زهرا تخشید: هیچ‌یک از کشورهای اروپایی آزادی دینی آمریکا را ندارند

به گزارش خبرنگار ردنا (ادیان نیوز)، زهرا تخشید، مدرس دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد شب گذشته در نشست علمی«نسبت دین و قانون در آمریکا» گفت: ممکن است این سؤال مطرح شود که چرا در آمریکا بر خلاف اروپا زنان مسلمان با حجاب می توانند وارد مجلس و کنگره شوند و هر سال در کاخ سفید مراسم افطاری برگزار می شود همانطور که کریسمس برگزار می شود و چرا آزادی های مذهبی موجود در این کشور در کشورهای اروپایی دیده نمی شود.

وی با بیان اینکه این مسئله ریشه در پیدایش ایالت‌های آمریکا و متمم های قانون اساسی این کشور دارد، اضافه کرد: مذهب بخش مهمی از هویت مردم و جامعه آمریکاست و بسیاری از دعاوی سیاسی در اصل دعاوی مذهبی است.

تخشید با بیان اینکه در آمریکا ایالت ها زیر مجموعه جمهوری هستند ولی در فدرالها خودشان قوه مقننه و مجریه جدا دارند، افزود: بعد از اینکه مناطق مختلف آمریکا چند بار بین کشورهای اروپایی دست به دست شد در نهایت بریتانیا با تشکیل ۱۳ مستعمره بر بومیان این کشور مسلط شد و مالیات های خیلی زیادی از آنها می گرفتند، اینقدر این مالیات ها زیاد شد که مردم شورش کردند البته محدودیت های مذهبی هم یکی از مشکلات آنها بود زیرا کلیسا برخی موارد اجباری را بر مردم تحمیل می کرد.

مدرس دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد آمریکا تصریح کرد: در اثر این شورش جنگ رخ داد و در نهایت انگلیس عقب نشینی کرده و کلونی های مستقل ایجاد شدند؛ این کلونی ها تحت عنوان ۱۳ یونین یا ایالت مستقل ایجاد شدند که بعدها با هم متحد شدند و قانون اساسی مشترکی را نوشتند. لذا اولین قانون اساسی در ایالت فلوریدا نوشته شد و بعد در ایالت های دیگر و در نهایت به این ترتیب به ایالت های متحده آمریکا تبدیل شدند و نام امروزی آن هم متخذ از آن دوره است.

تخشید بیان کرد: بعد از تصویب قانون های اساسی در آن صحبتی درباره دین نشده بود مگر این قانون که هیچ کس اجازه ندارد برای استخدام فردی از او گزینش مذهبی بکند، این در حالی است که پیش از آنی یعنی در دوره تسلط انگلیسی ها، هر فردی باید تعهد خود را به کلیسا اعلام می کرد. لذا متمم هایی را به این قانون افزودند که طبق اولین متمم آن، کنگره نباید مذهب رسمی برای کشور تصویب کند و از عمل کردن به مذهب افراد هم نباید جلوگیری کند.

وی با بیان اینکه بر مبنای همین متمم ها پرونده های محتلف حقوقی در آمریکا مطرح شده است، اضافه کرد: یکی از نخستین پرونده های مطرح این بود که ایالت ها هم باید همانند فدرال ها متمم قانون فوق را رعایت کنند؛ پرونده دیگر این بود که قرار شد در ایالت پنسیلوانیا قانون کمک هزینه برای تدریس دروس در مدارس مصوب شود ولی برخی از این مدارس کاتولیک بودند، افرادی نسبت به این مسئله شکایت کردند که چرا این ایالت باید از کاتولیک و مدارس آنها حمایت کند، این بحث در دیوان عالی آمریکا مطرح شد و برای حل آنها تست های سه گانه را مطرح کردند؛ اولین بند آن این بود که آیا هدف دولت از این کار هدف مذهبی است؟ دوم اینکه آیا واقعا دولت در پی ارتقاء و تایید مذهب بوده است که در این دو صورت غیرقانونی است و سوم اینکه آیا سیاست دولت منجر به ایجاد پیوند بین دولت و مذهب می شود یا خیر؟ بعد از بررسی این پرونده، چون مورد سوم به اثبات رسید با تصویب قانون پنسیلوانیا در دیوان عالی آمریکا مخالفت شد.

تخشید بیان کرد: بعد از سال ۱۹۷۲ بیشترین تمرکز حقوقی دیوان عالی بر روی مسئله تایید یک مذهب از سوی دولت های ایالتی قرار گرفت؛ زیرا برخی مدارس دانش آموزان را به نوعی جهان بینی خاص در این علوم ترغیب و اجبار می کردند یا در موقع جشن فارغ التحصیلی در برخی مدارس، دعای واحدی اجباری بود و بچه ها مجبور بودند حضور داشته باشند در صورتی که دین های مختلفی داشتند لذا این دو کار هم غیرقانونی اعلام شد.

وی افزود:‌‌ فردی از توزیع کتاب مقدس در مدارس شکایت کرد در نتیجه این هم غیرقانونی شناخته شد البته همه اینها برای مدارس دولتی است وگرنه پیروان هر دین و مذهبی در آمریکا می توانند برای خود مدرسه جدا مطابق با دین خود داشته باشد.

تخشید با بیان اینکه قسمت دوم متمم این قانون اجرای آزادانه مذهب توسط پیروان آن بود که دولت حق جلوگیری و ایجاد محدودیت ندارد، اظهار کرد: یکی از پرونده های حقوقی در این زمینه این بود؛ خانمی که اجازه نداشته طبق مذهبش روزهای شنبه کار کند، اخراج می شود و وقتی قصد گرفتن بیمه بیکاری داشت به او ندادند لذا علیه دولت شکایت می کند و مجددا دیوان عالی تستی را منعقد می کند که آیا این کار غیرقانونی هست یا خیر؟ ودر نهایت در این مورد به این خانم حق داده می شود و بیمه بیکاری می گیرد.

مدرس دانشکده حقوق دانشگاه هارواردآمریکا با بیان اینکه وقتی «کامن لاو» در دادگاهی اجرا شد در کنار قوانین کنگره مورد استناد قرار می گیرد و بر بقیه دادگاه ها هم واجب می شود، اظهار کرد: پرونده دیگر مهم در این زمینه این بود که یکی از بومیان آمریکا طبق مذهبش باید از گیاهی استفاده می کرد توهم زا و طبق قانون آمریکا ممنوع بود ولی وی استفاده می کرد در نهایت با ایجاد ممنوعیت برای این فرد وی شکایت کرد ولی دادگاه به نفع او رای نداد زیرا این قانون ممنوعیت عمومی دارد و آن فرد حق ندارد تخلف کند ولو اینکه در مذهبش این کار آزاد باشد.

تخشید اضافه کرد: مورد دیگری که پیش آمده بحث آمیش ها است؛ آمیش ها مسیحیان متعصب هستند و بچه ها را بعد از کلاس هشتم به دبیرستان نمی فرستند ولی وقتی شکایتی علیه آنها مطرح شد قانون آمریکا به آنها حق داد زیرا این افراد تا همین مقطع هم دانش لازم را کسب می کردند. همچنین طبق قوانین آمریکا یک فرد مسلمان می تواند در مدارس برای نماز اول وقت از معلمش اجازه بگیرد تا جایی که مزاحمت برای بقیه نداشته باشد؛ یا بچه ها در مدارس گروه های مختلفی مانند مسلمان و یا مسیحی تشکیل می دهند و مدرسه موظف است بعد از ساعت درسی امکانات در اختیار آنها قرار دهد تا کتاب مقدس خود را بخوانند و آئین های مذهبی و دینی خود را اجرا کنند.

وی افزود: اگر زنی محجبه در محیط کار حاضر شود کارفرما براساس متمم اول قانون اساسی آمریکا حق ممنوعیت و جلوگیری ندارد یا اگر در پارکی در ایام کریسمس صلیب یا در ماه رمضان تصویر هلال ماه بگذارند در صورتی قانونی است که از طرف بخش خصوصی انجام شود؛ دولت به نهادها و اشخاص خصوصی اجازه می دهد که این کارها را انجام دهند به شرط آنکه نشان داده شود که این علائم از طرف دولت نیست و از طرف بخش خصوصی است.

تخشید بیان کرد: همچنین گفته می شود برخی از این علائم هویت سکولار دارند نه اینکه نماد و علامت مذهب و دینی باشند حتی در این صورت خود دولت هم می تواند این علائم را بگذارد لذا اگر در یک موزه دولتی صلیب قرار داده شود منعی ندارد کما اینکه حتی در دیوان عالی آمریکا قرآن وجود دارد و این دلیلی بر به رسمیت شناختن دین اسلام توسط دولت آمریکا نیست بلکه بیانگر این است که پیامبر فردی بوده قانون آورده و وضع کرده است.

تخشید اضافه کرد: همه این تصمیمات توسط دیوان عالی آمریکا گرفته می شود؛ اعضای دیوان را رؤسای جمهور به مجلس معرفی می کنند و با رای آن ها به این دیوان راه می یابند؛ البته به نظر می آید این اعضا در برخی مقاطع مانند وقتی جمهوری خواهان سر کار هستند تلاش دارند یکسری از عقاید مذهبی خود را اعمال کنند در صورتی که دموکرات ها با اینکه مذهبی هستند معتقدند دولت نباید عقاید مذهبی داشته باشد و به مردم القاء و از طریق قانون اجبار کند. لذا حساسیت زیادی روی مذهب اعضای دیوان وجود دارد.

مدرس دانشگاه هاروارد افزود: فرانسه اعلام کرد قانونی را در سنا تصویب می کند که دختران زیر ۱۸ سال حجاب نداشته باشند و مادران هم نتوانند با حجاب به دنبال انها در مدرسه بروند ولی چنین محدویت هایی در آمریکا وجود ندارد؛ فرانسه اولین کشوری است که نقاب را هم غیرقانونی کرد با اینکه درصد بسیار کمی از زنان این کشور اینکار را می کردند. این تمرکز قانونگذاری بر روی حجاب برای خود فرانسوی ها هم تعجب آور است. در مورد آموزش جنسی هم اگر نحوه آموزش با عقاید دینی افراد سازگار نباشد حق دارند فرزندشان را به این کلاس نفرستند.

خبرنگار: علی فرج‌زاده