یادداشتی از عمادالدین باقی، حقوقدان و فعال حقوق بشر با عنوان «بهترین کار در محرم چیست؟» در روزنامه سازندگی
ردنا (ادیان نیوز) – تشخیص عمل صالح زمان، خودش یک عمل صالح است. در شرایط کرونایی که مراسم سوگواری سنتی موجب تهدید سلامت و جان خود و دیگران می شود حتی اگر یک نفر به خطر افتد مسئولیت اش با همه کسانی است که تساهل می ورزند. گرچه به سوگواری امام حسین(ع) (و بزرگان و خویشان) سفارش شده اما نباید فراموش کنیم که در شرع نیز تَرتُب احکام وجود دارد. ترک واجب به خاطر مستحب نشانه یک ریا و دروغ است و نشان میدهد که مرتکب حتی به واجب هم عقیده درستی ندارد چه رسد به مستحب.
اگر امر دائر بین واجب و مستحب بود نوبت به مستحبات نمی رسد. نباید فراموش کرد که از نظر بزرگان دین دعا خوب و مستحب است زیارت هم خوب است اما حفظ سلامت و جان از اهم واجبات است.
علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت در بیان پروتکلهای بهداشتی برای مراسم محرم گفت تاجایی که ممکن است به جای چای و شربت مردم به نذر توزیع ماسک بین عزاداران بپردازند. (سه شنبه۱۴مرداد۹۹). اینهم نیکوست اما نیکوتر از آن عملی است که همواره میتواند به عنوان عملی برتر و نیکوتر انجام شود. استاد عالیقدر ما زنده یاد آیت الله منتظری به کرات به آنان که به دیدنش می شتافتند توصیه و تاکید میکرد به مطالعه و همچنین بارها میگفت که مطالعه واجب و دعا مستحب است.
این سخن او ریشه در سنت بزرگان راستین دین دارد. مقدس اردبیلی که در مناقبش فراوان گفته و گاه اغراق هم کرده اند و می گویند: «مقدس اردبیلی در ذات قدسی و صفات ملکی مانند شجاعت نبی و ولایت وصی و سخاوت حاتم طایی ضربالمثل بود و لولؤه البحرین میگوید در زهد و پرهیزکاری همتایی نداشت و مقامات و کراماتی را دارا بود که شیخ مجلسی در بحار ذیل آنها که به حضور اقدس حضرت ولیعصر شرفیاب شده اند از وی نام میبرد و انوارالنعمانیه سید جزایری نقل کرده که مطمئن ترین استادان من از شاگردان مقدس اردبیلی بودهاند» اما کسی است که چون مقیم نجف و مشغول علم و تحقیق و تدریس بود: گفته اند موقعی که برای زیارت از نجف به کربلا مشرف میشد احتیاط میکرد و جمع بین قصر و اتمام می نمود و میفرمود تحصیل علم واجب است و زیارت سیدالشهدا مستحب. موقعی که تعارض مستحب با واجب باشد ممکن است نهی متوجه سنت باشد در نتیجه سفر معصیت محسوب شود و شکی نیست که در سفر معصیت باید جمع بین قصر و اتمام نمود (روضات الجنات جلد ۱ صفحه ۱۱۵ و ۱۱۸).
وفق این سنت است که گمان می کنم بهترین کار در محرم به جای سوگواری های متداول گذشته مطالعه درباره محرم و عاشورا است. خاطره نیکویی را در خور ذکر می دانم. چندسال پیش آقای محمود دردکشان از فضلای مبارز برای هیئتی در اصفهان ۵۰۰ جلد کتاب «جامعه شناسی کوفه و قیام امام حسین» به قلم نگارنده را ابتیاع و توزیع کرد و می گفت به جای سور و سات و طعام جسم، کتاب و خوراک فکر و روح به عزاداران حسینی دادن شایسته تر است.
من نیز در این ایام از میان کتابهای سودمندی که به زبان های فارسی و عربی منتشرشده چند کتاب به زبان فارسی را توصیه می کنم مانند:
– «لؤلؤ و مرجان» ، نوشته میرزا حسین نوری.
-«عزاداری های نامشروع» از علامه سید محسن جبل عاملی.
-دو کتاب «شهید جاوید» و«نگاهی به حماسه حسینی» از آیت الله صالحی نجف آبادی.
-«حماسه حسینی» از شهید مرتضی مطهری
-« امام حسین علیه السلام» نوشته دکترسید جعفر شهیدی.
-«راز و رمزهای کربلا» از دکتر ابراهیم یزدی.
-«شاهکارهای بنیامیه» از دکتر فضل الله صلواتی.
– «از عاشورای حسین تا عاشورای شیعه»، محمد اسفندیاری.
– «رسانه شیعه» از محسنحسام مظاهری.
منبع: کانال گفتارهای باقی