بانیان مجالس؛ مقصر پولکی‌شدن برخی مداحان
به گزارش ادیان نیوز، حاج محمـود اکبـرزاده مشهدی، مداح پیشکسوت مشـهدی است کـه در سـال ۱۳۱۲ درمحلـه نوغـان این شـهر بـه دنیا آمد و سـال‌ها است که در حرم امـام رضا(ع)
و به عشـق صاحب این آسـتان می‌خواند و به مدح و ثنای ائمه اطهار(ع)
می‌پردازد. با این خادم اهل بیت عصمت و طهارت(ع) گفت‌وگویی کوتاه داشتیم تا
از چرایی ورود به این عرصه و چگونه ماندگار شدن جویا شویم.
از چه سالی و چگونه به عرصه مداحی ورود پیدا کردید؟
۱۰ سال بیشتر نداشتم که در مدرسه روی به مداحی برای خاندان عصمت و طهارت
آوردم. شاگردی استاد خاصی را نکردم اما در جلسات شعر خوانی استادان آذر و
هاشمی در مشهد حضور پیدا می‌کردم. پس از آن برای مداحی به شهرهای مختلف
کشور به ویژه اصفهان نیز رفتم و دایره فعالیت‌هایم گسترده‌تر شد به نحوی که
تا امروز نیز ادامه پیدا کرده است و هر روز بر میل و اشتیاقم برای خدمت
رسانی به این سلاله پاک افزوده می‌شود.
منابع و شعرهایتان را از میان آثار چه شعرایی انتخاب می‌کردید؟
اساتیدی همچون آذر و هاشمی در مشهد در دسترسم بودند و با آنان ارتباط
نزدیکی داشتم؛ حتی خودم نسبت به چاپ دیوان اشعار استاد آذر اقدام کردم و
پیگیری‌های آن را انجام دادم. از دیگر شعرایی که از اشعارشان استفاده
می‌کردم اساتیدی همچون؛ کمال‌پور، فؤاد کرمانی، سروی، نگارنده و فرخ بودند
که جلسات شعرخوانی نیز برگزار می‌کردند. همچنین بخاطرارتباط گسترده‌ای که
با شاعران اصفهانی داشتم و به صورت مداوم به این شهر سفر می‌کردم دستیابی
به منبع غنی اشعار مذهبی داشتم. شعرایی همچون صدیق اصفهانی و رجا از دوستان
من بودند که از اشعار آنان بهره می‌بردم.
وضعیت شعرهای مذهبی موجود مطلوب است و اگر مداحی بخواهد در این زمینه
فعالیت کند با کمبود روبرو نمی‌شود، اما باید تلاشگرو جستجوگر باشد تا از
بهترین‌ها بهره ببرد. در گذشته رفت و آمد زیادی به شیراز داشتم و در مراسم
شب‌های شعر عاشورا حضور پیدا می‌کردم. امسال بیست و هشتمین سال شب شعر
عاشورا در شیراز برگزار می‌شود و شعرا از سراسر کشور در این محفل حضور پیدا
می‌کنند.
اگر امروز برخی افراد اجراهای ضعیف و نأمانوس خود را به عنوان مداحی
معرفی می‌کنند اشکال از کمبود شعر خوب نیست، بلکه این امر به بدسلیقگی آنان
و عدم درک عزاداری حسینی باز می‌گردد. برخی افراد قصد نمایش خود را دارند،
بدین جهت رو به شعرها و سبک‌هایی می‌آورند تا بتوانند برخی جوانان را به
خود جذب کنند، این در حالی است که در فرهنگ ایرانی نوحه‌های محلی زیادی
وجود دارد که به مرور زمان رو به فراموشی گذاشته شده است.
مداح باید جایگاه خود را بشناسد و هدف خود را از فعالیت در عرصه مداحی
درک کند. اگر به راستی هدف وی مدح و ثنای اهل بیت عصمت و طهارت(ع) و هم
نوایی با عزاداران در سوگ بهترین انسان‌های عالم بشریت است نمی‌تواند برای
کار خود مقادیر مادی در نظر گیرد. رقم‌هایی که برخی مداحان در قبال نوحه
خوانی و حضور در مراسم عزاداری دریافت می‌کنند جنبه زیبایی ندارد و به نظر
من نیز مقصر اصلی در این زمینه بانیان مجلس هستند که حاضر می‌شوند چنین
مبالغ سنگینی را به مداحی که برای ساعتی قصد شعرخوانی و سینه زنی دارد،
بپردازند. داد من از بانیان این مجالس است که به جایی نمی‌رسد.
اگر مداح تصور کند که در برابر چه مقام و شخصیتی درحال نوحه خوانی است و
یا ذکر مصیبت و ثنای چه آفریده‌ای از آفریده‌های خداوند را می‌گوید
نمی‌تواند خود را به بهای منابع مادی بفروشد چرا که اجری عظیم‌تر که نگاه
ائمه اطهار(ع) است را طلب می‌کند.
مداحی را به عنوان شغل دنبال می‌کنید یا جزو علا‌قه‌مندی‌های شما محسوب می‌شود؟
شغل من مصالح فروشی است و از مداحی هیچ درآمدی کسب نمی‌کنم به نحوی که
طی ۷۵ سال فعالیت در این عرصه تا کنون یک ریال نیز بابت حضور در مراسم
عزاداری و نوحه خوانی دریافت نکرده‌ام. من کاسبی خاص خودم را داشتم. چهار
پسر من نیز همگی مداح هستند اما کاسبی جداگانه دارند و از این راه درآمدی
کسب نمی‌کنند.
خانواده شما چطور به موضوع مداحی ورود پیدا کردند؟
پسرم جواد لیسانسه است و وارد کار آلمینیوم شده است. در عین حال مداح
است و جلسه ذاکرین را برگزار می‌کند. کاظم پسر دیگرم است که دبیر کانون
مداحان مشهد است و جلسات متعددی برای مداحان در هفته برگزار می‌کند و هیچ
درآمدی نیز از این راه کسب نمی‌کند. دو پسر دیگرم نیز مداح هستند و ما از
نوکری درب خانه اولیای خدا بیشترین بهره‌ها را برده‌ایم که قابل قیاس با
مقادیر مادی نبوده است.
با سایر مداحان در ارتباط هستید؟
نزدیک به ۳۰ سال است که شب‌های سه شنبه در منزل شخصی خودم جلسات مداحی
برگزار می‌کنم به نحوی که ۳۰ مداح به نوحه خوانی می‌پردازند. این ارتباطات
می‌تواند سبب محکم‌تر شدن پایه‌های مداحی و تقویت اصول نوحه‌خوانی شود. اگر
سبک‌های غیرمتعارف نمود پیدا کرده است می‌توان با برپایی چنین جلسات درون
گروهی به تقویت سبک‌های اصولی و حرفه‌ای کمک کرد.
آقای خوش چهره نیز در مشهد نسبت به برپایی چنین مجالسی با حضو گسترده
مداحان اقدام می‌کند؛ در این جلسات از مداح ۱۲ ساله گرفته تا مداح ۶۰ ساله
اجراهای خوبی را از خود به نمایش می‌گذارند. این جلسات جنبه آموزشی نیز
دارد و اساتید حاضر پیشکسوت، نقاط ضعف تازه کاران را نیز به آنان یادآوری
می‌کنند.
با مقام معظم رهبری نیز دیدار داشته‌اید؟
بارها با رهبر معظم انقلاب دیدار داشتم و در مورد مشکلات روز جامعه
مداحی نیز خدمت ایشان مطالبی را عرض و از نصایح و رهنمودهای معظم‌له
بهره‌مند شده‌ایم. ایشان بارها گلایه خود را از سبک‌های غیرمعقول مداحی
عنوان و نسبت به این موضوع تذکر داده‌اند و گفتار ایشان حتی در این زمینه
تبدیل به کتاب شده است؛ اما متاسفانه برخی دچار غفلت شده‌اند. البته سخنان
معظم له مسیر صحیح را به بسیاری از افراد نشان داد و از بسیاری آسیب‌ها
جلوگیری کرد اما هنوز هستند افرادی که درک صحیحی از وظایف و شأنیت مداح
اهل‌بیت(ع) ندارند.
اصلاح این روند نیاز به همدلی و همکاری مداحان پیشکسوت با برخی افراد که
تازه پا در این مسیر گذاشته‌اند دارد تا راه‌های اصیل برای رسیدن هدف
معرفی شود، در غیر این صورت با برخوردهای تهاجمی و نفی راه و روش یکدیگر
نمی‌توان راه به جایی برد. ایجاد فضای صمیمی و هم نشینی اقشار مختلف مداحان
می‌تواند به این روند کمک کند.
منبع: ایکنا