ویژه‌نامه بررسی و نقد «الحاد جدید New Atheism»
ردنا (ادیان‌نیوز): الحاد واقعیتی برآمده از استکبار در برابر حق، تاریخی به درازای اولین طغیان‌ها دارد که قرآن کریم مراتبی از آن را در قالب نفی ربوبیت تشریعی خدای متعال توسط شیطان رجیم نقل می‌کند. جریان الحاد، همیشه به دو شکل، خودنمایی و تظاهر نموده است: الحاد فردی ناشی از نارسایی‌ها، بغض‌ها، جهل‌ها و عناد شخصی و شخصیتی و نیز الحاد سیستمی و تمدّنی.
آن‌چه همیشه بحران‌زاتر و بنیان‌برکن‌تر بوده است، الحاد سیستمی، نظام‌مند و تمدّنی است.این نوع از الحاد نیز ادوار مختلفی را طی کرده است. امروز می‌توان ادعا کرد که الحاد در عرصه تمدنی‌اش؛ یعنی تمدن منهای خدا و انسان‌معبود، بیش از گزاره‌های دانشی به هنجارهای زندگی و سبکی از بودن تبدیل شده است.اگر در گذشته اپیکور، نماد الحاد بود و یا ابن ابی‌العوجاء در جهان اسلام، الحاد مجسم تلقی می‌شد و جریان الحاد با شبهات این‌گونه افراد به پیش می‌رفت، امروزه نظام‌نامه الحاد بسیار متفاوت و پیچیده‌تر شده است.
الحاد از تک‌گزاره‌ها به آثار نوشتاری مفصل و سپس شعر و ادبیات، موسیقی و داستان، راه یافت. نحله‌های فکری و حتی معنویت‌های الحادی ایجاد کرد و هم‌اکنون در خطرناک‌ترین حالت، به استانداردهایی برای زندگی تبدیل شده است.امروزه رشته‌های آکادمیک، مبانی نظری علوم‌انسانی چون انسان‌شناسی، هنر، حقوق و سیاست و بسیاری از شاخه‌های دانشی، بر اساس عدم باور به وجود خدا و جهان غیب و در مراتبی بر مبنای انکار و اعلام موضع در برابر ایمان سامان‌دهی شده‌اند.
در این میان حضور عالمانه حوزه‌های علمیه در جریان‌شناسی، بازخوانی و آینده‌پژوهی این‌گونه از الحاد مدرن، ضرورتی است که به هیچ وجه نمی‌توان نادیده گرفت. بر همین اساس رسانه حوزه کوشیده است تا با بهره‌گیری از دانش صاحب‌نظران، در این مجال مختصر به واکاوی برخی از ابعاد الحاد نو و پاسخ به پرسش‌هایی در این راستا اقدام نماید.
امید است مشارکت صاحبان رأی و اندیشه را در ارتقا و استمرار این مسیر شاهد باشیم. رسانه حوزه نیز هرگونه نقد، تحریر و تقریر عالمانه در این خصوص را پذیراست و حسب مورد در ویژه‌نامه‌های آتی و سایر درگاه‌های رسانه‌ای منتشر نموده و در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهد داد.
محمدرضا برته
♦ طبیعت‌گرایی و فیزیکالیسم؛ پیش‌فرض‌های باطل الحاد جدید
یکی از دغدغه‌های مهم انسان، شناخت مبدء جهان هستی است. همواره در طول تاریخ، ذهن انسان مشغول این سؤال بوده است که جهان هستی و موجودات به‌ویژه خود انسان، چگونه به وجود آمده‌اند، هدف از خلقت آن‌ها چه بوده و پایان کار آن‌ها چه خواهد بود؟ این است فرق انسان با چارپایان.
……………………
♦ استیون هاوکینگ و خودبسندگی جهان؛ بررسی و نقد
بی‌کرانگی فضا و زمان به اعتراف خود هاوکینگ صرفاً یک پیشنهاد است و هیچ بنیاد علمی ندارد. او در این باره می‌گوید: «مایلم تأکید کنم این ایده که زمان و فضا باید متناهی، ولی بی‌کرانه باشند، صرفاً یک پیشنهاد است و آن‌را نمی‌توان از اصل دیگری استنباط کرد».
……………………
♦ رابطه الحاد جدید و فیزیک کوانتوم
برای فهم فیزیک کوانتوم، بررسی دو نکته لازم است: یکی ریشه‌یابی کلمه کوانتوم و دیگر معرفی فیزیک کلاسیک و نیوتونی؛ چراکه فیزیک کوانتوم، فیزیک مدرن به‌شمار می‌رود و در مقابل فیزیک کلاسیک و نیوتونی قرار می‌گیرد.
……………………
♦ «فرگشت و الحاد جدید» در گفت‌وگو با دکتر یوسف دانشور نیلو
فرگشت، آخرین تلاش‌های علم مدرن برای تبیین چگونگی پیدایش گونه‌های حیاتی است. یکی از اساسی‌ترین اصول علم مدرن این است که فرایندها، حوادث و پدیده‌های طبیعی را باید با علل طبیعی تبیین کرد. قبل‌از اینکه نظریه فرگشت مطرح شود، علم طبیعی موفق نشده بود این اصل را در حوزه طبیعت جاندار اعمال نماید و این نقیصه‌ای در علم بود.
……………………
♦ آیا علم فیزیک می‌تواند ماورای طبیعت را نفی کند؟
حضرت آیت اللّه سبحانی در نوشتاری به نظرات برخی از فیزیکدان‌ها به ویژه «استیون هاوکینگ» فیزیکدان انگلیسی، پاسخ داده‌اند. متن این نوشتار تقدیم خوانندگان ارجمند می‌گردد.
……………………
♦ جریان‌شناسی الحاد مدرن
فطری بودن باور به وجود خدا در جای خود درست، اما در عین حال بحث الحاد، به‌ویژه الحاد مدرن یا جدید، بایستی خیلی جدی گرفته شود؛ چراکه خطری بزرگ پیش روی ما قرار دارد. منظور این نیست که در آینده خطری به وجود خواهد آمد، بلکه ما با یک‌سری مشکلات روبرو شده‌ایم که بخشی از آن آشکار شده و بخش دیگری نیز ممکن است تحت پوشش‌هایی قرار داشته و خود را نشان نداده و آفتابی نکرده باشد.
……………………
♦ نقد و بررسی تلقی هاوکینگ از خداوند
استیون هاوکینگ که یکی از نوابغ فیزیک معاصر است، نظریه‌ای در مورد خداوند اظهار کرده که دستمایه ملحدان شده و برخی گمان کرده‌اند که همه فیزیکدانان علیه خداباوری و ضددین هستند، لذا نقد دیدگاه‌های ایشان لازم است.
……………………
♦ تصادف داروینی و جهش ژنتیکی از نگاه فلسفه اسلامی
بررسی‌ها نشان می‌دهد که برای این واژه‌ها (تصادف و شانس) معانی گوناگونی همچون «پدیده بی‌علت، پدیده مجهول‌العله و پدیده برآمده از فاعل بی‌هدف» ارائه شده است و هر کس بر اساس یکی از این معانی به اظهار نظر پرداخته است. به‌علاوه اینکه مؤلفه تصادف، از سوی زیست‌شناسانی چون «داوکینز» بهانه‌ای برای انکار خداوند نیز قرار گرفته است.
……………………
♦ علل و عوامل دین‌گریزی و گرایش به الحاد
این پدیده هرچند به‌صورت عکس‌العملی در برابر دستگاه کلیسا و بر ضدّ مسیحیت شروع شد، ولی موج آن، سایر ادیان و مذاهب را نیز دربرگرفت و گرایش به بی‌دینی همراه با صنعت و هنر و تکنولوژی مغرب‌زمین، به دیگر سرزمین‌ها صادر شد و در قرن اخیر، توأم با اندیشه‌های اجتماعی اقتصادی مارکسیسم در بسیاری از کشورها شیوع یافت و بزرگ‌ترین آفت را برای انسانیت پدید آورد.
……………………
♦ آیا ملحدان جدید دلیلی برای انکار وجود خداوند دارند؟
الحاد در دوره معاصر، الگوهای مختلفی پیدا کرده و اصطلاحات جدیدی در این زمینه مطرح گردیده است. یکی از این اصطلاحات، «الحاد سلبی» از «آنتونی فلو» است…
……………………
♦ کتاب‌هایی در پاسخ به شبهات الحاد جدید و اثبات وجود خدا
برای یافتن پاسخ‌های کامل از زوایای مختلف به تمامی ادعاهای ملحدان جدید، استفاده از منابعی که به طور تخصصی به بررسی موضوع خداباوری و خداناباوری پرداخته‌اند، ضروری است.