در روزنامه آر.ب.کا با مطرح کردن سه پرسش درباره آینده
روابط کلیسای ارتدوکس روسیه و قسطنطنیه، به تحلیل موضوع قطع روابط دینی این دو کلیسا
پرداخته است.
چه اتفاقی رخ داد؟
تصمیم به قطع روابط دوستانه با کلیسای
قسطنطنیه در نشست کلیسای مقدس ارتدوکس روسیه که تقریباً ۶ ساعت به طول انجامید،
گرفته شد. این نشست به ریاست کریل، پاتریارک مسکو و روسیه و با حضور اسقف کلیسای ارتدوکس
اوکراین برای نخستین بار خارج از مرزهای روسیه و در مینسک برگزار شد. اسقف ایلاریون
که مسئول بخش روابط خارجی کلیسای ارتدوکس روسیه است دراین‌باره به خبرنگاران گفت
که کلیسای قسطنطنیه دچار چند دستگی شده و این موضوع را تصمیمات اخیر آنها اثبات می‌کند.
در تاریخ ۱۱ اکتبر اسقف کلیسای
قسطنطنیه از تمایلش برای ارائه خودمختاری و اختیارات تام (Автокефалия – اسقفی که بالاترین مرتبه را دارد و به شخصی بالاتر از خود پاسخ نمی‌دهد)
به کلیسای اوکراین سخن گفته و به تصمیم سال ۱۶۸۶ نیز اشاره کرد که طی
آن اسقف قسطنطنیه دینوسی، اختیار مسکو را به اسقف اوکراین سپرد یعنی با این تصمیم
کلیسای اوکراین را تحت لوای خود نشان داد و کلیسای مسکو را زیرمجموعه آن کرد.
اکنون کلیسای قسطنطنیه با دو کلیسای اوکراینی چنین ارتباطی برقرار کرده که کلیسای ارتدوکس
روسیه را به رسمیت نمی‌شناسند – پاتری‌اشی کی یف کلیاس ارتدوکس اوکراین و کلیسای
خودمختار (دارای اختیارات تام یا( Автокефалия ارتدوکس اوکراین.
در بیانیه نهایی اسقف اعظم کلیسای ارتدوکس
روسیه نوشته شده است: برقراری ارتباط دینی با اختلاف‌افکن‌ها، تخطی به محدوده اختیارات
دیگران و پشت کردن به تعهدات تاریخی خود، کلیسای ارتدوکس قسطنطنیه را خارج از خطوط
قرمز قواعد دینی قرار داده و ادامه ارتباط دینی با این کلیسا، کشیش‌هایش و حتی پیروان
آن را غیرممکن می‌سازد. در این بیانیه همچنین با جزییات توضیح داده شده که تصمیم ۱۱ اکتبر کلیسای
قسطنطنیه قواعد ارتدوکس را نقض کرده و ادعای این کلیسا برای اینکه اوکراین را تحت
لوای قواعد خود بگیرد نادرست است. همچنین ذکر شده که در این تصمیم از “هرطقه”
نیز سخنی گفته نشده است.
در ادامه بیانیه نوشته شده است:
داشتن ارتباط دینی با کسانی که دچار تفرقه شده از سوی قواعد ارتدوکس کاملاً منع
شده است.
این به چه معناست؟
پیش از اتخاذ تصمیم به قطع ارتباط میان
کلیسای مسکو و قسطنطنیه، این یک اقدام سخت‌گیرانه به شمار می‌رفت اما ایده‌های افراطی‌تری
نیز مطرح شده بود. یکی از اعضای کلیسای ارتدوکس روسیه پیشنهاد کرده بود که در
واکنش به تصمیم کلیسای قسطنطنیه، یک مجمع فوق‌العاده در مسکو برای خلع درجه پاتریارک
قسطنطنیه و اعضای کلیسایش تشکیل شود.
ارتباط دینی یکی از قوانین کلیسای ارتدوکس
برای حفظ وحدت است و باوجودآن، پیروان می‌توانند به‌سادگی در مراسم‌های کلیساهای یکدیگر
نیز شرکت کنند. قطع این ارتباط، این حضور را منع می‌کند. حالا برگزاری عبادت‌های
مشترک هم پایان یافته و پیروان کلیسای مسکو نمی‌توانند در مراسم‌های کلیسای قسطنطنیه
حضور یابند! رومان لونکین، عضو مرکز مطالعه مسئله دین و اجتماع در آکادمی علوم روسیه
دراین‌باره می‌گوید: قطع ارتباط دینی کلیسای مسکو و قسطنطنیه باعث ایجاد دو جهان ارتدوکس
خصومت‌وار شد!
الکسی ماکارکین، نایب‌رئیس مرکز فناوری‌های
سیاسی می‌گوید: قطع ارتباط دینی می‌تواند به دلایل مختلف روی دهد که در اینجا دلیل
مطرح شده عدم رعایت قواعد ارتدوکس بوده است. شدیدتر از این می‌تواند پس گرفتن جایگاه
پاتریارک وارفالومی (پاتریارک قسطنطنیه) باشد که در این صورت اتفاقی رخ می‌داد که
در زمان انشقاق بزرگ میان کاتولیک‌ها و ارتدوکس رخ داد! در آن زمان هم کلیسای بیزانس
و پاپ روم همدیگر را طرد کردند!
لونکین معتقد است که شرایط فعلی با
اختلافاتی که در سال ۱۹۹۶ بر سر استونی پدید آمده بود بسیار تفاوت دارد زیرا در آن زمان سریعاً
به توافق رسیدند (تا ۲۰۰۱ طول کشید) اما حالا شرایط سیاسی و کلیسایی متفاوت است. در آن زمان
گفته می‌شد که کلیسای مسکو عقب‌نشینی کرد زیرا حاضر شد که کلیسای قسطنطنیه از
استونی خارج نشود و اکنون هر دو حضور دارند اما این بار اختلافات بسیار سنگین‌تر
است و این را می‌توان از اظهارات پوروشنکو و واکنش رسانه‌های روسیه فهمید.
تکلیف عبادت در کوه آتوس چه می‌شود؟
پس از این نشست، الکساندر وولکوف،
دبیر مطبوعاتی پاتریارک مسکو و روسیه گفت: پیروان کلیسای ارتدوکس روسیه نمی‌توانند
در کوه آتوس در یونان عبادت کنند زیرا این کوه در حیطه قواعد دینی کلیسای قسطنطنیه
است.
این در حالی است که این کوه مقدس در
میان سیاستمداران روسیه نیز محبوب است و رئیس‌جمهور پوتین حداقل دو بار در سال‌های
۲۰۰۵
و ۲۰۱۶ به این کوه رفته است. دمی‌تری مدودف نیز چند بار به آنجا رفته است.
علاوه بر این مقاماتی همچون گئورگی پولتاوچنکو استاندار سابق سن‌پترزبورگ، ایگور
آلبین معاون استاندار سن‌پترزبورگ و دیگر مقامات این استان به این کوه برای عبادت رفته‌اند.
همچنین هنرمندان روس سهم زیادی در
بازسازی کلیسای پاتلیمون مقدس ایفا کردند. لونکین معتقد است داستان آتوس فرق می‌کند
زیرا یک جمهوری جداگانه است و همه پیروان ارتدوکس می‌توانند در آنجا عبادت کنند.
والکوف اما می‌گوید کلیساها و مکان‌های
عبادت کلیسای قسطنطنیه در نقاط مختلف جهان هستند. در ترکیه مثلاً ۶ مکان عبادت و ۱۰ کلیسا هست. در
اروپای غربی، آمریکای لاتین و حتی در استرالیا و سنگاپور و تایلند هم پیروان کلیسای
مسکو نمی‌توانند در مراسم‌ها و عبادات شرکت کنند.
انتهای پیام/ف