مدارای با مردم مهترین روش گسترش اسلام است

به گزارش خبرنگار ردنا (ادیان نیوز)، این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: از مهمترین روشهای جذب و گسترش اسلام، نرمخویی و مدارا است. رفق و مدارا و نرمخویی و گذشت از خطاهای مردم از اصول حکمرانی پیامبر و امیرالمومنین بود و البته سیره ائمه اطهار و حسن بن علی نیز بود. رمز موفقیت دعوت دینی نیز همین بوده است. اینکه بپذیریم همه مردم یکسان و یک جور نیستند و با ما و با هم متفاوتند.

وی افزود: از این رو وقتی پیامبر اصرار بر هدایت مردم داشت آیات زیادی نازل شد که این قدر به خودت فشار نیاور و وی را از این کار بر حذر داشته شد. زیرا انسان ها دارای اختیار و قدرت انتخاب هستند. انسانها مانند محصولات صنعتی اتومبیل و تلویزیون و غیره نیستند که یک شکل باشند؛ لذا فرمود . و لو شاء ربک لآمن من فی الارض کلهم جمیعا، یعنی اگر خدا می خواست همه مردم ایمان می آوردند این کار را می کرد اما خداوند می خواهد آنان با اختیاز خویش ایمان بیاورند .

این استاد دانشگاه تصریح کرد: بنابراین اگر بپذیریم که مردم متنوع فکر و عمل می کنند آنگاه مدارا آسان تر می شود. خداوند در سوره یونس خطاب به پیامبر خود می‌فرماید أ فانت تکره الناس حتی یکونوا مومنین. آیا تو می خواهی مردم را مجبور به ایمان کنی؟

یوسفی گفت: در زمان امام صادق علیه السلام که دوره انتقال قدرت از بنی امیه به بنی عباس است و دوره باز فکری و فرهنگی است و شیعیان از فشار حکومت بیرون آمده اند، درس امام صادق پر رونق شده بود و شیعیان نیز به تبلیغ شیعه می پرداختند اما برخی در این راه افراط می کردند. بابی است در اصول کافی تحت عنوان « باب فی ترک الدعاء الناس»؛ یعنی باب عدم دعوت مردم به تشیع و یا دین. در این باب هفت روایت از امام صادق علیه السلام نقل شده است. در روایت اول آمده است «ایاکم و الناس» چه کار مردم دارید. هر کس فکری دارد.

این پژوهشگر و استاد دانشگاه بیان کرد: در روایت دوم خطاب به یکی از یاران حضرت به نام ثابت آمده است: «یا ثابت ما لکم و الناس کفوا عن الناس و لاتدعوا احدا الی امرکم.» ای ثابت چکار به مردم دارید، مردم را رها کنید و به حال خود بگذارید و کسی را دعوت به تشیع نکنید. در روایت چهارم باب می فرماید « لاتخاصموا بدینکم الناس فان المخاصمه ممرضه للقلب» با مردم درگیر نشوید زیرا دعوا موجب بیماری قلب می شود و نتیجه آن کدورت و تنفر و نفرت است. شما که چنین چیزی را نمی خواهید، وقتی قبول نکردند و یا مکابره کردند رها کنید.

وی ادامه داد: این سخنان درسی است که امروز باید به آن توجه داشت. نهی از منکر اگر با هدف عمل به دین و جلب قلوب به اسلام و دین است باید در همین حد بماند، اما اگر موجب تنفر و نفرت و دوری از اسلام شد خود یک منکر است که باید از آن اجتناب کرد.

این استاد دروس خارج حوزه علیمه قم گفت: امام صادق می فرماید خداوند به پیامبرش فرمود « انک لاتهدی من احببت و لکن الله یهدی من یشاء» یعنی تو نمی‌توانی کسی را هدایت کنی بلکه هدایت به دست خداست. و باز خداوند می فرماید « افانت تکره الناس حتی یکونوا مومنین» تو نمیتوانی کسی را مجبور به ایمان کنی و به تعبیر امروزی ها به بهشت ببری. سپس امام فرمود ذروا الناس فان الناس اخذوا عن الناس و انکم اخذتم عن رسول الله و علی؛ یعنی  مردم را رها کنید زیرا مردم دینشان و افکارشان را از دیگران می گیرند و تحت تاثیر آنان رشد کرده اند و به راحتی بر نمی گردند و شما دنی و افکارتان را از پیامبر و امیرالمومنین اخذ کرده اید.

وی ادامه داد: این سخن عمیق مبتنی بر یک روانشناسی عمیق انسانی است. سپس امام صادق آیه ای از قرآن را تلاوت می کند که خداوند می فرماید « فمن یرد الله ان یهدیه یشرح صدره للاسلام و من یرد ان یضله یجعل صدره ضیقا حرجا کانما یصعد فی السماء»  انسانها دارای ظرفیتهای مختلف هستند و هر کس به قدر ظرفیت خویش از ایمان بهره می برد. مانند آفتاب عالم‌تاب که بر همه مکانها نور می دهد اما برخی از منازل بیشتر نور می گیرند و یا باران الهی که برخی ظرفها بیشتر آبا جمع می‌کنند و برخی کمتر.

یوسفی گفت: برخورد امام مجتبی با مرد شامی که به وی دشنام داد نیز نشان می‌دهد که امام بر اساس همین رواشناسی برخورد کرده است. او می داند که مرد شامی تحت تاثیر تبلیغات ذهنیتی منفی دارد، لذا به جای پاسخ به وی با اخلاق نیک و حسن خلق برخورد می‌کند و عملا او را جذب می کند.

انتهای پیام/ محمدعلی خرمی