محرم در دوران کرونا، چالش فضای فرهنگی کشور!

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)؛ با تاکید ریاست جمهوری اسلامی ایران، حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی بر برگزاری و اجرای مراسم های عزاداری محرم در دوران کرونا با در نظر گرفتن پروتکل های بهداشتی، موجی از نظرات مثبت و منفی نسبت به این مسئله از طرف مراجع عظام تقلید، چهره های دینی و شخصیت های سیاسی ایران، مطرح شده است.

دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب درمورد عزاداری محرم در دوران کرونا

در ابتدای بحث بهتر است به بیان دیدگاه آیت الله خامنه ای، رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران در این رابطه بپردازیم. آیت الله خامنه ای تصمیم گیری در مورد نحوه برگزاری مراسم های عزاداری محرم در دوران کرونا را به ستاد ملی مبارزه با کرونا و ضوابط و معیارهای آن واگذار نموده و در طی سخنرانی خود در جلسه ای به مناسبت عید قربان، مردم را به پیروی از دستورات و صلاح دید این ستاد دعوت نموده است؛ چرا که از نظر ایشان هر گونه اهمال کاری در این زمینه امکان وقوع فاجعه بزرگی را در پی دارد.

در ادامه به بررسی و بیان نظر برخی از مراجع عظام تقلید و چهره های دینی را در دو دسته با دیدگاه مثبت نسبت به برگزاری عزاداری های محرم در دوران کرونا و با دیدگاه منفی نسبت به این قضیه می پردازیم.

• دیدگاه‌های مثبت نسبت به برگزاری مراسم عزاداری محرم در دوران کرونا

نظر آیت الله مکارم شیرازی، از مراجع عظام تقلید

آیت الله ناصر مکارم شیرازی، در خصوص برگزاری و نیز کیفیت اجرای مراسم های عزاداری محرم در دوران کرونا، با تاکید بر اینکه موضوع عزاداری در ماه های محرم و صفر از جمله اصولی است که هرگز نمی توان آن را رها کرد، بر برگزاری این مراسمات و عدم غفلت از جنبه های معنوی آنها در کنار رعایت پروتکل های بهداشتی، همچون دستوری که در مورد برگزاری مراسم نماز جمعه داده شده است، تاکید کرد.

وی پیروی از ضوابط در این خصوص و توجه متولیان امر به دغدغه های مذهبی مردم در کنار حفظ سلامتی آنها را برای عدم مواجهه با مشکلات احتمالی در این دوران ضروری دانست. از نظر آیت الله مکارم شیرازی پخش نذورات در این ایام را نیز در صورتی که قید و شرط خاصی برای آنها وجود نداشته باشد می توان تغییر داد اما در مورد نذورات به خصوص یا مقید به مکان و زمان خاص همچون نذورات شب عاشورا یا پخش فلان غذا و یا پخش نذورات در یک حسینیه خاص ایجاد تغییر در نوع نذر مشکل می باشد.

نظر حجت الاسلام و المسلمین غرویان، از اساتید حوزه علمیه قم

حجت الاسلام و المسلمین محسن غرویان، در شرایط حاضر، بخشی از جمله معروف امام خمینی (ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، “سیاست ما عین دیانت ماست …” را به این شکل بیان می کند که “سلامت ما عین دیانت ماست” و از نظر وی برگزاری مراسم های عزاداری محرم در دوران کرونا با رعایت اصول بهداشتی مسئله ای مطابق عقل و شرع است.

از نظر این استاد برجسته، مسئله عشق و علاقه مردم به سید الشهدا امام حسین (ع) چیزی نیست که به راحتی بتوانیم از آن چشم پوشی کنیم؛ این عشق و ارادت، ذاتی و مختص به طول تاریخ می باشد؛ اما مسئله حفظ سلامتی نیز از واجبات شرعی محسوب می شود و هر انسانی بایستی از آسیب به این نعمت الهی بپرهیزد. پس برگزاری مراسمات عزاداری محرم در دوران کرونا بایستی با شکوه تمام و حضور مردم هر چند به تعداد کمتر از سالهای قبل و با رعایت فاصله اجتماعی و مسائل بهداشتی صورت پذیرد.

رعایت پروتکل های بهداشتی در مراسم های عزاداری محرم در دوران کرونا

آیت الله غرویان در این ایام تغییر در نذورات بر حسب شرایط زمان را نیز از نظر فقهی بدون اشکال دانسته و نذر دهندگان را به پخش ماسک، مواد بهداشتی و ضد عفونی کننده با پول در نظر گرفته شده برای پخش نذری دعوت کرده است. این افراد همچنین می توانند به جای پخش نذری پول آن را به عنوان مبلغ کمک معیشتی به خانوارهای نیازمند جامعه اختصاص دهند.

• دیدگاه‌های منفی نسبت به برگزاری مراسم عزاداری محرم در دوران کرونا

نظر آیت الله مسعودی خمینی، از اساتید حوزه علمیه قم

آیت الله علی اکبر مسعودی خمینی در مورد موضوع برگزاری مراسمات عزاداری محرم در دوران کرونا توجه به مسئله اهم و مهم را مطرح کرده است. از نظر وی سلامتی مردم و پیشگیری از افزایش آمار مرگ و میر مهم است و اهم از چند روز سوگواری می باشد.

آیت الله مسعودی رها کردن مراسم های سوگواری محرم در دوران کرونا را با توجه به اینکه ممکن است عده ای از مردم در این مراسم ها دچار بیماری شوند یا حتی از دنیا بروند، از نظر اسلام، قرآن و حتی خود سیدالشهدا امام حسین (ع) بلامانع می داند. از نظر وی، برگزاری مراسم های سوگواری بعدا قابل جبران است اما گرفتاری مردم به بیماری و از بین رفتن آنها مسئله جبران پذیری نمی باشد.

سوگواری محرم در دوران کرونا

از نظر این عالم برجسته، دین اسلام، رها کردن مهم و رعایت اهم را ضروری می داند و در مورد موضوع برگزاری مراسمات سوگواری محرم در دوران کرونا، اهم، حفظ سلامتی مردم، کودکان و بزرگسالی است که ممکن است در این مراسمات دچار آسیب از نظر سلامتی و حتی مرگ شوند.

نظر حجت الاسلام و المسلمین مقدم، از اعضای مجمع روحانیون مبارز

حجت الاسلام و المسلمین محمد مقدم مسئله عدم برگزاری مراسمات سوگواری محرم در دوران کرونا را به حدی روشن و ساده می داند که چالش به وجود آمده در فضای فرهنگی و دینی کشور در این زمینه را عجیب می پندارد! از نظر وی وقتی بیماری واگیردار و خطرناکی چون کرونا که به گفته پزشکان و متخصصین این امر، یک بیماری مسری بوده و برای حضور در جامعه، زدن ماسک، رعایت فاصله اجتماعی و دوری از تجمعات ضروری است پس چه الزامی بر برگزاری مراسمات سوگواری که از نظر دینی نیز امر واجبی نبوده و مستحب می باشد وجود دارد؟

در مباحث دینی ما به وضوح آورده شده است که از هر عملی که موجب آسیب به جان خود فرد و یا دیگر افراد شود بایستی پرهیز کرد؛ به عنوان مثال همه ما می دانیم که روزه از اصول دین اسلام بوده و امری واجب است اما همین امر واجب در صورتی که موجب ضرر به جان فرد شود نه تنها واجب نیست، بلکه روزه فرد بیمار علاوه بر اینکه باطل است، گناه نیز محسوب می شود.

برگزاری یا عدم برگزاری مراسم های سوگواری محرم در دوران کرونا

از نظر این عضو مجمع روحانیون مبارز، مصلحت مردم و کادر پزشکی و درمان در شرایط زمانی امسال، برگزاری مراسم عزاداری امام حسین (ع) در قرنطینه و در گوشه خانه شخصی خود است. وی معتقد است برگزاری مراسم های عزاداری محرم در دوران کرونا به نام امام حسین و دین اسلام، بستر رشد این بیماری را فراهم می کند و از نظر دینی حرام است. علاوه بر حرام بودن این موضوع از نظر دین اسلام، عقل و وجدان انسان در شرایطی که کادر درمان و پزشکی کشور در زیر سخت ترین فشار مشغول خدمت به مردم هستند نیز کمک به افزایش شیوع کرونا به هر طریقی را نمی پذیرد. حجت الاسلام و المسلمین مقدم، افراد صاحب نظر و شخصیت های سیاسی و دینی کشور را به نهی برگزاری مراسم های سوگواری محرم در دوران کرونا دعوت می کند نه تشویق مردم به این کار!

در نهایت پس از ذکر این دیدگاه های مثبت و منفی به ذکر مفاد فتوای آیت الله سیستانی در مورد عزاداری محرم در دوران کرونا که اخیرا در اینترنت و فضای مجازی در پی پاسخ به نامه بخشی از مومنین نجف اشرف به این حضرت پخش شده است، می پردازیم.

فتوای آیت الله سیستانی، از مراجع عظام تقلید عراق در مورد عزاداری محرم در دوران کرونا

از دیدگاه آیت الله سید علی سیستانی در شرایط حاضر و با توجه به بحران کرونا راه های مختلفی برای ابراز همدردی با پیامبر اسلام (ص) و خاندان پاک و مطهر ایشان در ایام سوگواری محرم وجود دارد؛ این راه ها شامل مواردی به شرح زیر اند:

• افزایش پخش مستقیم مراسم های عزاداری از طریق تلویزیون و فضای مجازی؛ بدین طریق مومنان با ماندن در خانه به برنامه های مداحی و سخنرانی ها گوش فرا می دهند.
• برگزاری مجالس عزاداری خانگی به گونه ای که افراد خانواده و تنها کسانی که با آنها رفت و آمد دارند حضور داشته باشند و به برنامه های عزاداری تلویزیونی یا ماهواره ای گوش فرا دهند. اما در مجالس عمومی باید تمام ضوابط بهداشتی از جمله استفاده از ماسک و سایر مواد بهداشتی و ضدعفونی کننده در دستور کار قرار گیرد و در هر مجلسی تعداد نفرات مجاز برای حضور با در نظر گرفتن فاصله لازم تعیین شود.
• پخش نمادهای عاشورایی همچون پرچم های سیاه در اماکن عمومی نیز بایستی بدون تعرض به اموال خصوصی و بر طبق قوانین جاری هر کشور صورت گیرد و بهتر است بر روی این پرچم ها احدایث و سخنان گران مایه از امام حسین (ع) و واقعه کربلا آورده شود. در زمینه پخش نذورات نیز باید به مسائل بهداشتی توجه و به پخش غذایخشک بسنده گردد.

سخن پایانی

آنچه گفته شد نظرات برخی از افراد متخصص و عالمان دینی در خصوص مسئله برگزاری مراسمات سوگواری محرم در دوران کرونا بود و قضاوت در این بار به خواننده و عقل و منطق او واگذار می شود؛ اما آیا واقعا صحیح است که شخص یا اشخاصی به عمد، کشتی غول پیکری را که همان جامعه ماست سوراخ کنند و جان ملت عظیم سوار بر آن را در معرض خطر قرار دهند؟ قضاوت با شماست…