کرونا، تهدیدی که فرصتی برای دین گرایی شد

به گزارش خبرنگار ردنا (ادیان نیوز)، نوید اقبالح، عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه اسلامی جامع ملی دهلی نو امروز در پنل روانشناسی کنفرانس بین المللی رهیافت معنویت خداسو در مواجهه با کرونا به ارائه مقاله‌ای با عنوان «کرونا و تأثیر سالوتژنیک (سلامت نگر) دین و معنویت» پرداخت و اظهار کرد: دیدگاه‌های مختلف در میان روانشناسان مختلف وجود دارد و اکثر آنها در مسئله الهیات و دین اختلاف دارند در حالی دو مسئله جدا نیستند و همپوشانی دارند.

وی خاطرنشان کرد: کوید ۱۹ بیماری مسری است که در سراسر دنیا سرایت کرده است و همه را تحت تأثیر قرار داده به ویژه کسانی که عزیزان خود را از دست دادند یا خودشان به این بیماری مبتلا شدند.

عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه اسلامی جامع ملی دهلی نو با بیان اینکه این بیماری محدودیت‌های مختلف ایجاد کرده است، عنوان کرد: از جمله محدودیت‌ها این است که افراد در خانه بمانند و فاصله اجتماعی را رعایت کنند و کسانی که دارای سن بالا بودند و در خانه بودند به بیماری‌های دیگر مانند قند و چربی خون مبتلا شدند و جنبه‌های دیگر بیماری روانی، افسردگی، استرس و پریشانی برای آنها روی داده است.

وی یادآور شد: این عدم حضور در اجتماع سبب شده که کسب و کارها دچار اختلال شود و ورشکستگی شایع‌تر شده است بنابراین کم و بیش همه از بیماری کوید ۱۹ تحت تأثیر قرار گرفتند ولی مقیاس آن متفاوت است.

اقبال ادامه داد: هر کسی برای خود راه حلی پیدا کرده که پایه همه راه‌های مقابله افزایش عمق اعتقاد و باورهای مذهبی و روحانی ما است. همیشه انسان‌ها آرامش را از طریق باورهای مذهبی به دست آوردند که در طول زمان با برخی پییچیدگی‌ها و فجایع غیر طبیعی همراه بوده ولی در کل هدف زندگی را این معنویت فراهم کرده و توانسته قوت بیشتری دهد تا با این مسائل مواجه شود.

وی با بیان اینکه دو گروه روانشناس با دو دیدگاه متفاوت وجود دارند، تصریح کرد: عده‌ای دیدگاه منفی نسبت به الهیات و مذهب دارند و گروه دوم نظرشان نسبت به الهیات و دین مثبت است. گروه اول می‌گویند افراد مذهبی مسائل و مشکلاتی دارند و غیر طبیعی هستند که دنبال مذهب می‌روند.

عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه اسلامی جامع ملی دهلی نو ادامه داد: در مقایسه روانشناسانی بودند که اعتقاد داشتند کسانی که نتوانند در زندگی خود معنای معنویت را درک کنند احتمال بالایی برای ابتلا به بیماری دارند. اکثریت روانشناسان اعتقاد مثبت به سلامت روان، مذهب و الهیات دارند.
وی خاطرنشان کرد: معنویت جزئی از وجود ماست و عدم وجود معنویت در زندگی ما مشکلات روانی متعدد برای ما ایجاد می‌کند. اساس روح و روان ما معنوی است ولی کماکان یک سری روانشناس وجود دارند که دیدگاه منفی خود را دنبال می‌کنند و شواهد علمی بیشتر حاکی از این است که ارتباط بین مذهب و سلامت روح و روان انسان وجود دارد.

ارتباط مذهب و سلامت روح

اقبال با بیان اینکه در سال ۲۰۰۱ مطالعات جدیدتر در زمینه ارتباط مذهب و سلامت روح و روان انجام شد، اظهار کرد: این مطالعات دو مشکل داشتند اول اینکه نتایج آن واضح نبودند و از نظر کلینیکی و تجربی انجام نشده بودند و مشکل دوم این بود که مطالعات عملی‌تر در حوزه ارتباط تندرستی، سلامت بدن و مذهب تنها به یک مذهب محدود بود و به عنوان مثال تنها در مورد محدود مسلمانان و مسجد مطالعه کرده بودند.

عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه اسلامی جامع ملی دهلی نو با اشاره به آیاتی از سوره بقره گفت: خداوند فرمود ما شما را با ترس و بلا امتحان می‌کنیم و شما با دعا و توکل می‌توانید مدد بجویید و اگر انسان‌ها با من ارتباط بگیرند به آنها کمک می‌کنم. محققان تحقیقاتی در سال ۲۰۲۰ انجام دادند و به این نتیجه رسیدند که مسئله معنویت و روحانیت تأثیرگذار بوده و اکثر کسانی که در سنین بالا به بیماری کرونا دچار شدند و توانستند با این بیماری کنار بیایند؛ اعتقاد معنوی قوی‌تر داشتند.

وی ادامه داد: این مطالعه توسعه پیدا کرد و مشاهده کردند در ادیان دیگر این حقیقت است که کسانی که ارتباط معنوی و اتصال به شبکه الهی دارند راحت‌تر می توانند با این مسئله کنار بیایند و برخی از طریق عمل به اعمال دینی این کار را انجام می‌دهند.

اقبال خاطرنشان کرد: استفاده از مذهب در بحران کرونا سبب شد افراد به خود بیایند و فرصتی برای تعالی آنها فراهم شد و افزایش میزان اخلاص و باورهای قلبی آنها را به همراه داشت و اینکه احساس کنند به شبکه عظیم‌تر اتصال دارند و به حال خود رها نیستند.

وی به سه مدل از انسان‌ها در مطالعات اشاره و اظهار کرد: کسانی که نتوانستند به صلح با خدا و خود برسند و عده‌ای این حس را داشتند که خداوند آنها را مجازات کرده و این آسیب را به آنها زده که خدا ما را فراموش کردند و نسبت به خدا عصبانی ‌شدند.

عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه اسلامی جامع ملی دهلی نو یادآور شد: عده‌ا ی می‌گفتند که می‌دانیم که خدا ما را دوست دارد و از طرفی ما را مجازات می‌کند و باید سعی کنیم که خدا از ما خوشنود باشد. دسته دیگر کسانی بودند که حس خوبی داشتند از اینکه خدا ما را آفریده و برای ما بدی نمی‌خواهد.

لازم به ذکر است کنفرانس بین المللی رهیافت معنویت خداجو در مواجهه با کرونا طی روزهای ۲۹ و ۳۰ اردیبهشت ماه در دو نوبت صبح و بعد از ظهر در قالب پنل‌های علوم اجتماعی، فلسفه و کلام و روانشناسی به همت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد.

خبرنگار: ایمن سادات موسوی نژاد