ایلانوت | جشن تقدیس و بزرگداشت درختان و گیاهان در دین یهود

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، روز دوشنبه مورخ ۱۵ ماه شِواط سال ۵۸۸۲ عبری، مطابق با ۲۷ دی ۱۴۰۰ شمسی، مصادف است با جشن ایلانوت و آغاز سال درختان. این روز در اعتقادات یهود اول سال درختان محسوب می شود. مبنای زمانی محاسبه برخی از قوانین شرعی مربوط به استفاده از محصولات کشاورزی و میوه های درختان تازه کاشته شده، ایلانوت می باشد.

ایلانُوت جشن تقدیس و بزرگداشت درختان و گیاهان در دین یهود است. در شب و روز ایلانوت یهودیان میوه درختان را با خواندن براخاها (دعاها) یی مخصوص می خورند و خد.ای بزرگ که جهان هستی را با این همه شگفتی و تنوع آفریده است سپاس می گویند. از میوه هایی که در این شب و روز خورده می شود: زیتون، خرما، انگور (کشمش)، انار، انجیر، جو و گندم دارای اهمیت خاصی هستند و در رأس قرار دارند. ایلانوت جشن بیداری دوباره طبیعت است و انسان طبیعت را بیدار شده از خواب زمستانی می بیند و خود را آماده تلاش و کوشش برای بهره گیری از طبیعت و تعالی روح و روان خود می سازد. اگر درختان هر سال بار و برگ کهنه را بر زمین می ریزند و قبای با طراوت و شاد و شکفته بهار را بر تن می کنند، انسانها نیز بنا بر فطرت خود هر سال باید خود را آماده بهره گیری از طبیعت و بهره دهی به انسانهای دیگر نمایند.

فلسفه کلی مراسم ایلانوت برکت دادن محصولات درختی و زمینی است و با گفتن براخا (دعا) همگی خواستار آن می شوند که درختان در سال آینده هر چه بیشتر پر ثمر گردند.

در ازمنه قدیم رسم خاص یهودیان این بود که در این روز برای کودکان خود درخت بکارند. برای هر پسر یا دختر یک درخت می کاشتند. درختها با کودکان رشد و نمو می کردند و موقعی که فرزندان به سن ازدواج می رسیدند شاخه های درختها را برای زینت دادن حجله عروسی می بریدند. این مراسم در دوران آبادی بت همیقداش (معبد مقدس) به صورت عالی و زیباتری انجام می شد به این طریق که هر فردی موظف بود در این روز (۱۵ ماه عبری شواط جشن درختکاری) نهالی غرس کند و خد.ای خود و کتاب آسمانیش را بستاید. ضمن اجرای این مراسم رقصها و پایکوبی ها برپا می شد و آینده را با شادی استقبال می کردند.

اگر در کتاب تورات مقدس اموری را که پیرامون طبیعت بحث کرده است با دیده کلیتری بنگریم به این موضوع بر می خوریم که خد.اوند علاوه بر انسان، به طبیعت نیز اصالت بخشیده است و به همین دلیل است که خالق یکتا پس از آفرینش انسان طبیعت را به وی می سپارد تا در آن کار خویش را آغاز کند و از آن محافظت نماید. آدمی نیز کار در طبیعت را ابتدا در باغ عدن آغاز می نماید. از جمله امور مربوط به طبیعت، که در تورات مقدس آمده است کاشتن درختان است. در کتاب لاویان فصل ۱۹ آیه ۲۳ به صورت یک فرمان تاکید شده است عب!ا و*زعفع ف]ن ر*ف*ق]چ عذ(ه×ل(و]ح ‘*ن لىچ د×ف×ب*ن یعنی هنگامی که وارد سرزمین می شوید از هر نوع درخت های خوراکی (میوهدار) غرس کنید. علمای یهود توضیح می دهند که: خد.اوند متعال به بنی اسرائیل فرموده است با آنکه زمین را مملو از نعمت می یابید متوجه این باشید که درختهای بیشتری غرس کنید و همینطور که داخل شدید و یافتید که پیشینیان درختهایی را کاشته اند، به همان صورت شما موظف هستید که برای فرزندان خود درختهایی را غرس کنید و مخصوصاً بایستی عمل درختکاری را تقویت نمایید.

علاوه بر این علمای یهود نیز درختکاری را توصیه نموده اند تا جاییکه یکی از دانشمندان بزرگ یهود به نام ربان یوحنان بن ذکای در تلمود می گوید: اگر درختی را به قصد کاشتن در دست داشته باشی و به تو بگویند که ماشیح (ناجی جهان) ظهور کرده است، ابتدا درخت را در زمین بنشان سپس به استقبال ماشیح برو.

در بسیاری از موارد گیاهان در رابطه با پیامبران یهود وسیله اشاعه توحید قرار گرفته اند: حضرت ابراهیم زمانی که درختی به نام «اِشِل» به عنوان توتم بسیاری از اقوام هم عصرش پرستیده می شد آن درخت را در میان آن اقوام به نام خد.ا غرس کرد و بدین وسیله تمامی آن اقوام را به توحید دعوت نمود. حضرت موسی در ساده ترین گیاهان یعنی در یک «بُته» (خار) در حال سوختن، جلال خد.اوند را مشاهده کرد و به پیامبری برگزیده شد. در زمانی که قارون (قورح) دعوی مقام کهانت داشت، عصایی از چوب درخت بادام که نام حضرت هارون روی آن نوشته شده بود به امر خد.ا شکوفه کرد و بادام برآورد و بدین وسیله مقام حضرت هارون برادر حضرت موسی یکبار دیگر به عنوان کاهن تثبیت شد. در تلمود، پانزدهمین روز از ماه عبری شواط آغاز سال درختان و روز سرنوشت آنان نام گرفته است و این روز مناسبترین تاریخ برای آغاز درختکاری تشخیص داده شده است، به این دلیل که در این روز در بسیاری از مناطق نقطه عطفی در رویش درختان آغاز می شود و به عقیده برخی در ۱۵ ماه شواط درخت بادام اولین جوانه های خود را برمیآورد.

در کتب مقدس ده ها آیه درباره اهمیت درخت و درختکاری آمده است که برای نمونه چند مورد ذکر میشود:

هرگاه مدت زیادی شهری را محاصره کنی و برای تصرف با آن جنگ نمایی، درختش را با تبر زدن بر آن قطع نکن چون از آن می خوری آن را نابود نکن. مگر درخت صحرا انسان است که در مقابل تو، محاصره شود؟

تهیلیم (مزامیر داوود) فصل ۹۲ آیه های ۱۳ و ۱۴: شخص صدیق چون درخت خرما خواهد شکفت و مثل سرو آزاد لبنان نمو خواهد کرد، آنان که در خانه خد.ا غرس شدند در صحنهای خد.ای ما خواهند شکفت.

تهیلیم (مزامیر داوود) فصل ۱ آیه ۳: شخص صدیق چون درخت نشانده. در جلو نهر آب خواهد بود که ثمره خود را در موسمش می دهد و برگ آن پژمرده نمی شود.